De Surinaamse economie verkeert in een vrije val, de armoede neemt toe en de leiding van het land zwijgt in alle talen. Besluiteloosheid is het laatste wat we kunnen gebruiken en onder de huidige omstandigheden telt elke seconde. Onze politici moeten nu iets doen wat zij in de laatste 60 jaar niet gedaan hebben. Zij moeten saneren, herstructureren en investeren zonder dat ze er verstand van hebben. Alles is nu prioriteit: het zogenaamde veiligheidsvraagstuk, de wisselkoers, de schuldenproblematiek, onbetaalde rekeningen, stijgende werkloosheid, nul investeringen, buitenlandse investeerders in goud die geen bijdrage leveren, Staatsolie, gezondheidszorg, Chinezen die alle deviezen wegdragen, geen enkel toekomstperspectief voor de jeugd, saneren van het ambtenarenapparaat, stijgende criminaliteit et cetera. En deze regering is niet in staat om ook maar een van deze vraagstukken op een duurzame wijze op te lossen. In het kort alweer een verloren generatie. Wij verdienen nu legaal evenveel deviezen als begin jaren 80 terwijl we nu zeker zeven maal meer goederen importeren alleen maar om Chinese winkels te vullen. Maar er zijn geen deviezen voor andere essentiële sectoren. Twee zeer schaarse hulpbronnen, kapitaal en kennis, ontbeert de regering nu, terwijl zij tot voor kort kapitaal in overvloed hadden.
Alle projecten geëntameerd sinds 1975 zijn mislukt andere zijn vernietigd tijdens de binnenlandse oorlog. De geldontwaarding neemt snel toe. De Surinaamse samenleving gaat een catastrofe tegemoet. Onze politici moeten de gordiaanse knoop waarin de Surinaamse economie verkeert zien te ontwarren, en de augiasstal zien op te ruimen, allemaal het resultaat van de afgelopen 40 jaar van door hun gevoerd beleid. Hoe is het mogelijk dat onze politici gedacht hebben dat zonder een sectoraal evenwichtige productie een samenleving mogelijk is die hun kan voorzien van de nodige goederen en diensten. Het ontwikkelingsverdrag met Nederland van 1975 was bedoeld om onze economie weerbaar en minder afhankelijk van het buitenland te maken. Men heeft het grootste deel letterlijk over de balk gesmeten. Dat de spil van onze economie, van onze koopkracht en van onze welvaart, de Linking Pin waar onze economie om draait, onze netto deviezen verdiencapaciteit is, dat heeft men nooit beseft. Daarom had ik het IFONS in overwegende mate bedoeld voor netto deviezen verdienende investeringen. Ik had de Nationale ontwikkelingsbank nog geen seconde verlaten of men heeft die bepaling geschrapt zodat quasi investeerders ook geld konden lenen voor hun zogenaamde investeringen. Onze politici hebben het economisch bewustzijn van een inboorling. Nu merkt u wat de stijgende wisselkoers voor uw koopkracht betekent. De gemiddelde Surinamer verdient nu wat mensen in Zuidoost-Azië zo een 20 jaar geleden verdienden dat is $ 2 per dag. Het Staatsolie raffinaderijproject had ik daarom nooit goedgekeurd omdat het geen enkele positieve bijdrage aan de betalingsbalans levert en alleen maar deviezen consumeert en daarmee de koers opdrijft. Meer dan 1.2 miljard Amerikaanse dollars geïnvesteerd in een project dat geen enkele netto bijdrage aan het nationaal inkomen levert is een misdaad. Het bedrijf wordt nu gesubsidieerd door de Surinaamse consument. Met 1.2 miljard Amerikaanse dollars investeringskapitaal had ik onder omstandigheden van middelmatige allocatieve efficiëntie 300 miljoen Amerikaanse dollars jaarlijks aan exporten gerealiseerd en werkgelegenheid voor 30.000 mensen (direct en indirect) gerealiseerd. Het probleem van het saneren van het ambtenarenapparaat was daarmee in één keer opgelost, wie niet wil werken moet een andere kosmos opzoeken. Men heeft de verhalen van de neo liberale club in Suriname vertegenwoordigd in de Vereniging van Economisten als zoete koek ingeslikt. Men kwam ons vertellen dat ontwikkelingsbanken uit de mode zijn en dat de regering zich niet moest bezighouden met de reële economie, ze moesten zich niet bezighouden met de ontwikkeling van het land, buitenlandse investeerders zouden ons land komen ontwikkelen. De meeste investeerders die naar Suriname komen, in hun ogen is Suriname een land van inboorlingen, komen hier halen, roven dus. Ze gaan echt geen productieve werkgelegenheid scheppen in Coronie, Saramacca, Nickerie of welk willekeurig district dan ook. Onze mensen hebben nooit begrepen dat de Wereldbank, de Aziatische ontwikkelingsbank, de Inter Amerikaanse ontwikkelingsbank, de Mauritius Development Bank, de China Development Bank, de Botswana ontwikkelingsbank, et cetera ontwikkelingsbanken zijn, elk zichzelf respecterend land heeft een goed functionerende ontwikkelingsbank.
Men heeft nooit constructieve oplossingen voor de Surinaamse economie aangedragen, men was nooit geïnteresseerd in het opbouwen van het land, men was intellectueel onderontwikkeld en had beslist geen verstand van economische ontwikkeling. Simpel gezegd men kon niet presteren, men heeft nooit gepresteerd, men kon zijn herverkiezing dus niets veiligstellen met prestaties, het enige wat restte was het omkopen van de kiezer. De enige echte politici die iets positiefs gedaan hebben voor het land waren Jules Sedney en Harry Radhakishun. Het Tienjarenplan kwam van de Wereldbank en het Eerste en Tweede Vijfjarenplan was van Nederlandse makelij. Onze MOP’s zijn moppen gebleven. Zo een 15 jaar geleden schreef ik al dat wanneer wij het beleid van potverteren voortzetten wij spoedig de dag des oordeels ( Judgement Day naar een citaat van Arnold Schwarzenegger) zullen ervaren. Wij hebben politici die een schrijnend intellectueel tekort bezitten, terwijl hun kennis van zaken met betrekking tot vraagstukken van economische ontwikkeling zoals industriepolitiek, landbouwpolitiek, inkomenspolitiek, monetaire politiek, sociaaleconomische inrichting van het land, et cetera nihil is. Men kent alleen vreet na pot. Wat velen vergeten is dat het tot stand brengen van sociaaleconomische ontwikkeling, het opbouwen van het land, dat zulks deskundigheid vergt. Je kunt niet zomaar met een willekeurig diploma leidinggeven aan een ministerie, of aan een bedrijf. Met alleen een stuk papier beschik je over slechts 5% van de capaciteiten die je nodig hebt om een bedrijf of een departement goed te leiden. Ambtenaren en politici hebben het derhalve makkelijk, een ministerie kan moeilijk failliet gaan, dus men kan zijn falen decennialang verbergen.
Als u een economie wilt die u droog cassavebrood drie keer per dag gaat aanbieden, dan moet u deze politici aan het bewind laten. Maar wilt u betaalbare gezondheidszorg, goed en degelijk onderwijs, werkgelegenheid in diverse kwaliteiten, een goed woon en werk milieu, et cetera dan zult u politici die er verstand van hebben en die bewezen hebben te kunnen managen in de publieke sector en in de private sector moeten zetten om het land te regeren. Wie nooit een bedrijf opgezet heeft, een project door gerekend heeft, nooit crisismanagement heeft gevoerd, nooit beleid heeft gemaakt die gaan dit land niet uit de problemen kunnen halen. De huidige problemen zijn niet het product alleen van het vreet na potbeleid van de NDP, maar ze vinden hun oorsprong in het beleid van diverse politieke partijen sinds 1960, de goede regeringen zoals de Lachmon Jules Sedney regering daargelaten. Schuld voor de huidige situatie treft vooral het Nieuw Front, die hebben ook meer dan 3 miljard over de balk gesmeten, en de NDP. Ik maak nu mee dat terwijl ik 15 jaar geleden de contracten met Cambior en Iamgold naar de prullenmand had geschreven en had voorgesteld een eigen goudindustrie op te zetten, dat toen de mensen die het nu zo goed weten in alle talen zwegen. President Bouterse heeft ook van mij een voorstel gehad voor het opzetten van een eigen goudindustrie, te beginnen met een goud raffinaderij te zanderij. Het laatste is precies op dezelfde plek, als waar ik aan gedacht had, opgezet als een buitenlandse investering, terwijl ik het als een staatsbedrijf had willen opzetten. We hebben pech dat onze leiders slechts aan hun eigen belang denken terwijl sommigen van ze de evolutie willen inhalen. Wij moeten lering hieruit trekken. Wij gaan nogal harde tijden tegemoet. Alleen een regering van nationale saamhorigheid kan ons uit de problemen brengen.
Richard B. Kalloe
