Het Surinaams parlement (De Nationale Assemblee) kan vandaag na maanden weer in openbare vergadering bij elkaar komen. Ons parlement zat in de afgelopen decennia toch wel enige keren klem met een quorumprobleem, maar naar we ons kunnen heugen, heeft het nooit zolang geduurd. Er wordt wel eens gezegd dat er buiten het parlement ook wordt gewerkt, maar men moet beseffen dat dat allemaal dient om het echte werk in de vergaderzaal. ‘Het zitten onder de amandelboom’ (fysiek aanwezig zijn, maar zich niet aanmelden in de vergaderzaal met het oogmerk om voortgang van vergaderingen te saboteren) is door alle twee uiterste zijden van de Surinaamse politiek gebruikt, met dezelfde argumenten en met steeds dezelfde argumenten hebben ze het van elkaar afgewezen. Toen het parlement langdurig inactief werd, werd de kritiek vanuit de samenleving naar zowel de coalitie als de oppositie luider. Het begon zich te vertalen naar de verkiezingen. In 2014 werd het begrip ‘quorumsanctie’ uitgevonden in Suriname, een uitdrukking die niet bekend is in Nederland of België die (gedeeltelijk) net als wij Nederlandssprekend zijn, waar er ook spanningen zijn tussen de politieke partijen en waar de parlementariërs zeker inventiever zijn in het uitdrukken van ongenoegen. Maar hoe deftig of ingewikkeld de naamgeving van iets ook mocht zijn, als iets verfoeilijk is, blijft het verfoeilijk. Wanneer een regeercoalitie met (ruime) meerderheid op gegeven moment in het parlement het politieke en beleidswerk niet kan trekken, omdat niet genoeg leden achter het wetgevingswerk in DNA staan of achter het proces van afleggen van verantwoording door de regering aan het volk (om zich te vrijwaren), dan is dat een uiting ervan dat het politieke draagvlak van de betreffende regering is afgekalfd. In principe mist de regering dan de legitimiteit om te regeren. Daags terug kwamen in verband met de maandenlange parlementaire inactiviteit 2 zaken aan de orde gelinkt aan de grondwet. Inactiviteit van DNA-leden kan in de eerste plaats maken dat ze (van rechtswege) geroyeerd (kunnen) worden. Het lidmaatschap van De Nationale Assemblée eindigt door o.a. afwezigheid gedurende een aaneengesloten periode van 5 maanden, staat in de grondwet. De huidige president behoort tot de weinige op de deze wijze geroyeerde DNA-leden. Dezelfde DNA-voorzitter die het nodig vond om dot royement te orkestreren, met dezelfde politicus werd later in 2010 de regering geformeerd. Een tweede punt zou zijn dat de president een soort staat van beleg/noodtoestand zou kunnen uitroepen. Het grondwetsartikel in verband hiermede is echter anders. De leden van De Nationale Assemblée worden gekozen voor een zittingsperiode van 5 jaren. Deze zittingsperiode van 5 jaren mag slechts bij wet worden verlengd in geval van oorlog of andere buitengewone omstandigheden, die het houden van een verkiezing verhinderen, bepaalt de grondwet in artikel 56 lid 2. De vraag is of een structureel en aanhoudend quorumprobleem zonder uitzicht op verbetering van de situatie, aangemerkt kan worden als een buitengewone omstandigheid. Indirect kan het wel leiden tot een onmogelijkheid om de verkiezingen te houden, indien bijvoorbeeld de begroting van Biza – waarin de laatste kosten van de verkiezingen zijn opgenomen – niet wordt goedgekeurd. Theoretisch kan het dus zijn dat de coalitie het aannemen van een begroting onmogelijk maakt, waardoor ruimte ontstaat om de zittingsperiode met enkele maanden tot zelfs een jaar te verschuiven. In de toelichting van deze bepaling staat dat ‘ter voorkoming van elk misverstand in dit opzicht’ thans duidelijk vastgesteld is, dat verlenging van de zittingsperiode van 5 jaren slechts mogelijk is bij wet (dus in DNA), indien buitengewone omstandigheden het houden van een verkiezing verhinderen. In de toelichting staan verder geen voordelen en gevallen die daaronder niet moeten worden begrepen. Feit is wel dat er enkele maanden niet konden worden vergaderd en daarvoor zijn verschillende redenen aangevoerd. Eerst was het gewoon een politieke strategie (quorumsanctie), daarna ging het om de agendapunten en hun volgorde. In de tussentijd kwam de Wet dubbele nationaliteit op waarvoor de oppositie wel warm liep, maar de coalitie niet omdat het haastig werd ingediend om de coalitie de pas af te snijden. Nu wil de oppositie vergaderen en belooft ze plechtig ‘quorum te zullen verlenen’ vooral als het gaat om de Biza-begroting. De coalitie zou zich hebben herpakt en zegt nu dat het niet meer nodig is dat de oppositie meewerkt met quorum, men zal het (volgens de MC-fractieleider) nu zelf wel kunnen regelen. De agenda is interessant. We zien weer de Wet Constitutioneel Hof, waartegen de oppositie zich al heeft uitgesproken en welke aanleiding was om de vergaderingen de laatste keren te boycotten. Op 2 staat de Advocatenwet, een worst dat voorgehouden wordt aan een NS’er (jurist). Over het Handvest van de OIC hebben partijen zich niet als zodanig uitgesproken en de vraag rijst ook hier wat de urgentie van de behandeling hiervan is. De Wet Onrechtmatige Occupatie van Percelen en Gebouwen zal waarschijnlijk niet de goedkeuring wegdragen van de Abop, maar kan averechts werken op de VHP bij de campagnes als ze haar medewerking niet verleent, omdat deze problematiek ressorten betreft waar men aanhang heeft. Agendapunt 8 is de behandeling van de anticorruptiewet. De vraag is wanneer dit punt echt aan de orde zal komen voor 25 mei 2015. Als het NF/SP niet meewerkt, is dat ongezond voor de campagne, tenzij ze inhoudelijk bezwaren hebben en dat verkopen aan de kiezers. Nu is in elk geval officieel dat dit op de agenda is gebracht door ondersteuning van de coalitie en kan men dit cashen op het podium. De vraag is of vandaag de openbare vergadering zal aanvangen. De begroting is nog niet aan de orde.
