De president heeft de traditionele jaarrede gehouden en onderstaand enkele markante punten uit zijn jaarrede. De president deelde mee dat de monetaire autoriteiten een overeenkomst getekend hebben om monetaire financiering uit te sluiten. Vanuit de regering komt er dus geen monetaire geldcreatie. De internationale reserves waren per eind augustus inmiddels opgebouwd tot USD 359 miljoen. De importdekking van onze internationale reserve is, ondanks de sterk gedaalde importen van goederen en diensten, hersteld van 2,4 maanden per eind december 2015 tot 3,5 maanden per eind augustus dit jaar. De president deelde mee dat de verwachtingen over de overheidsinkomsten in 2017 gunstiger zijn dan in 2016 het geval was, voor zowel de mijnbouw- als niet-mijnbouwsectoren. Onder andere zullen er nieuwe inkomsten tegen eind 2016 vanuit Newmont Suriname zijn op grond van het in productie komen van de Merian goudmijn. De geschatte reële economische groei zal in 2017 ongeveer minus 0,5% bedragen, hetgeen dus betekent dat de economie minder hard maar toch wel zal inkrimpen met een half procent. Wanneer begint de economie te groeien, is de vraag. We zeiden eerder hier dat de regering talmt met het klaar maken van de financiële wetten. Nu rapporteerde de president dat de regering reeds heeft voorbereid de Wet Verbruiksbelasting Motorbrandstoffen, de herinvoering van rij- en voertuigen belasting, de inning van wegenbelasting, de verhoging van de tarieven van de in- en uitvoerkostenwet, afschaffing van de aftrekpost AOV-premie, samenvoeging van de accijnswetten, uitbreiding van de fiscale jurisdictie naar de Exclusieve Economische Zone, invoering van de Invorderingswet en invoering van micro-fees op luchthavens, hotels etc… De verhoging van de grondhuurheffingen naar minder belachelijke bedragen is toch uitgebleven. Andere maatregelen die zijn aangekondigd om inkomsten te verhogen, zijn de inwisselplicht voor toeristen, instelling van een mini-visumplicht voor studenten en instelling van een repatriëringsplicht voor exportopbrengsten binnen de goudsector. Opmerkelijk is dat, alhoewel onderkend wordt dat de rijstsector de derde grootste deviezenverdiener is, er geen projecties zijn gemaakt hoeveel de impulsen aan de landbouw en het toerisme zullen opbrengen. De plannen uit deze sectoren laten zich niet vertalen naar geldopbrengsten, al is het op termijn en dat is een vreemde zaak. Aan de landsdienaren en daaraan gelijkgestelden is door de president een algemene loonsverhoging beloofd, die uiterlijk eind april 2017 in werking moet treden. Hooguit kan je dit met een TWK-regeling effectueren in mei of iets later, maar de vraag rijst van waar de middelen zullen komen en of het past binnen de fiscale strategie van het IMF. De president haalde wat de investeringen betreft aan de Investeringswet van 2001 en de Investsur die bij Wet van 3 juni 2002 is ingesteld. De bemensing van Investsur zal in 2017 rond zijn. Dit instituut zal de one-stop-window zijn voor alle investeerders, zowel lokale als buitenlandse, en tevens voor overheidsinvesteringen als voor particuliere investeerders. Investsur wordt volgens de president een sleutelorganisatie in het ontwikkelingsproces, en dat doet ons denken aan de ICDS, die geen output heeft gehad. De Investsur kan precies zo met een sisser aflopen. Rijst is, na goud en olie, het derde exportproduct van ons land. De president belooft dat de rijstsector in 2017 vlot getrokken zal worden door het onder meer faciliteren door de regering van de opzet van 1 en later meerdere mammoet-rijstbedrijven. Dit soort dromen vallen in duigen doordat personen oneigenlijk de trekkersrol overnemen en een njang willen maken. Bovendien is het potentieel dat de bestaande sector verwaarloosd zal blijven en dat enkele nieuwe gezichten in de sector worden bevoordeeld. Na protesten, zal de zaak in ruste worden gelaten. Of kan met een grote oppositiepartij de aanzet gegeven worden tot de samenwerking in 2020. Concreet was wel de mededeling dat aan het bananenbedrijf FAI 1.000 ha areaal zal worden verstrekt ter uitbreiding van zijn productiebedrijf, wat onder meer circa 1.000 banen extra kan scheppen. Dit zal exportinkomsten vermeerderen. De vraag rijst hier wie de 1.000 banen zal invullen, Surinamers of vreemdelingen die geïmporteerd worden uit bijvoorbeeld Haïti. De vraag rijst ook wat de kwaliteit van de banen zal zijn. Ook is concreet dat op grote schaal cacao verbouwd zal worden te Phedra en Victoria: op 2.000 hectare zullen op termijn meer dan 1.000 man te werk gesteld worden. De vraag rijst ook hier of het Chinezen en Haïtianen zullen zijn en wat de kwaliteit van die banen zal zijn. Er is in de landbouwsector al gesproken over aanduidingen als slavenarbeid. Iets dat we gaan volgen, is de belofte dat de Commissie Ordening Goudsector zich meer dan voorheen zal richten op het uitbannen van kwik. Opmerkelijk is ook dat nu beloofd wordt de invoering van nieuwe wetgeving, zoals Wet op de Jaarrekeningen en met nadruk Wet Openbaarheid van Bestuur. Ook is genoemd de Wet Privatisering Staatsbedrijven. Het totaal van de geraamde overheidsinkomsten voor het dienstjaar 2017 bedraagt SRD 6.967,3 mln. De geraamde uitgaven bedragen in totaal SRD 8.145,7 mln. Het begrotingstekort is SRD 1.178,4 mln. Opmerkelijk is dat sterke economische projecties die verder reiken dan 2017 zijn uitgebleven. Procentueel moet uit te maken zijn wanneer de economie niet meer inkrimpt, maar begint te groeien. Wat we ook hebben gemist, is een projectie van het BBP naar 2019-2020. Dat zijn de zaken die hoop geven. De jaarrede van de president heeft een heleboel in het ongewisse gelaten, kennelijk omdat er gewoon geen goed concreet nieuws te melden is. Ook concrete plannen voor 2017 om het ondernemerschap te ontwikkelen en te ondersteunen, ontbreken.
