Expo Surinaamse trouwportretten
Lucia Nankoe nodigde mij uit voor de opening van de op haar initiatief gehouden expositie Surinaamse Trouwportretten op 23 juni jl. in Amsterdam, waaraan ik ook een bescheiden bijdrage heb mogen leveren.
Ik kon aan die uitnodiging helaas geen gevolg geven, omdat ik toen niet in Nederland was. De tentoonstelling heb ik toch enige dagen later persoonlijk kunnen bezoeken. Als Surinamer vervulde het mij met een zekere trots om te ervaren dat de expositie in het prestigieuze fotomuseum Foam aan de Keizersgracht in het hart van mijn favoriete metropool Amsterdam werd gehouden.
Wat mij echter nog meer verraste was de goede publieke belangstelling vooral van de zijde van de autochtone Nederlanders. Gelukkig waren er ook mensen die op mij lijken die acte de presence gaven.
Het betreft de tweede editie van de tentoonstelling. De eerste werd in 2019 gehouden en was ook te zien in de locaties van De Surinaamsche Bank in Suriname.
Lucia was toen zelf vanuit Amsterdam afgereisd naar Suriname. Vanwege het grote succes werd toen besloten een vervolg expo te organiseren. Het aantal bruidsfoto’s dat toen reeds meer dan 100 bedroeg, werd voor de tweede tentoonstelling vermeerderd tot 140. De aangeleverde foto’s, die vaak een vergeten leven leidden in huiskamers of opgediept werden uit laden en archieven, bestrijken een periode van 1846 – 1954 toen Suriname nog een Nederlandse kolonie was.
In eerste instantie had ik geen bijzondere belangstelling voor de expo omdat het kijken naar foto’s mij niet zoveel zegt. Maar toen ik de tentoonstelling in Suriname bezocht, raakte ik al gauw onder de indruk van de prachtige verhalen die bij de foto’s hoorden. Ik besloot toen zelf een bijdrage te leveren in de vorm van een trouwfoto van mijn ouders.
De verhalen zijn soms door de familieleden zelf geschreven, maar in andere gevallen door de organisatie samengesteld aan de hand van orale vertellingen. Het gaat om een stukje Surinaamse geschiedenis die op romantische wijze voor het publiek tot leven wordt gebracht. De foto’s vertellen samen het verhaal van talrijke verbintenissen die landsgrenzen, etniciteit en religie overschrijden. Vaak moesten de geliefden strijd leveren tegen gevestigde tradities om tot elkaar te komen. Vooral religie en etniciteit vormden obstakels die overwonnen moesten worden.
De weg van het hart zegevierde vaak over de hobbel van de tijdgeest.
De familieverhalen representeren belangrijke thema’s die typerend waren voor de Surinaamse geschiedenis in die tijd zoals slavernij, contractarbeid, immigratie en religie.
Velen zien hun familiegeschiedenis vereeuwigd in de portretten, maar deze geven ook een beeld van de gezamenlijke internationale geschiedenis. Ook komt tot uitdrukking hoe Surinamers onder Nederlands bestuur naar alle windstreken zijn uitgewaaierd en hun partner soms elders op de wereld vonden zoals Aruba, Bonaire, Curaçao, het voormalig Nederlands Oost-Indië, Nederland of Noord-Amerika.
Het idee om deze bijzondere portretten samen te brengen is ontsproten aan het brein van Lucia Nankoe in 2014. Laatstgenoemde heeft literatuurwetenschappen gestudeerd heeft en is thans gastcurator van de tentoonstelling. Samen met haar team van medewerkers interviewde zij vele nakomelingen van de geportretteerde bruidsparen van wie minimaal één voorouder van Surinaamse origine is. Een deel van de interviews is op boeiende wijze verfilmd en kan door de bezoekers in een aangrenzend zaaltje bekeken worden.
De familieverhalen worden onder de desbetreffende portretten op verkorte wijze verteld, maar zijn uitgebreider te lezen in een prachtig verzorgd en 287 pagina’s tellend boekwerk getiteld: Trouwportretten, fotovertellingen uit het Surinaamse verleden 1868-1950, dat ook in het museum aangeschaft kan worden maar ook op bestelling leverbaar is (ISBN: 9789090361031).
De tentoonstelling is tot en met 7 september te zien in Museum Foam Amsterdam, Keizersgracht 609 en wordt een ieder die belangstelling heeft voor de Surinaamse geschiedenis warm aanbevolen.
Carlo Jadnanansing
