De Vereniging van Inheemse Dorpshoofden in Suriname (Vids) heeft een persconferentie belegd aangaande informatie te verschaffen over het project Penard’s Kali’na encyclopedie. Het gaat in dit kader over handgeschreven werken van de gebroeders Penard, die op dit moment in het museum in Leiden liggen. Een deel van de werken was in het Engels geschreven, waardoor dat deel eerst vertaald moest worden in het Nederlands. In de afgelopen twee weken is de Vids in Galibi geweest, waar Kali’na cultuurkenners en een team van wetenschappers uit Leiden samen een workshop hebben gehouden, waarbij de werken zijn doorgenomen. Herkus van der Bosch en Harriete Vreedzaam zijn twee van de cultuurkenners van de Kali’na cultuur, die meegewerkt hebben aan het project.
Geschiedenis van het manuscript en Kali’na project
Edna Karin, taalkundige en vertegenwoordiger van het team Leiden, geeft aan dat in het jaar 1912 de gebroeders Penard het manuscript en de Kali’na encyclopedie verstuurden naar hun broer in de VS en hij stuurde het in 1951 naar het museum Volkenkunde in Leiden met het doel dat het gepubliceerd zou worden. Het werd echter nooit gepubliceerd. In 2001 werd het manuscript bij het uitpakken van enkele documenten teruggevonden. De encyclopedie leek echter vermist. Eind 2011 werd die gevonden tijdens evaluatiewerkzaamheden in het huidige Rijksmuseum in Leiden. Bij het ontdekken van de inhoud werden Kali’na cultuurkenners ingeroepen om te helpen met het ontcijferen van het script. Hierbij werd dus in 2011 ook contact gemaakt met de Vids. In 2012 werden kopieën van het manuscript en tekeningen overhandigd aan het bestuur van de Vids. In samenspraak met de Vids werden twee in Nederland wonende Kali’na cultuurkenners gecontact. Het manuscript telt 230.000 woorden en beschikt over 7.000 limas. In mei 2013 is er een intentieverklaring getekend tot samenwerking met het Rijksmuseum Volkenkunde. Volgens de Leiden-vertegenwoordiger is er een gezamenlijke aanvraag geschreven en ingediend, waarbij de goedkeuring is verkregen van de Uitvoeringsorganisatie Twinningsfaciliteit Suriname en Nederland, het UTSN. “We konden zo met het uiteindelijke werk beginnen en de vertalingen doen, waarbij de eerste workshop in Galibi georganiseerd werd.”
Lesley Artist, voorzitter van de Vids, zegt dat na 10 dagen intensief werken op Galibi aan de manuscripten werd het vermoeden dat de manuscripten over waardevolle informatie beschikken, bevestigd. Het werk bevat informatie die verstrekt zijn door grote piai’s en dorpshoofden zo 100-120 jaren geleden. In de documenten is er een schat aan informatie terug te vinden, waaronder verhalen, legendes, tekeningen en symbolen met uitleg, uitleg over rituelen en woorden, dieren, planten en natuurfenomeen. Dit zal grondig doorgenomen worden en gecategoriseerd worden gezamenlijk met hulp van het museum en de Universiteit van Leiden.
Tijdens deze eerste tiendaagse workshop is er gezamenlijk een methodiek ontwikkeld om tekeningen van de Penard’s te beoordelen op betrouwbaarheid. Niet alle informatie klopt, volgens de Vids-voorzitter, waardoor sommige teksten onvolledig, foutief geschreven of uit de context gehaald zijn. “We moeten ook nog bepalen welke geheime shamanistische informatie niet toegankelijk kan worden gemaakt”, stelt Artist. Echter zegt hij dat met de informatie de cultuur in stand blijft. De tweede workshopperiode vindt in Pasen plaats in het Wayambo-gebied in het dorp Donderskamp en de derde wordt omstreeks juni in het Para-gebied gehouden.” In de komende maanden zal er dus nog heel veel werk verzet worden. Pas daarna kan een volledige presentatie van de encyclopedie gepresenteerd worden”, aldus Vids-voorzitter Lesley Artist.
