Als kind zongen we ‘de politie is mijn beste kameraad.’ De woorden van het lied kwamen recht uit ons hart. De politie van toen was de helper, de misdaadbestrijder, de sterke arm, de vertrouwenspersoon en oogstte respect. Die politie is nu weg.
Vanaf de regering Bouterse is de verpaupering van dit instituut ingetreden. Benoemingen en bevorderingen geschiedden niet meer op een eerlijke manier. Ook het selecteren van rekruten liet veel te wensen over. Vooral in de top werden er mensen geplaatst die bereid waren om tegen betaling, criminele acties te verrichten. Het gevolg hiervan was dat de samenleving regelmatig werd geconfronteerd met corrupte agenten, agenten die stalen en mishandelden kortom agenten die misbruik maakten van hun wapen en functie en daardoor dit instituut besmeurden. Het volk verloor het vertrouwen in de politie. Iedere poging om dit gedrag te corrigeren, om weer een integer en fatsoenlijk politiekorps te krijgen, werd door de vakbond tegengewerkt. Die eigende zich onterecht macht toe.
Geld is de wortel van veel kwaad. Dingen die alleen in het buitenland voorkwamen, zoals moorden, liquideren, maffiagedrag, drugsverkoop, kwamen plots ook voor in Suriname. Ons fatsoenlijke land kreeg plots ook een onderwereld. Kortom de vorige regering heeft niet alleen het land economisch kapot gemaakt maar meer nog onze waarden en normen kapotgeslagen. En het mooie instituut dat het volk moet beschermen is er niet meer. Natuurlijk mogen we niet generaliseren. Er zullen heus wel nog wat goede exemplaren tussen zitten.
In een recent artikel staat dat de politie weer hardhandig heeft opgetreden in een getto in Paramaribo. Men ging er prat op om kwaad met kwaad te bestrijden. Omdat misdadigers gewetenloos en hardhandig optreden, besloot de politie ze op dezelfde manier te bestrijden. De burgerrechten waren ver te zoeken. Het politiegeweld was verbaal en fysiek en dat wekte verontwaardiging op.
Toch hink ik wat het optreden van de politie betreft, op twee gedachten.
- In Nederland worden de burgerrechten beschermd. De politie is netjes gebonden aan vele regels. Men hoopte daarmee het stempel van fatsoen te krijgen, de burgers te beschermen en wet en orde te handhaven. In de praktijk zien we echter dat het respectloze gedrag van de burger toeneemt. Agenten worden bedreigd, uitgescholden en bekogeld, hun auto’s in brand gestoken, ze worden gedood of belanden in het ziekenhuis. Er vinden liquidaties plaats op klaarlichte dag, advocaten worden vermoord. Terwijl de politie fatsoenlijk probeert te blijven en volgens de regels te handelen, verliest de burger niet alleen het respect voor de politie, maar wordt ook gewelddadiger. Als men een keer wordt opgepakt, berecht en in de gevangenis terecht komt, blijkt de gevangenis een paradijs te zijn, waar gevangenen nog steeds rechten en inbreng hebben. Deze situatie zou ik niet graag in Suriname zien.
- Aan de andere kant zie ik in Suriname een korps die keihard tegen de burgers optreedt en fysiek en verbaal geweld gebruikt. Ik zie agenten op het bureau die niet eens weten hoe ze fatsoenlijk moeten spreken tegen iemand die een klacht komt indienen, agenten die misbruik maken van hun wapen en functie en zich laten omkopen. Collega agenten die elkaars wangedrag indekken. Agenten die van mening zijn dat je criminelen niet met fluwelen handschoenen moet aanpakken en niet netjes moet aanspreken. We veroordelen dagelijks het wangedrag van deze agenten maar vergeten gemakshalve dat we dit gedrag zelf hebben gekweekt. Door ze te veroordelen verdwijnt dit gedrag niet. Eerlijk gezegd bevalt deze kant van de medaille mij ook niet. Er moet toch een middenweg te vinden zijn tussen de Nederlandse en Surinaamse aanpak?
Ik zou graag een fysiek en psychisch goed getraind korps zien die fatsoenlijk met mensen weet om te gaan. Een korps dat elke vorm van criminaliteit keihard aanpakt en toch gezag uitstraalt en het fatsoen behoudt. Ik zie graag goed geschoolde mensen die tijdens het uitoefenen van hun werk laten merken dat ze bescherming willen bieden aan de burger en toch niet met zich laten sollen. Ik zie graag agenten die op de juiste en correcte manier worden bevorderd, zodat ze in het korps kunnen blijven geloven en zichzelf respecteren. Agenten die het heel normaal vinden om ook een crimineel netjes aan te spreken. Netjes aanspreken doe je namelijk niet voor die crimineel maar voor jezelf. Je benadrukt daarmee alleen maar dat jij een fatsoenlijk mens bent en jezelf respecteert. Behandel fatsoenlijke mensen en criminelen fatsoenlijk. Zo alleen komt fatsoen tot stand.
We denken pienter te zijn door alsmaar te roepen dat het hele politiekorps moet worden ontmest en ontsmet, dat er integere leiders en een daadkrachtige minister moeten komen, maar wijs is echter om, wat de verandering betreft, bij jezelf te beginnen. A change in behavior begins with a change in the heart.” Elke agent moet echt die verandering willen en zijn voorbeeld zal worden gevolgd. Het krachtigste instrument tot verandering is namelijk het geven van het goede voorbeeld.
“When attitude is changed, thought is changed. When thought is changed, behavior is changed. When behavior is changed, action is changed. When action is changed, result is changed.”
Josta Vaseur
