Covax werkt aan de ontwikkeling, aankoop en levering van vaccins aan meer dan 180 landen. Het werd gelanceerd in april 2020 en wordt geleid door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), samen met de Global Vaccine Alliance en de Coalition for Epidemic Preparedness Innovations. Covax staat voor Covid-19 Vaccines Global Access Facility. Suriname is ook aangesloten bij Covax. Door op tijd een aanbetaling te doen van US$ 750.000 en een vaccinatieplan klaar te hebben, heeft Suriname een eerste levering kunnen veiligstellen van zo’n 2.000-3.000 doses. De eerste zending Pfizer-vaccins bevat volgens minister Amar Ramadhin van Volksgezondheid net genoeg vaccins voor de inenting van zorgmedewerkers, personen die dagelijks contact hebben met coronapatiënten. Het zou gaan om zo’n 1.300 tot 1.500 personen. Vervolgens komen ongeveer 2.000 senioren burger aan de beurt in bejaardentehuizen.
Gezondheidswerkers in de tweede lijn, mensen essentieel voor de nationale veiligheid, regeringsfunctionarissen, politie, onderwijzers, mensen boven de 60 jaar, personen met diabetes, longziekten, hypertensie en kanker, en inheemsen zullen eveneens gevaccineerd worden. De minister heeft ook verklaard, dat slechts 20 procent van de bevolking in eerste instantie kan worden ingeënt. De vraag is nu hoe het vervolgtraject eruit gaat zien. Gaat Suriname weer vaccins kunnen verkrijgen via Covax, dat nu al een financieel tekort heeft, of gaan de gezondheidsautoriteiten een beroep doen op bevriende landen als India, China of Nederland?
Het hoofd van de WHO, Tedros Adhanom Ghebreyesus, benadrukte deze week de huidige ongelijkheden en zei dat er meer dan 39 miljoen doses zijn toegediend in ten minste 49 landen met een hoger inkomen, maar slechts 25 in één van de landen met de laagste inkomens. In februari moet gestart worden met het verspreiden van vaccins in arme landen en landen met een gemiddeld inkomen. Covax hoopt dat tegen het einde van 2021 meer dan twee miljard doses aan landen over de hele wereld zullen zijn geleverd. Daarvan zal ongeveer 1,8 miljard worden geleverd aan de 92 armere landen die bij de regeling betrokken zijn, waarmee ongeveer 20% van hun bevolking wordt gedekt.
Kritiek op Covax
Er is echter kritiek dat Covax niet snel genoeg reageert. Een bestuurslid van de WHO, dr. Clemens Martin Auer uit Oostenrijk, zei dat Covax traag is geweest om vaccinovereenkomsten te sluiten en doses aan landen te leveren. Zelfs als het doel van Covax wordt bereikt, zou het nog steeds niet voldoen aan het niveau van immuniteit dat volgens deskundigen nodig is om de pandemie te beëindigen. De WHO heeft gesuggereerd dat voor het stoppen van covid-19 ten minste 70% van de wereldbevolking immuniteit moet hebben.
Vaccinatie wereldbevolking kan jaren duren
Met een snelheid van twee miljard doses per jaar kan het jaren duren om 70% van de naar schatting 7,8 miljard mensen ter wereld te vaccineren. Twee miljard doses zouden echter enige bescherming bieden aan degenen die vooraan staan, zoals gezondheidswerkers, ouderen en kwetsbaren. Tot nu toe heeft Covax $ 6 miljard opgehaald, maar het plan zegt dat het nog minstens $ 2 miljard meer nodig heeft om zijn wereldwijde vaccinatiedoelstelling voor 2021 te halen.
De Britse regering heeft in december $ 734 miljoen verstrekt en de VS heeft $ 4 miljard toegezegd. Een van de eerste daden van president Biden was om de VS aan te melden bij Covax. Toch zijn de VS en enkele van de rijkere Covax-deelnemers beschuldigd van het aanleggen van voorraden vaccins voor zichzelf.
Uit een studie van het Global Health Institute van Duke University bleek dat een kleine groep rijke landen – die slechts 16% van de wereldbevolking uitmaakt – vanaf half januari 60% van de wereldwijde vaccinvoorraad had gekocht. Voor de rest van de wereld – met name lage-inkomenslanden – is Covax misschien wel de enige uitweg uit de coronavirus-crisis. Covax zegt dat het deals heeft gesloten om vaccins te kopen die zijn gemaakt door Pfizer-BioNTech en Oxford-AstraZeneca, evenals enkele die nog niet zijn goedgekeurd.
PK
