Terwijl wij in de financiële crisis zitten en een deel van de burgerij vanuit onze eigen plek, zijn verantwoordelijkheden nakomt en zware schokken voor het land probeert te vermijden, is er een aantal mensen bezig het land te bewerken net een wajangpop. Met kapitaal (SRD’s) hebben ze het land in hun grip en bepalen ze de wisselkoers van de dag. De cambiohouders zijn één met deze selecte zeer kleine groep burgers. We stelden eerder dat de valutaveiling een offer is aan het altaar van deze handjevol kapitalisten. Wat er gedaan moet worden, is dat de president een goed en grondig gesprek voert met deze burgers c.q. ingezetenen. Men kan met de vrijheid die men heeft om de dollar als handelswaar te zien, niet in die mate bezig zijn dat men de hele sociale samenhang uit elkaar haalt. Het is opvallend dat het moment dat de valutaveilingen worden uitgesteld, de goden protesteren en boos worden en hun gal spuwen op de samenleving. Wat er nu in feite aan de hand is, is dat deze kapitaalbezitters de regering chanteren om die valutaveiling te houden, dus om regulier een hoeveelheid dollars bij hun te deponeren. We zitten in een tijd met veel aardschokken en slechte schokdempers. In deze tijd dienen wij zeer behoedzaam te zijn met uitgaven, en dit geldt voor zowel de Staat als de burger. In elk geval moeten schulden uitgesteld worden, tenzij dat uitstellen tot zware maatschappelijke erupties kunnen leiden, waaronder ook massale ontslagen. Alhoewel de financieel precaire situatie vrij vroeg na het aantreden van deze regering werd aangekondigd, zijn er toch leningen aangegaan. Of deze leningen noodzakelijk waren, is een vraag. Volgens het Bureau voor de Staatsschuld is er in het vierde kwartaal van 2015 en wel in december één nieuwe buitenlandse lening aangegaan. Dit is met de Industrial and Commercial Bank of China Limited ter waarde van US$ 65,3 miljoen. Deze lening zal besteed worden aan infrastructurele werken tegen een rentevoet van 3,5% en een looptijd van 12 jaar inclusief de grace periode van 2,5 jaar. Een lening van US$ 33 miljoen die in februari van 2015 was getekend tussen de overheid en de IDB voor de ‘institutionele versterking van NV Energie Bedrijven Suriname (EBS), was in december bij de Rekenkamer geregistreerd. Wat onder de institutionele versterking moet worden begrepen, is niet geheel duidelijk. De financiële voorwaarden van deze lening zijn een looptijd van 25 jaar inclusief een grace periode van 5,5 jaar etc. De totale trekkingen op buitenlandse leningen in het vierde kwartaal bedroegen US$ 10,4 miljoen, terwijl de schuldenlastbetalingen US$ 23,3 miljoen uitmaakten. Trekkingen kunnen simpelweg uitgelegd worden als het daadwerkelijk opnemen van reeds aangegane schulden. De meeste achterstallige betalingen op schulden die regulier worden afgelost, zijn in het laatste kwartaal van 2015 ingelopen. Per eind december 2015 bedroegen de achterstallige schuldenlastbetalingen totaal US$ 17,7 miljoen, waarvan US$ 0,8 miljoen op schulden aan de Islamic Development Bank1 en US$ 16,8 miljoen op Chinese bilaterale leningen. Het Bureau vermeldt ook dat de 21% depreciatie van de SRD tegenover de US$ op 18 november 2015, leidde tot een stijging van de buitenlandse schuld/bbp ratio eind november met ca. 4,6 %. Het Bureau vermeldt dat in het vierde kwartaal van 2015 er geen nieuwe binnenlandse zijn schulden aangegaan. Trekkingen op de binnenlandse schuld in het laatste kwartaal hadden voornamelijk betrekking op de uitgifte van schatkistpapier en bedroegen ca. SRD 170 miljoen. Schatkistpapier wordt uitgegeven als de Staat een tijdelijk kasgeldtekort heeft. Dat betekent dus dat de Staat met de uitgifte wel in het bezit komt van geld. De bewijzen hebben een bepaalde looptijd en zijn meestal aan toonder. De binnenlandse schuldenlastbetalingen bedroegen SRD 168,2 miljoen, waarvan SRD 120,8 miljoen aflossingen en SRD 47,4 miljoen intrestbetalingen. De gepleegde aflossingen hadden o.a. betrekking op betalingen in verband met noodgedwongen uitgifte van schatkistpapier en de infrastructurele werken met lokale ondernemers. Achterstallige betalingen aan binnenlandse crediteuren bedroegen in het laatste kwartaal ca. SRD 5 miljoen.
Aan het eind van 2015 bedroeg de totale schuld volgens de nationale definitie US$ 2.166,3 miljoen. De totale schuld-BBP ratio (om de ruimte van het leningenplafond vast te stellen) 50,9%. De ruimte voor het aangaan van nieuwe buitenlandse en binnenlandse schulden was eind 2015 respectievelijk US$ 276,2 miljoen (SRD 1.115,9 miljoen) en US$ 111,1 miljoen (SRD 448,8 miljoen). Suriname behoort nog steeds tot de landen met een laag schuldniveau, maar onze Caribische regio is geen graadmeter voor ons. De Caribische landen en ook de grote landen daarbij als Barbados en Jamaica hebben een behoorlijke schuldenlast met een schuld-BBP ratio van soms zelfs boven de 100%. Er zijn rijkere landen in de Caribbean met de behoorlijke schuldenlast. De Caribische regio wordt vaak aangeduid als een ‘highly indebted region’ (regio met zwaar schuldenlast). Wij moeten wat de schulden betreft een pas op de plaats maken, bijvoorbeeld voor infrastructurele werken die niet direct gelinkt zijn aan de economie (productie).
