Suriname heeft een aantal dromen als het gaat om de diversificatie van de economie. Een paar van de opties lijken mythes te zijn. Zo wordt de laatste tijd vaker gezegd dat bepaalde stapelproducten niet goedkoper dan de Aziatische landen te produceren zijn. De optie van Suriname als een ‘hub’ (luchtverkeersknoop) te gebruiken, is door verschillende regeringen aan de orde gebracht als een lucratieve economische droom. Sceptici hebben deze droom naar het rijk der fabelen gestuurd. Er is in het verleden beweerd dat we niet eens een kans maken tegen Guyana. Nu verschijnt er een IDB-rapport, dat zowel aan Guyana als aan buurland Suriname een rode kaart geeft. Luchtfoto’s van de internationale luchthavens spreken al boekdelen. Een totale overhaul van infrastructuur en services en een enorme schaalvergroting is nodig om die dromen te hebben. Onze Satca klaagt al jaar en dag dat landingssystemen hier niet werken en dat er geen kader aanwezig is. Bovendien moet er al een planning zijn om een internationaal en regionaal netwerk aan te leggen met luchtvaartakkoorden. Onze internationale luchthavens zijn brokopranasi’s, die hier een daar een tegel en een likje verf heeft gehad de laatste tijd. Het rapport is uitgebracht in opdracht van de IDB en concludeert dat in de naaste toekomst beide landen geen hub in de regio gaan kunnen zijn voor de regio. Het rapport benadrukt de afwezigheid van de connectiviteit voor de burger- en goederenluchtvaart vanuit het Guyana Schild naar wat wij in dit kader altijd hebben genoemd ‘het achterland’. Het rapport bevat data tot november 2015. Een belangrijk gegeven daarna is wel dat Suriname met alle Unasur-landen de visumplicht heeft afgeschaft. Ook is er een nieuwe luchtvaartmaatschappij met regionale vluchten erbij gekomen, maar de blikken zijn meer gericht naar de Caribbean. Het rapport beveelt juist aan dat beide landen de goede aansluiting zoeken met grote Latijns-Amerikaanse hubs als Columbia, Brazilië en Panama. Het rapport benadrukt slechte infrastructuur en slecht ontwikkelde diensten die bij een hub horen. Er zijn in de landen geen noemenswaardige volumes van aankomst- of vertrekverkeer (‘volume of origin and destination (O&D) traffic’). Een boost van het toerisme zou dit kunnen veranderen. Het niveau van beide luchthavens is ook qua verschijning en verleende diensten erg primitief. Alle locaties op de luchthavens, waar het personenverkeer wordt afgehandeld, heeft faciliteiten die niet voldoen en bieden geen comfort en diensten die noodzakelijk en gebruikelijk zijn. Bovendien zijn beide luchthavens duur voor passagiers, Suriname duurder dan Guyana. Ze zijn de 7de en 8ste duurste luchthavens onder een aantal bestudeerde airports in Zuid-Amerika. In Suriname zijn de gemiddelde onkosten per passagier US$ 14,331 (14.0% boven het gemiddelde van US$12,574) en in Guyana US$13,032 (3.6% boven het gemiddelde). Guyana heeft een voordeel boven Suriname en dat is dat het land wel met een grote hub, namelijk Panama, via Copa is verbonden. Copa heeft een groeiend netwerk in Latijns Amerika, Europa en Noord-Amerika. Guyana zal binnenkort ook gelinkt zijn met Dubai en Istanboel via het Copa network (met Emirates). Via Panama zal Guyana ook de link hebben met luchtvaartgigant Turkish Airlines. Dubai en Istanboel zijn volgens het rapport hubs van wereldklasse. Suriname loopt volgens het rapport achter op Guyana. Het rapport beveelt Suriname aan om ook in zee te gaan met Copa om Panama te bereiken. Het rapport beveelt beide landen aan om zoveel mogelijk luchtvaartovereenkomsten aan te gaan. Met Copa is er niets bereikt, wel met Gol Airlines van Brazilië, maar Belém is geen hub, aldus het rapport. Doorreizen naar hubs als Rio de Janeiro en Brasilia zijn kostbaar. In 2014 was wel in de maak om een luchtvaartovereenkomst te maken met Colombia, met de link aan Copa. Het rapport is evenmin lovend over de Piarco Airport van Trinidad. Onder andere zouden de interconnecties vanwege de douane en de security zorgen voor veel oponthoud van 45 – 150 minuten. Vermeld wordt ook dat Suriname en Guyana geen directe connecties hebben met Bogota, een grote hub. Het rapport beveelt aan dat beide landen Bogota bereiken via luchtvaartmaatschappij Avianca. Deze maatschappij heeft 29 non-stop vluchten naar steden in Noord Amerika, Centraal Amerika, Zuid Amerika, de Caribbean en Europa. Heronderhandelingen met Brazilië en Colombia om uitgebreide luchtvaartovereenkomsten te sluiten worden aanbevolen, evenals uitbreiding van ‘air service agreements’ voor Suriname met Argentinië, Uruguay, Chili, Ecuador, Peru, Bolivia en Paraguay. Een major bottleneck voor Suriname om een hub-droom te vervullen, zou kunnen zijn de kunstmatig in stand gehouden positieve indruk van de SLM.
