Morgen wordt internationaal het Divali feest herdacht. In Suriname gaat dat gepaard met een strenge lockdown en dat geeft dan weer een gevoel van gevangen zitten in je eigen huis en je eigen land. Het is dankzij de inspanningen van de CUS nu duidelijk dat de boodschap van Divali, die universeel is, door is gedrongen naar alle geledingen van de samenleving. Het gedachtegoed van het lichtjesfeest is genoegzaam bekend. Ook in Nederland bestaat er erkenning voor het gedachtegoed van dit feest. In Suriname staat Divali sinds enkele jaren bekend als een nationale vrije dag. Dat geeft aan dat de Surinaamse natievorming verder gestalte krijgt op een zeer unieke wijze. Divali staat symbool voor licht dat duisternis verdrijft. Te oordelen naar de praatprogramma’s waar het volk belt, dan zijn licht en verlichting niet wat het volk ervaart. Door de vele prijsstijgingen zijn burgers de wanhoop nabij. Het algemeen gevoel bestaat dat er vanuit de regering geen sympathie is naar de normale man van de straat die een minimumloon verdient. Inmiddels zegt het verhaal dat de ellende door een andere regering is gecreëerd niets meer. Als we kijken naar de groeicijfers van het IMF van de regio van Latijns Amerika en het Caribisch gebied dan zien we dat haast alle economieën die een crisis hebben ervaren, al uit de crisis zijn gekomen. Suriname behoort tot de zeer weinige landen die constant vanaf 2016een krimp of een zeer lage verwaarloosbare economische groei ervaren. Suriname behoort tot de zeer weinige landen waar bijna constant een hoge inflatie jaarlijks wordt genoteerd, jaar op jaar. Dat betekent dat er veel geduld van het volk wordt gevraagd en eigenlijk kan je zeggen dat het volk uitgebuit is geworden de afgelopen jaren. Hoge inflatie betekent dat de reserves van de mensen afslanken, voor zover die reserves hadden. Het geduld van de samenleving raakt op, er zijn jongeren en ouderen die naar opbelprogramma’s bellen en zeer emotioneel hun verhaal doen. Ook mensen die getuigen hoe hun geliefden ziek zijn geworden en er slechts voor ze is gezorgd in het ziekenhuis en uiteindelijk zijn overleden. Hierop komen we nog terug. Dus we vieren Divali oftewel Deepawali waar het volk in een duisternis zit. De middenklasse is als het ware weggevaagd. Op de radio worden er zelfs oproepen gedaan aan familie en vrienden in Europa om een banku over te maken. De regering is voor een deel in Glasgow, maar men moet nu wel met verlichtingsmaatregelen komen. Het is ruim tijd, het zou een goede Divaliboodschap kunnen zijn, de meest geschikte op dit moment. Het volk dat met zijn alles misschien in de tijden waar het beter ging, vet had aangekweekt is dat allang verbrand. Nu zijn we bezig om spieren kwijt te raken en dat is een ongezonde zaak. Suriname zal nooit in de geschiedenis in zo een onomkeerbaar lijkende en hardnekkige spiraal van achteruitgang en armoede. Divali, ook genoemd Deepavali, is een van de belangrijkste feesten in het hindoeïsme en vindt zijn oorsprong in India. Het woord is afgeleid van het Sanskriet dipavali, dat een rij lichtjes betekent. Deze rij van lichtjes werd vroeger letterlijk thuis en in de straten van bepaalde wijken in Suriname gemaakt, soms met gebruikmaking van bamboe en lege flessen. De olielampjes worden traditioneel gemaakt in een kleigebakken lamp. De kleikommetje heeft dia met daarin een met katoen wattenlontje en geklaarde boter (ghee). Tijdens het feest worden dan ook door het huis en op de erven lichtjes aangestoken. Divali, ook bekend als Lichtjesfeest, wordt symbolisch bedoeld als “de overwinning van het goede over het kwade, overwinning van het licht over de duisternis, overwinning van de gelukzaligheid over de onwetendheid”.
Het vieren van dit feest gaat gepaard met het nuttigen van zoetig eten. In India steekt men daarnaast ook vuurwerk af. Deze traditie is ook over komen waaien naar Suriname. Divali is een vrolijk feest en wordt vaak gevierd in gezinsverband. Het is een feest voor iedereen, voor jong en oud, man en vrouw, arm en rijk. Divali wordt gevierd om het licht te verwelkomen in het leven. Licht wordt namelijk altijd geassocieerd met succes en hoop. In Suriname is het sinds 2010 een nationale dag, waarmee we een van de weinige in de wereld zijn. Een week lang brandt op het Onafhankelijkheidsplein in Paramaribo de Suriname Dia. Dat is nu vanwege covid niet gebeurd. We bidden met zijn allen dat ook in economische termen als wat betreft covid er licht in Suriname mag schijnen.
