Siegmien Staphorst, lid van de Raad van Advies Nationaal Comité Slavernijverleden, zegt dat het slavernijverleden altijd actueel is geweest in Suriname. Tal van organisaties houden zich bezig met dit deel van het Surinaams verleden. Zo zijn er de jaarlijkse herdenkingen van onze voorouders en zijn er acties op het gebied van Cultureel erfgoed. Ook via podiumkunsten wordt er gewerkt aan de vergroting van het bewustzijn en identiteit.
Staphorst wijst ook op het belang van het vastleggen en beschrijven van cultureel erfgoed “en de educatie over iconen die onze voorouders hebben voortgebracht.” Ondanks de beperkte middelen spelen onderzoek en educatie met betrekking tot het slavernijverleden een belangrijke rol. In dit verband komen de daarmee gepaard gaande herstelbetalingen om de hoek kijken.
Onderzoek
Vooralsnog zijn onderzoeken over dit slavernijverleden in Nederland verricht. Staphorst wijst erop, dat de fondsen hiervoor slechts in Nederland beschikbaar waren. Vandaar dat logischerwijs de lobby voor erkenning en excuses dan ook in Nederland beter tot zijn recht is gekomen.
De opzet van het Comité Slavernijverleden heeft als een van de doelen om de Surinaamse lobby op gang te krijgen. Voor het Comité zijn excuses aanbieden absoluut noodzakelijk.
“Onze voorouders hebben de wreedheden ondergaan en zijn ontmenst”, verduidelijkt Staphorst. Dit lot ondergingen de mensen slechts met het doel om plantagehouders, Nederlandse bedrijven en officiële Nederlandse instituten zoals banken, te verrijken en een economische positie te verschaffen in de Europese economie.
Een gevolg van deze onderwerping is dat de tot slaafgemaakten hun cultuur, religie en identiteit werden afgepakt. Vandaar dat het Comité tijdens een onderhoud met premier Mark Rutte haar standpunten heeft bekend gemaakt. “Excuses zijn dus zeer hard nodig”, meent Staphorst. De immateriële aspecten van deze onderdrukking zouden nog tastbaar zijn in Suriname.
Vreemd is de roep om excuses niet. Diverse Nederlandse gemeenten hebben bij monde van hun burgemeester excuses aangeboden. Voor het Comité geeft dit er blijk van, dat er bij bepaalde delen van het Nederlandse bestuur het is doorgedrongen, dat er voldoende redenen aanwezig zijn om aan de nazaten van de tot slaafgemaakten excuses te zeggen
Juist omdat de wreedheden hier, op Surinaamse bodem hebben plaatsgevonden, is de opvatting dat de excuses niet ergens vanuit een Nederlands instituut worden opgelezen. “Maar, dat de excuses hier in Suriname worden aangeboden, op betekenisvolle locaties en met de nodige rituelen en ceremonies, zoals onze voorouders dat gewild zouden hebben, zodat hun zielen voor dat deel daadwerkelijk rust kunnen vinden.”
Herstelbetalingen
Ook over herstelbetalingen is er een standpunt. “Wij willen een duidelijke koppeling maken tussen herstelbetalingen en een meerjarenprogramma van herstel dat wij zelf uitwerken in samenwerking met Nederland, waarin het inlopen van achterstanden van de nazaten op diverse gebieden van ontwikkeling, zijn opgenomen. De gewenste compensatie beslaat het deel voor de geleverde arbeid en compensatie voor het menselijk leed van onze voorouders.”
RB
