Jongeren vanaf 18 jaar zullen in aanmerking komen voor een bouwkavel, vrije medische behandeling en gratis onderwijs. Er komen woningbouwprojecten, er zullen gronden worden vrijgemaakt, er zullen private woningen worden gebouwd, alles met nutsvoorzieningen en weginfrastructuur. Mensen die financiële hulp nodig hebben kunnen gebruik maken van onder andere het Woningbouwfonds. Dit fonds zal constant worden aangevuld met middelen van de goud en olie-inkomsten.
Dit is een belofte die de grootste regeringspartij in zijn verkiezingsprogramma heeft gedaan, maar niet is nagekomen. Menig Surinamer heeft de neiging om zijn subscription bij alle nieuwsgerelateerde sites van Guyana op te zeggen. De reden daarvoor is dat er zoveel goed nieuws gemeld wordt uit dit land, dat dan wel de vraag opwerpt waarom dat ook niet in Suriname kan gebeuren.
Dan varieert het van het ter beschikking stellen van land aan investeerders voor het verbouwen van maïs, sorghum en soja tot projecten om jonge zelfstandigen direct tegemoet te komen. Heel recent is weer gemeld, dat de regering iedereen die een huis wil bouwen, tegemoet zal komen met bouwijzer en cement. De tegemoetkoming hangt dan af van de grootte van het huis dat men wenst op te zetten.
En dan rijst de vraag waarom zulke projecten niet in Suriname kunnen worden uitgevoerd. Elke keer wanneer de regering van Guyana goed nieuws gericht op de noden van het volk of de versterking van de economie meldt, zijn er twee soorten reacties onder de berichten. Personen die deze berichten vaker lezen kunnen dat in zekere zin wel voorspellen. Een steeds groter en diverser deel van de reacties zijn lovend naar president Irfaan Ali toe. Een kleiner homogeen deel is sceptisch en scheldt uit op de partij van de president. De bittere nasmaak van de lelijke nastrijd van de verkiezingen die gepaard ging met openlijke corruptie hang nog in de mond bij sommige Guyanezen.
Een bekende professor met Surinaamse roots schreef recent in de kranten van Suriname in het Nederlands en in de digitale kranten van Guyana in het Engels een bericht over de kwaliteit van de regeringen onder de presidenten van Guyana en Suriname. Er werd in dit artikel een vergelijking gemaakt naar de regeerkwaliteit van de beide presidenten. De koppen in de Surinaamse media waren confronterender dan de koppen in de Guyanese krant, In het buurland was er nog enige krediet en egards naar de Surinaamse president, de titel van het bericht leek in het Engels zelfs te zijn gecensureerd.
In elk geval is recent dus het woningbouwproject voor de Guyanese burgers gemeld. Kritische stemmen onder de reacties luidden dan dat men om te bouwen eerst grond moet hebben, dus dat het programma gericht is om degenen die grond bezitten te bevoordelen. Wij zijn van oordeel dat het project in Guyana de bevolking ten goede zal komen en dat het volk er profijt van zal hebben. De kwaliteit van de huisvesting speelt een belangrijke rol in het armoedevraagstuk van landen en in welke mate burgers een gevoel van welzijn en welvaart ervaren. Uiteraard zal de regering ook grond ter beschikking moeten stellen aan de have nots en de massa helemaal onderaan de samenleving. En dan ploegen we terug naar huis.
Suriname heeft een enorm kaderprobleem. Het jonge kader bij de overheid die met een bachelor binnenstroomt en dan aan een master begint of met een master binnenstroomt wordt nu bar slecht bezoldigd. Een bachelor verdient ongeveer een 50% meer dan het minimumloon in Suriname. Daardoor is er een enorme ontevredenheid en demotivatie onder deze groep. Het gevolg is dat als men blijft de groei heel traag is en de opwaartse mobiliteit wordt verhinderd waardoor men in de armoede blijft vastzitten. Een ander gevolg is dat zodra men enige werkervaring heeft opgedaan men dan overgaat naar het bedrijfsleven waar de lonen over het algemeen op een hoger niveau liggen. Of mensen vertrekken op den duur naar het buitenland. Zo is het dan steeds dweilen met de kraan open bij de overheid. We zien ook dat ook in de onderwijssector en in de medische sector er sprake is van brain drain. De regering houdt steeds besprekingen met de vakbonden maar er worden geen concrete resultaten geboekt. Er wordt niet gesproken over concrete oplossingen.
Het kader bij de overheid is niet verenigd. De ambtenarenbonden zien het kader niet als hun doelgroep en ze komen niet voor hun op. Het kader bij de overheid zelf is ook verdeeld, omdat een deel via het patronagesysteem binnen de overheid komt en men de broodheren niet tegen de schenen zal gaan trappen. Maar, het armoedeprobleem van het kader, dat groter geworden is met de verhoging van de brandstofprijzen, is groter geworden.
De regering moet wel beseffen dat het onmogelijk is om een herstel- of groeiprogramma uit te voeren met gedemotiveerd kader dat zogenaamd via capaciteitsversterking capabel gemaakt moet worden. De regering zal dan moeten steunen op consultants, maar die zijn door de jarenlange flops in Suriname wel tot het inzicht gekomen dat oplossingen bedenken en dicteren niet werkt. Inmiddels is men overgegaan tot het formuleren van oplossingen na intensieve dialoog. Dus men verpakt alles netjes wat we zelf aan oplossingen bedenken. An het eind van de dag heb je dan een rapport dat je dan zelf moet gaan uitvoeren. En daarvoor heb je het hoger kader dringend nodig. Wanneer dit deel van de publieke sector niet eens voor behandeling naar de specialist kan, omdat de eigen bijdrage niet kan worden betaald dan zal dat moeilijk gaan. Of als men noodgedwongen moet inwonen bij ouders met jonge kinderen.
Suriname heeft veel vrij domein. Politici hebben veel interesse in deze gronden, niet om het te verdelen, maar om het op eigen naam of dat van hun kinderen te laten overschrijven, al heeft men al genoeg grond. Het geval van DNA-lid Jogi in de case van Sabaku Village kan hier als voorbeeld dienen, als het waar is dat zijn zonen ook op de lijst staan. We roepen de regering bij deze om om al het jong kader van Suriname dat niet de beschikking heeft over een stuk grond voor bebouwing en bewoning, uit te nodigen om zich te laten registreren. De regering moet dan samen met overheidswerkarmen als Surzwam grote verkavelingsprojecten uitvoeren en percelen verdelen voor het jong kader inclusief de onderwijsgevenden en de verplegenden. Deze kavels dienen de beperking te hebben dat ze niet overdraagbaar dienen te zijn in de komende 10-15 jaar. Suriname heeft ervaring met programma’s als het Low Income Shelter Program. Zulke gedeeltelijk revolverende programma’s moet de regering ook uitvoeren voor het jonge kader.
De regering moet het Project Woningbouwvoorziening Jong Kader Overheid uitvoeren als een gebaar van waardering om het kader te behouden. Het is niet moeilijk, het is te doen, de winst zal het tienvoudige van de investering zijn. Het probleem ligt hem in Suriname bij de focus van de regering.
