Minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken van Nederland is bezorgd over de bemoeienis van de Surinaamse regering met het Decembermoordenproces. Het ministerie laat dat weten naar aanleiding van vragen van het Nederlandse medium NOS. Op 29 juni beval president Bouterse het Openbaar Ministerie (OM) om het proces, waarin hijzelf de hoofdverdachte is, stop te zetten. Bouterse maakte daarbij gebruik van artikel 148 van de Surinaamse Grondwet, dat ingrijpen van de president rechtvaardigt wanneer de staatsveiligheid in gevaar is. ‘Op basis van internationale verdragen heeft Suriname de plicht om schendingen van mensenrechten te onderzoeken en de daders te berechten’, aldus een verklaring van Buitenlandse Zaken. ‘Nederland sluit zich aan bij de EU-verklaring, die Suriname oproept om de rechtsstaat en de scheiding der machten te respecteren.’ De Europese Unie uitte kort na het bevel van de president aan het OM al zijn bezorgdheid over de gang van zaken.
Amnestiewet
Bouterse’s adviseur Winston Lackin vindt dat de EU zich verre moet houden van wat hij noemt ‘binnenlandse aangelegenheden’. ‘Wij gaan de EU-landen toch ook niet aanspreken op de schendingen van mensenrechten?’, vroeg Lackin retorisch, doelend op de vluchtelingenproblematiek. Hij benadrukte dat er volgens ‘wet en recht’ gehandeld wordt en dat de maatregel van de president dient ter bescherming van de rechtsstaat. Aanleiding voor de maatregel van Bouterse is zijn onvrede over de rechterlijke macht. Hij vindt dat de rechters van de Krijgsraad de Amnestiewet uit 2012 ten onrechte naast zich neerleggen. Die wet werd gemaakt om de verdachten van de decembermoorden vrijuit te laten gaan.
Burgeroorlog
Minister Jennifer Van Dijk-Silos van Justitie en Politie verdedigde het presidentieel bevel tijdens een persconferentie en stelde: ‘De rechters maken een grote fout en daardoor is de rechtsstaat in gevaar’. Ze waarschuwde voor ‘opkomende onlusten en excessen’ en baseerde zich daarbij op haar inlichtingendiensten, die verder niet bij naam werden genoemd. ‘Als deze situatie aanhoudt, kan dat leiden tot een burgeroorlog in Suriname.’ De minister noemde Nederland en andere bevriende naties als exponenten die een rol spelen in het aanwakkeren van onrust in Suriname.
Eerder ambassadeur teruggeroepen
Toen in 2012 de Amnestiewet door het Surinaamse parlement werd aangenomen, riep Den Haag uit protest zijn ambassadeur terug uit Paramaribo. Nederland wil nu nog niet zo ver gaan, maar zegt wel de ontwikkelingen in Suriname nauwlettend te volgen. ‘We moeten nu eerst afwachten in hoeverre de Surinaamse aanklager en de Krijgsraad gehoor zullen geven aan het beroep op artikel 148.’
