Naar aanleiding van de vele wantoestanden in de landmeterspraktijk die mij bereiken, voel ik mij als beëdigde landmeter in Suriname verplicht iets hierover te zeggen. Het onderstaande relaas is een samenvatting van de vele verhalen van benadeelden die ik heb aangehoord in de afgelopen tien jaren van mijn loopbaan als landmeter.
Gronduitgifte en perceelsmetingen
Gronduitgifte is een aangelegenheid van de overheid. Als iemand over een stuk grond wenst te beschikken voor het opzetten van een woning of voor het uitoefenen van een economische activiteit, dient hij of zij zich te begeven naar het Domeinkantoor, alwaar een verzoek naar grondaanvraag kan worden gedeponeerd. Het Domeinkantoor is een werkarm van het ministerie van Ruimtelijke Ordening, Grond- en Bosbeheer, dat een registratie en een overzicht op na dient te houden van alle uitgegeven gronden en lopende aanvragen op gronden.
Op het Domeinkantoor bevinden zich publiek openbare overzichtskaarten oftewel leggers, waarop een ieder kan inkijken, om zodoende er achter te komen waar er vrij domeinland aanwezig is. Indien een stuk vrij domeinland wordt geïdentificeerd, dient de grondaanvrager zich te wenden naar een beëdigde landmeter.
Helaas komt in de praktijk vaak voor dat de aanvrager op de één of andere rare manier terecht komt bij “iemand” die via een shortcut de grondaanvraag kan voorbereiden tegen een “zeer lage prijs”. Aan de aanvrager wordt voorgehouden dat die “iemand” de aanvraag sneller dan de beëdigde landmeter kan faciliteren en bovendien goedkoper is. De grondaanvrager gelooft het en laat zich hierbij oplichten door een malafide persoon, omdat een degelijk vooronderzoek naar de status van het aan te vragen grond wordt overgeslagen en wordt slechts een figuratieve kaart vervaardigd, welke vaak niet eens voldoet aan de wettelijke vereisten.
Na de grondaanvraag volgt het proces van aanvaarding van de uitgegeven bereidverklaring. Hierbij dient de grondaanvrager zich wederom te wenden naar een beëdigde landmeter voor het uitmeten en het afpalen van het verkregen stuk grond en het vervaardigen van nieuwe uitmetingskaarten in viervoud. Ook in dit proces kan de malafide persoon zorgen voor “goedkope uitmetingskaarten”, met of zonder meting en afpaling van het perceel. Personen met een krap budget kunnen kiezen voor alleen de uitmetingskaarten zonder meting en personen die zekerheid willen, kunnen gaan voor een snelle uitmeting tegen een “zeer lage prijs”. Wat de grondaanvrager niet weet, is dat de meting en de kaartvervaardiging wordt verricht door een ondeskundig persoon die niet conform de wettelijke voorschriften handelt, waardoor er geen rechtszekerheid bestaat over de grenzen van het uitgemeten perceel. Hetzelfde gebeurt ook bij het uitmeten van eigendomspercelen en bij verkavelingen.
De malafide personen zijn geen beëdigde landmeters en kunnen daardoor de figuratieve kaarten en de uitmetingskaarten niet zelf ondertekenen. Dus de kaarten worden gelegaliseerd door een beëdigde landmeter. Uit verslagen van benadeelden aan mij is gebleken dat zij de beëdigde landmeter nooit hebben ontmoet en de betaling voor de verrichte diensten is gedaan bij een tussenpersoon, niet op een kantoor. Heel vaak wordt er zelfs geen kwitantie van betaling afgeven en als er een wordt verstrekt is de naam en de handtekening van de geldontvanger niet leesbaar en/of zeer onduidelijk. Verder is ook gebleken dat de malafide personen vaak een hogere prijs vragen voor deze diensten en worden de metingen niet goed uitgevoerd waardoor veel grensdisputen ontstaan.
In de afgelopen periode zijn tientallen grensdisputen aan mij voorgelegd, welke voornamelijk een gevolg zijn van de bovengenoemde malafide praktijken. Uit de verhalen blijkt dat deze malafide personen te vinden zijn in de gangen van Domeinkantoor, MI-Glis, het ministerie van Openbare Werken, notariaten, dus in de gangen van officiële instanties. Uit andere bronnen weet ik dat voor een handtekening op een kaart 50 tot 100 SRD wordt gevraagd. Aan het begin van mijn carrière ben ik zeker door twee personen benaderd voor het onderteken van kaarten, die ik principieel heb geweigerd.
Ik maak mij ernstige zorgen over het feit dat de kaarten worden gelegaliseerd door beëdigde landmeters die de metingen niet zelf hebben verricht. De landmeter legt een eed af bij de president van de Republiek Suriname, waarbij hij of zij belooft het landmetersvak objectief en deskundig, met de hoogste betrouwbaarheid en nauwkeurigheid, uit te oefenen. Bij de uitoefening van zijn of haar vak dient de landmeter niet alleen rekening te houden met het belang van zijn of haar cliënt, maar ook het belang van derden en het algemeen belang in acht te nemen. Het ondertekenen van kaarten, waarvan het gronderechtelijk onderzoek en de meting niet op een deskundige wijze zijn uitgevoerd en zijn gecontroleerd, rekening houdend met de belangen van de cliënten en eigenaren van aangrenzende percelen, is dus een kwalijke misdaad.
Dergelijke handelingen verricht door beëdigde bandmeters schaadt niet alleen de rechtszekerheid met betrekking tot perceelsmetingen, maar veroorzaakt bij optredende grensdisputen ook heel veel economische en emotionele schade aan perceeleigenaren. Vaak belanden de perceelseigenaren in een duur en lang rechtelijk proces en de verantwoordelijke malafide personen en landmeters blijven buiten schot. Het indienen van een klacht tegen deze personen is niet zo eenvoudig, aangezien de burger niet weet waar en hoe dit te doen. Kortom als de Beëdigde Landmeters niet objectief en op een professionele en betrouwbare wijze perceelsmetingen uitvoeren, wordt het algemeen belang behoorlijk geschaad. Natuurlijk werken niet alle landmeters mee aan de bovengenoemde wantoestanden, maar deze praktijken hebben wel een negatieve impact op hun bestaan, wat jammer is. Potentiele klanten van de landmeters worden op een sluwe manier afgeroomd, wat lijdt tot inkomsten verlies voor de landmeter. Hierdoor kan de bonafide landmeter niet voldoende en tijdig de nodige investeringen plegen op het gebied van meettechnieken en meetapparatuur, om zodoende de kwaliteit en betrouwbaarheid van hun landmeetkundig werk te garanderen. Dus door deze wantoestanden worden de belangen van cliënten en van bonafide landemeters ernstig geschaad. De beoogde rechtszekerheid en betrouwbaarheid bij perceelsmetingen worden niet behaald. Dit probleem is niet alleen bekend bij de Vereniging van Landmeters in Suriname, maar het is ook voorgelegd aan de Glis-landmeter.
Als voortvloeisel van de Glis-wet (S.B. 2009 no. 49), zijn nieuwe instructies voor het uitoefen van landmeetkundige werkzaamheden vastgesteld door het bestuur van het MI-Glis met het doel ordening en toezicht uit te oefenen op de landmeterspraktijk. Zo zijn in de instructies een 14-tal ethische gedragscodes en standaarden voor de uitvoering van landmeetkundige werkzaamheden opgenomen.
Een hiervan is het volgende:
“De Beëdigde Landmeter zal nimmer een kaart of verklaring ondertekenen waarvan hij/zij niet zelf de meting of onder zijn/haar supervisie heeft/is uitgevoerd. Door het tekenen van een perceelkaart verklaart de Beëdigde Landmeter dat aan alle wettelijke voorwaarden zijn voldaan en alle technische vereiste standaarden zijn toegepast bij de meting en de kaart vervaardiging” (Landmeters Instructies 2014, Bijlage II. Ethische Code Beroep Beëdigde Landmeter, pag.2.
Helaas is direct na afkondiging van deze Instructies door het bestuur van MI-Glis, deze weer aangehouden in opdracht van de Minister van Ruimtelijke Ordening, Grond- en Bosbeheer. Dit is mondeling doorgegeven door de Glis-landmeter op een ledenvergadering van de Vereniging van Landmeters in Suriname. Hiermee is de beoogde ordening en het uitoefenen van toezicht op de beëdigde landmeter direct te niet gedaan. Intussen gaan de malafide praktijken normaal door en de burgers worden dagelijks het slachtoffer hiervan.
Het is zeer kwalijk dat de bij wet gestelde verantwoordelijk instantie, het MI-Glis, ondanks dat zij hiervan op de hoogte is, niet of onvoldoende doet om een halt te roepen aan de malafide praktijken binnen het landmeten. Het MI-Glis, dat sinds 2010 operationeel is, heeft tot nu toe slechts de nieuwe instructies vastgesteld, maar blijkt in de praktijk niet in staat te zijn de instructies ten uitvoering te brengen. De minister van ROGB heeft de instructies aangehouden en de Glis-landmeter heeft zich daarbij neergelegd. De Glis-landmeter dient bij wet toezicht te houden op de beëdigde landemeter. Echter heeft hij tot nu toe deze wettelijke taak niet of zeer zwak in vervulling gebracht (De Glis-wet: S.B. 2009 No. 149, artikel 19).
Het is jammer dat ik moet vaststellen dat zowel de burgers en de beëdigde landmeter in Suriname aan hun lot zijn overgelaten.
Nielkamal Kalpoe, BSc.
Beëdigde landmeter
