Bij de herdenking van de Marrondag die gisteren is herdacht moet het thema van urbanisatie centraal staan. De ontwikkeling die het land doormaakt heeft effect op de (voormalige) tribale gemeenschappen. De leefwijze van veel dorpsgemeenschappen is drastisch gewijzigd de afgelopen periode. In tegenstelling tot andere landen volgen er in Suriname geen protesten wanneer wegen worden aangelegd in het binnenland of wanneer wegen worden geasfalteerd. Dat betekent dat er in de dorpsgemeenschappen van de Inheemsen en de Marrons er geen essentiële behoefte is om een apart bestaan te hebben. De stad komt steeds dichterbij de dorpen en dat wordt niet als een bezwaar gezien. Dorpsgemeenschappen in Suriname zijn aan het veranderen in woonplaatsen waarin residuen van voormalige tribale leven te zien is. Tribale leefgemeenschappen hebben geen massale intentie meer om tribaal te zijn. Uiteraard wordt er wel belang gehecht aan de woonplaats, zoals dat elders ook het geval is. Daarom dat er wel verzet is wanneer men zich moet verplaatsen van woonplaatsen waar men jarenlang heeft gewoond, maar waarop men geen titel heeft. Het brengt ongerief en onkosten met zich mee. Daarom zou het goed zijn als de regering met bedrijven die in het binnenland mijnbouwactiviteiten ontplooien, zou afspreken om te dragen in de kosten van de verhuizing en de hervestiging elders in het binnenland. Die kosten moeten even ver gaan als het bouwen van meer moderne woonunits voor de bewoners van de gemeenschappen. De kwintessens van het betoog komt hierop neer dat het concept van rechten van inheemse en tribale gemeenschappen in een heel ander context is komen te liggen in Suriname. Het concept van ‘Champions League’ is te ver in het binnenland doorgedrongen en … omarmd. Dorpsgemeenschappen en de regering moeten met de gegroeide realiteit rekening houden en in redelijkheid nagaan hoe tribaal te gemeenschappen nog willen zijn. Daarbij moet gesteld worden dat het belang van onderwijs evenwel onder alle omstandigheden zwaar blijft wegen. Onderwijs in het binnenland moet even zwaar gaan wegen als dat het geval is in de stad.
Het aspect van urbanisatie heeft ook betrekking op de situatie in de stad. Het ministerie van Binnenlandse Zaken moet een uitgebreid studie laten uitvoeren over de leefsituatie van personen geboren in het binnenland waarvan de kinderen in Paramaribo zijn geboren. Wat is hun daadwerkelijke woonplaats? Wat is hun rol in de (voormalige) tribale gemeenschappen in termen van lidmaatschap van de permanente samenleving? In hoeverre is de dorp een tweede woonplaats voor vakantie? Een aantal kinderen dat in Paramaribo is geboren zal in de stad blijven wonen. Die kinderen bevinden zich in geconcentreerde Marrongemeenschappen waar nog typisch problemen voorkomen zoals te kleine huizen, ondervoedingsgerelateerde problemen, gebrekkige onderwijsbegeleiding, mishandeling van kinderen door ouderen, gebrekkige oppas na school, sexueel misbruik en tienerzwangerschappen. Het straatbeeld wordt in deze gemeenschappen gevormd door in groepen zwervende kinderen. Het risico waarmee deze kinderen te maken krijgen zijn het uitvallen uit het schoolsysteem, drugsgebruik en criminaliteit. Een vaardigheid die deze kinderen doorgaans ook missen is het omgaan met kinderen en volwassenen die niet afkomstig zijn uit hun geconcentreerde gemeenschap. In die interactie komt vaak de agressieve bejegening die deze kinderen hebben van de eigen familieleden of ouderen naar voren. Daarom is het belangrijk dat in de geconcentreerde Marron-gemeenschappen in het stedelijk gebied en programma’s komen gericht op de volwassenen. Het stedelijk reilen en zeilen valt niet direct door tot een bepaalde generatie. Ook op het vlak van onderwijs en werkgelegenheid moeten er programma’s worden gericht op de volwassenen.
De census die nu gaande is zal uitmaken welk deel van de bevolking opgetekend zal worden als ‘marron’. Een deel van deze groep, met name uit het Boven-Suriname-gebied, doet het al geruime tijd heel goed op de middelbare beroepsopleidingen, hbo-opleidingen en de universiteit. Bij de herdenking van de Marron-dag moet de regering de gelegenheid te baat nemen om gerichte programma’s te overwegen in het kader van de urbanisatie. Ook moet de problematiek van rechten van inheemse en tribale volken in heroverweging worden genomen met op de achtergrond de realiteit in 2012.
