Aan een organisatie van nauwelijks 200 man bij Havenbeheer wordt leiding gegeven door een directeur en 7 managers. Een manager is een leidinggevende op directieniveau. Dit aantal is al hoog: een managementlid per gemiddeld niet eens 30 personen per managementlid. Als een 8e nu aan de rij van managers wordt toegevoegd dan komt het gemiddelde op 25 werknemers per manager en dat is teveel van het goede. Zoveel werknemers dient een afdelingshoofd onder zich te hebben.
Waarom er bij Havenbeheer 7 managers in functie moeten zijn is een grote vraag. We weten dat bij dit soort instanties er grote bedragen worden betaald. Wanneer er inzage gevraagd wordt naar cijfers dan wordt dat niet gedaan. Maar Suriname is klein en de bedragen lekken uit. Wanneer er in de top een waterhoofd is, dan zijn de tekenen duidelijker: de managers worden aangesteld in ruime mate om politieke vrienden en familie in aanmerking te laten komen voor een riant salaris.
Frappant is dat de bond eerder nooit een punt van deze zaak heeft gemaakt, maar nu opeens wel. We weten dat de bonden die vallen onder TCT, allemaal gelieerd zijn aan een vakcentrale die eerder viel en nog steeds valt onder de politieke partij SPA. Deze bonden zijn politieke vakbonden. Vandaar dat ze niet geloofwaardig zijn en soms wel hun mond openmaken en een andere keer lekker niet. Deze bonden zijn in het verleden ook gebruikt om politieke vrienden en familie via de politiek te accommoderen.
Havenbeheer heeft een website maar daarop is niet vermeld wie de directeur en de 7-8 managers zijn. De namen en de gezichten zijn niet te zien. We kennen de namen van de mensen niet, maar het zou ons niet verbazen als het een verzameling politieke vrienden en familie is van de hedendaagse regeerders of die vanuit de oude periode.
We hebben namelijk gezien dat politieke partijen de managers en de directeuren die ze aanstellen, aan het einde van hun termijn of ruim ervoor accommoderen met goede functies en met wurgcontracten. Onder wurgcontracten verstaan we arbeidsovereenkomsten waarvan de ontslagkosten heel hoog zijn, zodanig hoog dat de opvolgende regeerders maar besluiten om de mensen in dienst te houden. Dan worden ze thuis gezet met behoud van salaris en dan komen in hun plaats hun vrienden en familie.
Wat er ook soms gebeurt is dat de aangestelde directeuren en managers van de vijandige partij, gevraagd wordt om over te stappen en een vriend te worden. Dat gebeurt weleens en dan zien we dat mensen hun ziel verkopen en lid worden van een andere politieke partij. Een combinatie van wurgcontracten en regelarij door onnodige managementfuncties te creëren is de mogelijke verklaring van de enorme verspilling bij Havenbeheer.
De vraag rijst nu of vakbonden en werknemers het recht hebben om te bepalen wie manager in een nv wordt of dat ze recht hebben om geconsulteerd te worden en/of of ze recht hebben op inspraak. Indien ja, dan is de vraag wat de reden is om dit recht toe te kennen aan werknemers.
In Suriname is de inspraak van werknemers niet geregeld. Ook is niet geregeld over welke onderwerpen de werknemer inspraak mag hebben. In Suriname hebben we een aantal bonden en die forceren inspraak met als stok achter de deur de dreiging van de staking. Er zijn landen waar werkgevers verplicht zijn om werknemers inspraak te geven in een aantal zaken. Het aanstellen van nieuwe directieleden kan tot die mogelijkheden behoren.
In Nederland is medezeggenschap een recht dat is geregeld in de Wet op de Ondernemingsraden (WOR). In de Wet op de Ondernemingsraden staat dat iedere onderneming in Nederland met meer dan 50 werknemers een Ondernemingsraad (OR) moet hebben. Organisaties met 10 tot 50 werknemers kunnen vrijwillig een Ondernemingsraad opzetten. Als het personeel geen Ondernemingsraad wil, kan de werkgever een personeelsvertegenwoordiging instellen. Dit is zelfs verplicht als een meerderheid van de werknemers daar om vraagt. Als een organisatie van 10 tot 50 werknemers geen Ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging heeft, dan moet de werkgever verplicht personeelsvergaderingen houden.
De Wet op de Ondernemingsraden geeft de Ondernemingsraad een aantal rechten. Deze bevoegdheden zijn: adviesrecht, instemmingsrecht, initiatiefrecht en recht op informatie van de werkgever. Vooraf duidelijke afspraken maken over het proces helpt in de samenwerking tussen de OR en bestuur of directie. Voor belangrijke financiële, economische en organisatorische besluiten moet de ondernemer advies vragen aan de OR. Bijvoorbeeld bij reorganisaties, fusies of grote investeringen. De ondernemer moet de OR om instemming vragen voor besluiten over het vaststellen, wijzigen of intrekken van personele regelingen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan werktijden, arbeidsomstandigheden, opleidingen, functiebeoordelingen of ziekteverzuim. Als de OR niet akkoord gaat, mag de ondernemer de regeling niet uitvoeren. Doet deze dat toch, dan kan de OR de zogenoemde ‘nietigheid van het besluit inroepen’. De OR kan dan naar de kantonrechter stappen. De ondernemer kan op zijn beurt de kantonrechter vragen het besluit toch te mogen nemen.
De OR mag de ondernemer ongevraagd voorstellen doen over alle sociale, organisatorische, financiële en economische zaken. Voordat de ondernemer over het voorstel beslist, moet deze minstens 1 keer met de OR overleggen. Na dit overleg moet de ondernemer zo snel mogelijk schriftelijk uitleggen wat zijn beslissing is. De OR heeft recht op alle informatie die nodig is voor het uitvoeren van zijn taak. De ondernemer moet de OR bijvoorbeeld informatie geven over de jaarrekening, het sociaal jaarverslag, de beloningsstructuur en beleidsplannen. Minimaal 2 keer per jaar vindt er een overlegvergadering plaats. Deze gaat over de algemene gang van zaken van de onderneming of organisatie.
In bedrijven of organisaties met minimaal 100 werknemers is de ondernemer verplicht informatie te geven aan de OR. De ondernemer of bestuurder moet minstens 1 keer per jaar een aantal onderwerpen op de agenda zetten. Deze onderwerpen voor overleg met de OR zijn in ieder geval: arbeidsvoorwaardelijke regelingen, beloningsafspraken voor werknemers, bestuur en toezichthouders. De OR van een N.V. heeft het recht om te spreken tijdens aandeelhoudersvergaderingen. De OR mag tijdens de algemene vergadering zijn standpunt geven over een aantal dingen. Dit zijn: belangrijke bestuursbesluiten, beloningsbeleid, benoeming, schorsing en ontslag van bestuurders en commissarissen.
Dus, indien inspraak goed wordt geregeld, dan hebben werknemers wel zeggenschap over aanstelling van bestuurders. Nu is dat in Suriname nog niet geregeld. En dat het niet is geregeld is eigenlijk een gele kaart aan het adres van de vakbeweging dat ze het niet zover hebben kunnen brengen.
