De illusie van vrijheid volgens een filosoof
“Vrijheid is een decorstuk. Handelbaarheid is het werkelijke doel van de politiek.”
Volgens de kritische visie van filosoof Ezra leven mensen niet in vrijheid, maar in een goed gecureerde illusie ervan. “Je krijgt net genoeg ruimte om te ademen, maar nooit genoeg om te vliegen”, stelt hij.
Ezra beweert dat moderne staten – ook democratische – er structureel op gericht zijn mensen afhankelijk te houden: van het systeem, van de overheid, van beleid.
“De politiek wenst geen echt vrije burgers. Vrije mensen stellen te veel vragen. Ze eisen transparantie, ze willen verandering”, zegt hij. “Daarom houdt men ze net tevreden genoeg. Met subsidies, belastingkortingen, toegang tot diensten – allemaal onder de voorwaarde van volgzaamheid.”
Volgens Ezra wordt er bewust gemanipuleerd: zodra burgers alles zouden hebben – een sterke economie, betaalbare zorg, echt onderwijs – zou de noodzaak voor traditionele politiek verdwijnen. “Dan zijn ze zelfredzaam. En zelfredzame mensen stemmen niet uit angst, maar uit visie. Ze laten zich niet chanteren met beloftes.”
In plaats daarvan houdt men burgers op een fragiel evenwicht: klein genoeg om te gehoorzamen, groot genoeg om te geloven dat ze vrij zijn.
Zijn conclusie is scherp: “Je bent niet bedoeld om vrij te zijn. Je bent bedoeld om bestuurbaar te blijven. Dat is de kern van het moderne contract tussen burger en staat. En zolang mensen geloven dat dit normaal is, verandert er niets.”
De visie van Ezra roept ongemakkelijke vragen op. Want als dit klopt: wie dient de politiek dan werkelijk? En wie heeft er baat bij onze afhankelijkheid?