1. Inleiding
Op 6 november 2012 werd Barack Obama, na een zwaar bevochten verkiezingsstrijd, herkozen tot de 45ste president van de Verenigde Staten van Amerika. “No president since Franklin D. Roosevelt had been reelected with unemployment so high”, schreef de Economist in een hoofdartikel 1).
Tot de laatste dag van de verkiezing konden opiniepeilingen en gezaghebbende deskundigen niet voorspellen of de zittende president herkozen zou worden. Beide kandidaten scoorden min of meer gelijk, hetgeen ook bleek nadat de uitslagen in de loop van de avond van 6 november bekend werden. Het duurde enkele dagen voordat in de Staat Florida vast kon worden gesteld wie de overwinnaar was. De president die 4 jaren geleden met een ruime meerderheid had gewonnen, kreeg nu slechts 74.000 stemmen meer dan zijn tegenkandidaat in Florida. Beide politieke partijen hebben miljarden dollars, tot nog toe de duurste, uitgegeven om gekozen te worden. In politieke zin is er echter niet veel veranderd.
– Het presidentschap blijft in handen van de Democratische Partij.
– In de Senaat behoudt de Democratische Partij een kleine meerderheid.
– In het Huis van Afgevaardigden behoudt de Republikeinse Partij een ruime meerderheid.
Wat betekent de overwinning van president Obama voor de Verenigde Staten en de rest van de wereld, te meer daar de VS, ondanks allerlei meningen over verval van zijn macht, nog steeds de grootste economie in de wereld heeft en meer uitgeeft aan defensie dan de 10 landen die de Verenigde Staten in belangrijkheid volgen.
2. De eerste regeerperiode van Obama.
In tegenstelling tot zijn verkiezingscampagne, 4 jaren geleden, was president Obama tijdens zijn laatste verkiezing vaag en niet duidelijk over zijn agenda en visie voor zijn tweede termijn.
Tijdens zijn bekende rede “yes we can” in 2009 in New Hampshire en in redevoeringen in 2009 (Cairo, Praag, Accra) had hij zijn visie uiteengezet over allerlei onderwerpen, zoals vrede, rechtvaardigheid
en gelijkheid, democratie diplomatie en mensenrechten.
Tot verrassing van velen ontving de president reeds aan het einde van 2009 de Nobelprijs voor Vrede.
Bij de aanvaarding van deze prestigieuze prijs in Oslo, gaf hij meer duidelijkheid over zijn denken en de rol van de Verenigde Staten in de wereld. Hij erkende in zijn rede de oproep van president Kennedy
“to focus on a more practical, more attainable peace, based not on a sudden revolution in human nature but on a gradual evolution in human institutions”.
Over zijn taak als president zei hij in zijn rede “not to seektransformational change abroad but to pursue a more modest effort to bend history in the direction of justice ”)2.
Tegenover de kritiek van de Republikeinse Partij over het beleid van de afgelopen 4 jaren kan worden gesteld dat president Obama bij zijn ambtsaanvaarding in 2009 geconfronteerd werd met:
a) de grootste financieel economische crisis sinds de grote depressie;
b) grote werkloosheid;
c) oorlogen in Afghanistan en Irak;
d) the war on terror;
e) een niet stabiele Midden Oosten.
Als belangrijkste successen van de president kunnen worden genoemd.
– de hervorming van het zorgenstelsel (Obamacare) dat als één van de meest ingrijpende sociale hervorming kan worden beschouwd;
– uitvoering van een economisch stimuleringsplan waardoor bijvoorbeeld de auto-industrie werd gered;
– verbetering van sociale en mensenrechten;
– de benoeming van 2 vrouwelijke “Supreme Court” rechters.
– op het gebied van de buitenlandse politiek kan worden gewezen op beëindiging van de oorlog in Irak;
– aanvang met terugtrekking van troepen uit Afghanistan;
– democratisering in Libië zonder daarbij rechtstreeks betrokken te geraken;
– een oorlog met Iran vermeden, ondanks zware externe druk;
– uitschakeling van Osama bin Laden en andere toppers van terroristische bewegingen;
– samenwerking met de G 20;
– prestige van de VS in het buitenland verbeterd.
Tijdens zijn eerste termijn nam echter de werkloosheid niet snel af; er zijn nog altijd 23 miljoen Amerikanen die geen werk hebben en de groei van de economie verloopt traag. In november 2010 kreeg de Republikeinse Partij de meerderheid in het Huis van Afgevaardigden. Vanaf toen werden belangrijke belasting en uitgavenvoorstellen door de meerderheid van het Huis van Afgevaardigden geblokkeerd.
Een “bipartisan” samenwerking werd niet meer voor mogelijk gehouden.
In oktober 2010 verklaarde de Republikeinse Senator Mc. Connell dat “The single most important thing we want to achieve is for president Obama to be a one term president”(3).
Vooral vanwege de grote werkloosheid en de economische malaise begon de populariteit van de president te dalen en meer dan 50% van de bevolking vond dat het land “on the wrong direction was”. (Wordt vervolgd op woensdag 12 december)
KriesnadathNandoe
Noten :
1. Economist – Now, hug a Republican; 10 November 2012 .
2. Martin Indijk – Bendinghistory
Kenneth Lieberthal- Barack’s Obama’s
Michael O’Hanlon- Foreign Policy
3. Thomas L. Friedman – Hope and change; New York Times ; 7 11 2012
