Volgens een recent persbericht in een lokaal ochtendblad heeft de minister van Sociale Zaken ter gelegenheid van de ‘Bigi Sma dey’ waardering uitgesproken over de bijdrage die de seniorenburgers geleverd hebben aan de opbouw van ons land. Volgens de bewindspersoon ‘‘heeft evaluatie aangetoond dat wij ons doel niet bereiken’’. De context van deze opmerking is niet duidelijk gemaakt. Er moet in elk geval sprake zijn geweest van een evaluatie. Waarop had die evaluatie betrekking? Betrof het slechts een waarde-uitspraak (evaluatie zonder onderzoek) over de geleverde bijdragen van de ouderen onder ons, of een evaluatie gebaseerd op onderzoek door deskundigen, dus: een evaluatieonderzoek? Het is interessant hier voor een moment stil te staan bij de uitspraak van de minister. Politici zeggen immers heel wat, waarbij zij de diepere betekenis van hun eigen woorden zo vaak niet beseffen. De ondernemer heeft niet de mogelijkheid tot het plaatsen van de notitie dat hij zijn bedrijfsdoelen heeft bereikt. Dat is immers uitgesloten. Waar doelstellingen zijn gerealiseerd, eindigt de bestaansreden van de organisatie. Waar de doelstellingen van het overheidsbeleid zijn gerealiseerd, is de overheid hooguit nog de bewaker. Maar zo eenvoudig liggen de kaarten weer niet. Doelstellingen van de onderneming of van het overheidsbeleid zijn als het eeuwig uitdijende heelal. Gelijk het oneindige uitspansel. Er zal steeds weer, na succesvolle arbeid, een verder liggende doelstelling, een nieuw perspectief zich aandienen. Het blikveld van beleidsmakers en ondernemers reikt niet verder dan de horizon die zij voor zich zien. Wat daarachter ligt, weten zij niet. Wat binnen die horizon zichtbaar is, is altijd een fractie van wat in het onzichtbare verborgen ligt. Waar lucht en aarde elkaar schijnbaar raken, begint weer de nieuwe gezichtseinder. Achter de doelen van de onderneming of van het overheidsbeleid liggen de nieuwe of verder liggende uitdagingen die het nieuwe perspectief te bieden heeft. In elk geval, minister van Sociale Zaken, neemt u dit maar aan voor waar: ‘’beleidsdoelen worden nooit conform eerdere formulering daarvan gerealiseerd. Overheidsbeleid verandert iedere dag, omdat de omgevingsfactoren, omgevingsontwikkelingen en –invloeden, ook in internationaal perspectief, zo grillig, veranderlijk en zelfs onvoorspelbaar zijn. Zeggen wij niet steeds dat de arbeidsorganisatie een geordende samenwerkingsverband is van meerdere personen met als doel een vooraf gesteld doel te verwezenlijken, daarbij ondersteund door technische hulpmiddelen, maar ook door kennis en vaardigheden die de werkers van huis uit inbrengen? De doelstelling was, zo gezien, reeds bekend, en wordt in de tijd ook weer door mensen gewijzigd, aangevuld of vervangen door andere oogmerken. Doelstellingen worden door mensen bedacht, de vereiste organisatorische kaders worden op grond daarvan ontwikkeld en waar nodig, in de tijd aangepast of in haar geheel gewijzigd. Wie wacht op het moment van het realiseren van de overheidsdoelen, is niet bekend met de dynamiek van de maatschappij als overkoepelende belanghebbende.
De ‘’fundamentele attributiefout’’: d.i. de neiging om gedrag van een ander te wijten aan de persoon om wie het gaat (bv diens karakter of reputatie), terwijl de situatie waarin die ander zich bevindt, de heersende omstandigheden of vaste gebruiken waaraan hij (zij) is blootgesteld, niet meegenomen worden in de beeldvorming over de persoon in kwestie. De droomvilla van een thans dienende minister heeft nogal wat golven doen opgaan. Golven van verontwaardiging, van afkeuring, misschien ook van jaloezie. En wat is jaloezie anders dan het in zeker geval ervaren van de eigen tekortkoming? Maar wat is zo verkeerd aan de reine transactie betreffende de aankoop van een luxe villa door wie dan ook in het land? Maar ook dit: welke burger van ons land is, na ommekomst van zijn of haar periode als politieke ambtsdrager, de onveranderde, eenvoudige bewoner van ons land gebleven? Politiek in Suriname is handelswaar: je wordt er (steen)rijk van. Omwille van wat geld en materieel bezit kun jij jouw principes en ziel verkopen. Middels elleboogwerk trachten personen in politieke partijen elkaar de weg naar de partijleider te stremmen. Er wordt binnen politieke partijen verraad gepleegd, judasgedrag is er aan de orde van de dag. In Suriname zijn politieke partijen niet meer dan het beeld van de psychische gevangenis. Zie maar hoe in de parlementaire oppositie steeds meer personen zich iedere dag opnieuw uitsloven om een zittende regime met de grond gelijk te maken. Zij menen daardoor bij de partijleiding in het gevlei te komen. Burgers die geen genoegen nemen met het middelmatige en zo vaak zelfs benedenmaatse optreden van lieden in het parlement schamen zich dagelijks over zoveel dwaashoofdigheid in de Surinaamse politiek. Ter andere zijde zijn regeringsgezinde volksvertegenwoordigers veelal niet meer dan de waterdragers van partijmachtigen. Als de minister van Financiën recentelijk uit eigen middelen een luxe woning heeft aangeschaft, waarbij van oneigenlijk gebruik van positie of van staatsmiddelen niet is gebleken, houdt daarmede de zaak op. De grootste schurken in het aardse leven betichten de kruimeldief ook wel van oneerlijk gedrag. De meermaals aangekondigde inventarisatie van de eigendommen van politiek uitverkorenen, zowel aan het begin als na afloop van de ambtstermijn zou aardig wat vergelijkingsmateriaal in de stralenbundels van de publieke schijnwerpers plaatsen. En juist daarvoor zijn de dames en heren in de politiek zo beducht of, anders gezegd, zo bevreesd.
Stanley Westerborg
Organisatieanalist
