“Van belang is dat we ons gereed maken om zo goed als mogelijk deze ellende door te komen, met z’n allen. Ongeacht kleur, politiek, religie en nationaliteit, want: er werken zowel binnen als buiten de ziekenhuizen onvoorstelbaar veel mensen om deze enorme operatie zo goed als het kan het hoofd te bieden. Maar het is toch in de eerste plaats een gezondheidsprobleem en het moet ook als zodanig benaderd worden. Dat betekent dat men zoveel als mogelijk moet varen op het kompas van medische deskundigen. Alle andere diensten en aspecten die daaraan gerelateerd zijn in de uitvoering, dus veiligheidsdiensten et cetera, zijn daar ook bij betrokken, en het is van belang dat al deze groepen, al deze instanties en personen, goed op elkaar afgestemd zijn zodat we niet langs, maar met elkaar werken. Niemand had dit kunnen voorzien. We keken wel naar andere landen, maar zoals zovele anderen dachten ook wij dat het bij ons niet zo ver zou komen. Niet zo lang geleden zag de hele wereld het als een China-probleem, maar daar heeft men zich in vergist. Nu zijn we ontnuchterd, en binnen het crisisteam van het AZP doe ik mijn bijdrage om zaken zoveel als mogelijk aan te sturen Er is afstemming met de overheid, met collega’s, ook in het buitenland, en we doen ons best zo goed mogelijk een planning te maken van wat ons te wachten staat, scenario’s maken, We hebben al veel, en dat wordt zo goed mogelijk alvast in stelling gebracht, maar velen schijnen te vergeten dat ook de gewone zorg door moet gaan! We kunnen niet alle focus verschuiven naar Corona en vergeten dat mensen nog elke dag hartaanvallen of beroertes krijgen, het welzijn van onze diabetici en anderen, mensen die aanrijdingen maken of anders ongelukken krijgen, dat moet zo goed als mogelijk gewoon doorgaan. De normale acute zorg gaat door, terwijl we ons gereed maken om Covid op te kunnen pakken.”
Aan het woord is de arts Jerrel Pawiroredjo (oogarts), die ook bevestigt dat wij gelukkig de zaak goed in de hand hebben door de grenzen te sluiten, veel voorlichting te geven en zo meer, waardoor het nu zeker nog onder controle is. “Het epidemiologisch stuk hebben we nog behoorlijk in de hand. Bij ons is geen sprake van een uitbraak terwijl de meeste landen al in een fase zijn van redden-wat-er-te-redden-valt. Wij zijn nog in de containment fase. Daarom moeten mensen ook luisteren naar de instructies van de autoriteiten, dat moet niet ter discussie gesteld worden. Eén van onze grote voordelen is dat ons land niet dichtbevolkt is.”
Ook Pawiroredjo denkt dat we goed op weg zijn. In het begin waren er wat strubbelingen en foutjes in de uitvoering, maar dat wordt gaandeweg heel goed gecorrigeerd, ook met bijsturing van het AZP en hulp van vele anderen. “Ook voor wat de repatriatie en quarantaine heeft iedereen moeten helpen nadenken, omdat veel van wat nu gebeurt nieuw is voor de hele wereld, niet voor Suriname alleen. Daaronder valt bijvoorbeeld het stukje van artsen meesturen aan boord, en dat loopt nu perfect. Ook de andere ziekenhuizen, het RKZ en ‘s Lands doen enorm goed werk, maar we moeten de coördinatie wel goed hebben zodat er niet langs elkaar heen gewerkt wordt. De reguliere zorg moet zoveel als mogelijk ook doorgaan. Het Wanica Ziekenhuis zal daar een heel voorname rol in spelen. Een ziekenhuis is een heel complexe organisatie, en eerst was Wanica alleen nog een opgeleverd gebouw, nu zijn we na met man en macht werken reeds veel verder. Dat kan nu omgevormd worden tot een toegewijd, een volledig dedicated Covid-opvang ziekenhuis.”
Surinaamse medici hebben organisatie goed op poten gezet
Volgens Pawiroredjo ligt de nadruk nu op voorkomen, koste wat kost, dat er een uitbraak plaatsvindt. Daar moeten de grootste inspanningen naartoe gaan, anders hebben we een groot probleem. Wie wel ziek wordt, moet opgevangen kunnen worden, en daarvoor moeten ziekenhuis en Intensive care gereed zijn. “We hebben kunnen leren van anderen, en met een heel ervaren intensivist, dokter Ramdhani die hier dag en nacht mee bezig is, doen wij exercities om optimaal voorbereid te zijn. Wij weten dus wat we landelijk kunnen mobiliseren en wat we nog moeten bijbestellen, en dat is goed op schema. Ook qua personeel wordt intensief gemobiliseerd. We kunnen alle handen gebruiken, dus ook de Cubanen zijn welkom, maar de Surinaamse medici hebben al de hele organisatie goed op poten gezet, de Cubanen worden nu ingewerkt om mee te doen. Dat loopt allemaal, maar het zijn vooral onze eigen mensen die zich extra inzetten en bezig zijn, zodat we binnen niet al te lange tijd helemaal kunnen uitwijken naar het Wanica Ziekenhuis. Je wil niet overal tegelijk met Corona bezig zijn, en de reguliere zorg moet doorgaan. Dat kan beter als we de reguliere zorg kunnen scheiden van de corona-zorg.”
Bijdrage leveren door thuis te blijven
Pawiroredjo: “We moeten samenkomen om deze crisis het hoofd te bieden, zonder scheidslijnen. Elkeen moet zijn bijdrage leveren, ook als dat is: gewoon thuisblijven! Ook onze eigen familie kan ziek worden, en elke burger moet zijn bijdrage leveren. Op dit moment is naar mijn persoonlijke mening geen uitzonderings- of noodtoestand nodig, omdat er geen objectieve reden is vanuit medisch oogpunt om verder te gaan nu dan de partiële lockdown. We hebben op dit moment zaken best goed onder controle. Laten we over twee weken weer evalueren, zoals afgesproken. Op dit moment is er vanuit medisch oogpunt geen rechtvaardiging voor een uitzonderingstoestand. De medische deskundigen krijgen ook steeds beter inbreng in wat betreft de besluitvorming.”
