‘Klokkenluiders moeten beschermd worden’
‘Het is een toffe arena, de politiek, het is niet mals. Ik keek altijd met fronsende wenkbrauwen naar de politiek. Maar, Suriname wordt structureel vernietigd door de ene regering na de andere. Mijn hart bloedde daardoor en daarom werd ik politiek actief. Maar, de politiek hoeft niet vies te zijn.’ Woorden van A20 (Alternatief 2020)-politica en advocate Serena Essed in gesprek zaterdagochtend met presentator Faried Pierkhan van het programma Kal Aaj Aur Kal.
Bij de verkiezingen van 25 mei dit jaar behaalde Essed 401 stemmen. Geen enkele, nieuwe, kleine politieke partij wist een zetel te behalen in De Nationale Assemblee. Volgens Essed is de mens gewoon huiverig voor iets nieuws. ‘We weten niet wat we ervan moeten verwachten. Het volk, over het algemeen, wilde af van de regering Bouterse, men heeft eieren voor zijn geld gekozen, we gaan voor de VHP, NPS. Men heeft vrees voor iets nieuws. Daarenboven had men graag een bundeling van kleine partijen gezien. Vanuit die gedachtegang ontstond ook de campagne ‘Stem Slim’. Maar, mensen waren kennelijk niet slim genoeg. Nu zie je dat zaken die beloofd waren, niet geschieden.’
Essed zegt bezorgd te zijn over corruptie. ‘Ik geloof dat corruptie een van de fundamentele zaken is die zorgt voor achteruitgang van het land. Er is een selecte groep die zich verrijkt ten koste van het volk. Zolang je corruptie niet kan doorbreken, ook al krijg je tonnen geld, als je een regering hebt die die tonnen in de eigen zak steek, dan krijg je geen ontwikkeling. Nu hebben we de Anti-Corruptiewet. Ik geloof niet dat het een verloren wedstrijd is.’
‘Klokkenluiders: mensen zijn bang om iets te zeggen’
Op de vraag hoe zij corruptie zou bestrijden, antwoordt Essed: ‘Neem als voorbeeld Botswana op het Afrikaanse continent. Eind jaren ‘80 staan die landen op dezelfde voet qua armoede. In Botswana kwamen wantoestanden aan het licht door klokkenluiders. De klok werd dusdanig geluid dat maatschappelijke druk ontstond, waardoor er transparantie kwam. Nu is Botswana een van de meest ontwikkelde landen van Afrika’.
Essed: ‘Het eerste wat ik zou doen, is mensen die wantoestanden zien, de gelegenheid geven de klok te luiden. Rancune is hier echter een keiharde realiteit. Mensen zijn bang om iets te zeggen, ze moeten beschermd worden. Nu moet de naam van een klokkenluider worden vermeld, volgens de Anti-Corruptiewet. Mensen worden monddood gemaakt. Anonimiteit moet ingevoerd worden. Mensen die corruptie plegen, moeten worden aangepakt, afgestraft. Het kan, we hebben wetgeving, nu nog handhaving.’
‘Alle regeringen beloofden corruptie aan te pakken, toch gaat het maar door. De oorzaak is gelegen in patronagepolitiek. Patronage is afgeleid van het woord patroon. Een patroon is in een bepaalde machtspositie en kan iemand in een lagere positie voordelen bieden. Er ontstaat een heus patronagenetwerk. Goederen worden subtiel schaars gemaakt, zoals grond. Voor een selecte groep is het wel toegankelijk. Iedereen houdt elkaar bij de ballen vanwege de belangen om het netwerk in stand te houden.’
‘Enorme onderbezetting bij Openbaar Ministerie’
Diverse corruptiezaken liggen inmiddels op het bord van het Openbaar Ministerie, maar dat Openbaar Ministerie beschikt niet over voldoende menskracht en kennis en kunde om al die zaken goed te kunnen onderzoeken en voor te bereiden voor een uiteindelijke strafzaak.’
‘Er is sprake van enorme onderbezetting’, aldus Essed. ‘Dat staat als een paal boven water. De regering moet als een van haar prioriteiten hebben het versterken van het justitieapparaat, om zodoende gestolen gelden binnen te kunnen halen.’
