In Suriname is recent een rapport ingediend met betrekking tot het migratiebeleid in Suriname. Het rapport vermeldt geen pakkende richting waarnaar Suriname moet gaan. Migratie is een belangrijke factor welke kan bijdragen aan de sociaal-economische ontwikkeling van het land mits zij op een ordelijke en veilige manier plaatsvindt staat in het rapport.
We halen delen van het rapport hier aan om een beeld te schetsen welke kant de schrijvers van het rapport op willen. We hadden een summary in het rapport verwacht waarin kort wordt aangegeven in welke sectoren Suriname bijvoorbeeld personen nodig heeft om de economische planning uit te voeren.
De rol van migratie in de Surinaamse samenleving kent haar oorsprong in haar koloniale verleden. Gedwongen migratie (o.a. slavenhandel) gevolgd door arbeidsmigratie (o.a. slavernij en contractarbeid) werden als instrumenten voor productie op plantages ingezet. In tegenstelling tot het verleden is de huidige migratie voornamelijk gebaseerd op economische motieven. Dit komt vanwege de goudsector, maar daarnaast spelen ook overwegingen uit hoofde van veiligheid, politiek en vrijheid een cruciale rol. De verwachting is dat voor de nabije toekomst het migratiepatroon in Suriname bij de opkomende olie- en gasindustrie dezelfde trend zal vertonen als bij de ontwikkeling van de bauxiet-industrie in de jaren ‘40 van de vorige eeuw. Het nodige externe specialistische kader zal leiden tot een influx van arbeidsmigranten. Hiernaast zullen bepaalde migrantengroepen voor Suriname kiezen vanwege de vooruitzichten van betere economische perspectieven, de mate van veiligheid en vrijheid in vergelijking met hun geboorteland.
Momenteel telt Suriname bijkans 650.000 inwoners, waarvan ongeveer 7 procent een migrantenstatus heeft. Ook is gebleken dat de traditionele influx van migranten steeds wordt verruimd met nieuwe nationaliteiten, waarbij de motieven echter van economische aard blijven. De trend die de laatste decennia merkbaar is, is dat migranten zich in Suriname vestigen om o.a. economische motieven door deelneming in de goudwinning, horeca en andere elementaire beroepen. Ook om veiligheid, armoede en politieke redenen vindt migratie naar ons land plaats. Vestiging in Suriname voorziet in een meer humane en beter leefbare situatie, en remigratie en diaspora – motieven.
Het migratiebeleid moet zorgdragen voor een evenwichtige, humanitaire, veilige en gereguleerde internationale mobiliteit en vestiging van andere nationaliteiten, waarbij hun arbeidsmarktparticipatie bijdraagt aan productiviteitsverhoging en economische groei, middels het initiëren van acties voor migranten en diaspora ter versoepeling van (re-) integratie en acceptatie in de samenleving, met waarborging van de vrijheid en het leefgenot van lokale leefgemeenschappen.
Opmerkelijk is dat in het rapport weer een autoriteit wordt voorgesteld: een migratie-autoriteit. Dat zien we als een motie van wantrouwen vanuit de schrijvers van het rapport en de commissie die eraan meewerkte naar de immigratie-autoriteiten in Suriname. Het zou te gepolitiseerd zijn en dat moet weg door een onafhankelijke autoriteit op poten te zetten.
We hebben hier eerder aangegeven dat we geen voorstander zijn van het opzetten van autoriteiten voor bijna elk onderdeel van beleid. We hebben straks geen beleidsonderdeel over en er is daarvoor geen autoriteit. Wat we door het oprichten van allerlei autoriteiten krijgen is dat het waterhoofd van de regering gewoon groter wordt en dat de politisering ook toeneemt. Want, waar de politiek ambtenaren aanstelde om de diensten te verlenen en de werkzaamheden uit te voeren, komen ook de politieke aangestelde medewerkers en vooral directieleden van de autoriteiten bij. We krijgen door elke keer een autoriteit een grotere ‘administration’ omdat autoriteiten alleen op papier autonoom zijn. De rvc’s of besturen worden politiek aangesteld. We krijgen met autoriteiten naast overheidsafdelingen eigenlijk twee parallelle regeringslichamen.
De succesverhalen van ingestelde autoriteiten zijn op de vingers van een hand te tellen. Het zijn subsidie verslindende machines en broeinesten van de politiek. We zijn dus niet blij met een migratie-autoriteit, tenzij…..een honderdtal ambtenaren naar huis wordt gestuurd. Die kunnen dan als ze goed zijn bij de autoriteit gaan werken. Een aantal afdelingen directoraten en onderdirectoraten moet dan ook van de organogrammen van de ministeries worden geschrapt. Alleen dan kan je een autoriteit instellen.
We vinden het niet elegant van de ssamenstellers van het rapport dat men de opdrachtgever van het rapport mooi verpakt en een motie van wantrouwen aanbiedt. Het bij voorbaat onbetrouwbaar en incompetent vinden van de migratie-autoriteiten opde verschillende ministeries, kan niet zonder tegelijk het presenteren van de bevindingen en het noemen van het kind bij de naam. Een fout die we meestal in Suriname maken is dat we ‘authority’ zoals bij de ‘migration authority’ vertalen als een apart bij wet op te zetten entiteit.
Maar een immigration authority kan ook een overheidsafdeling zijn die wettelijk genoeg met autoriteit en gezag/macht bekleedt is dat die beleid kan maken, kan handhaven en/of kan adviseren en direct ook kan communiceren met interne en buitenlandse stakeholders en internationale instituten (zoals IOM) en ook als focal point kan dienen.
Omdat in het immigratiesysteem zoveel onontbeerlijke stakeholders zitten waar je niet een rode streep door kan halen, zal het moeilijk worden om een MA op te zetten zonder bij te dragen aan een waterhoofd. Ook is de kans groot dat een MA zal leiden tot uithollen van bestaande diensten. Het migratiebeleid kan naar wij menen niet komen van onafhankelijke instituten omdat het verbonden is aan bijvoorbeeld staatsveiligheid en een hoge orde van regeringsbeleid.
Migratie bepaalt het gezicht van een natie en dat is een politieke aangelegenheid.
