De minister van Regionale Ontwikkeling en Sport (ROS), Gracia Emanuël, heeft een overleg gehad met de presidentiële commissie Grondenrechten over de ontwikkelingen rond het grondenrechtenproces in Suriname. Patricia Meulenhof, ex-voorzitster van de presidentiële commissie, gaf een uiteenzetting over hetgeen is gedaan door de commissie en wat er nog gedaan moet worden. Aanwezig waren onder andere collega-minister Dinotha Vorswijk van Grondbeleid en Bosbeheer (GBB), Minu Parahoe, program director van Amazon Conservation Team Suriname (ACT) en de directrices Loreen Jubithana van het directoraat Duurzame Ontwikkeling Inheemsen (DOI) en Joraisa Pokie van het directoraat Duurzame Ontwikkelingen Afro-Surinamers (DOAS).
Conceptwet ingediend bij Assemblee
Volgens Meulenhof had de commissie de opdracht om binnen een jaar te werken aan het grondenrechtenvraagstuk. Als resultaat is een gecorrigeerde conceptwet uitgebracht. Er zijn in dat kader gesprekken gevoerd met diverse ministeries en stakeholders alsook consultatiesessies gehouden met het traditioneel gezag. De stand van zaken is nu, dat de conceptwet is ingediend bij De Nationale Assemblee (DNA). De consultatieronde is nog gaande, omdat niet alle stammen zijn gehoord.
Na het bestuderen van de conceptwet is gebleken, dat er een wet op traditioneel gezag moet komen. Een wet waarin de taken en bevoegdheden van het traditioneel gezag staan opgenomen. Daarvoor is een studie vereist. Volgens de ex-voorzitster zal er een duidelijke richting gegeven moeten worden ten aanzien van de relatie tussen het traditioneel gezag en de regionale organen evenals de districtscommissarissen. De procedure van benoeming zal ook binnen dit wetsvoorstel genoemd moeten worden. Van belang is tevens de FPIC (Free Prior and Informed Consent), waarbij een staatsbesluit gemaakt moet worden voor wat betreft de besluitvorming binnen de gemeenschappen en hoe die genomen moeten worden. Gemeenschappen zullen daarbij zelf moeten aangeven hoe zij gehoord willen worden.
Tenslotte zal de definitieve demarcatie van gebieden per wet moeten geschieden. In de conceptwet wordt gesproken over indicatieve kaarten en wordt er nog niet gesproken over figuratieve kaarten. “Dat vormt tevens een struikelblok, omdat men denkt dat het binnenland reeds verdeeld is, wat helemaal niet klopt”, aldus Meulenhof.
Er is volgens haar nog heel veel werk te doen. Daarbij komt kijken, dat de termijn van de commissie sedert oktober 2021 is verstreken. Er zal weer een aanspreekpunt ingesteld moeten worden om dit grondenrechtenproces te trekken, onderzoek te doen en de gemeenschap te informeren rond de gang van zaken. Er is in dit verband gevraagd naar een stukje toezicht van het ministerie ROS, op dit gebied.
Minister Emanuël gaf aan, dat er een werkgroep ingesteld zal worden die zich verder zal buigen over de verschillende processen binnen het grondenrechtenvraagstuk. De werkgroep zal bestaan uit vertegenwoordigers van de ministeries Ruimtelijke Ordening en Sport (ROS), Grondbeleid en Bosbeheer (GBB) en Natuurlijke Hulpbronnen (NH).
