Gisteren is wereldwijd Wereldwaterdag herdacht. Suriname is een bijzonder land wat betreft water. Wij hebben een van de hoogste hoeveelheden water per capita in de wereld. Toch zien we kans om water uit andere landen te importeren.
Op 22 maart is het Wereldwaterdag en dit jaar heeft de Verenigde Naties gekozen voor het thema ´Water voor vrede´. Het meest actueel is Gaza, waar veel waterinfrastructuur is vernietigd en mensen leven van spaarzaam uitgedeeld fleswater. Op andere plekken in de wereld is water juist de verbinder en leidt goed waterbeheer tot meer stabiliteit.
Het nieuwe VN-jaarrapport over water geeft aan dat de lokale kennis over waterbeheer steeds beter wordt. Water kan vrede creëren en tegelijk ook conflicten veroorzaken. Een evenwichtige verdeling van beschikbaar zoetwater is een belangrijke voorwaarde voor welvaart en een vreedzame samenleving. Verstoringen door vervuiling, overstromingen of droogte kunnen leiden tot spanningen die een conflict veroorzaken of opladen. Deze relatie staat dit jaar centraal op Wereldwaterdag.
Het belang van schoon drinkwater is momenteel het meest zichtbaar in Gaza, waar volgens de Verenigde Naties op dit moment 97% van de bevolking geen toegang meer heeft tot schoon drinkwater. De ontziltingsinstallatie werkt nauwelijks meer en aanvoerleidingen uit Israël zijn grotendeels afgesloten. Ook in Oekraïne en Nagorno-Karabach heeft de oorlog tot grote problemen geleid in de drinkwatervoorziening. Toch gaat de aandacht tijdens Wereldwaterdag dit jaar vooral uit naar de sluimerende ontwikkelingen waarbij rivieren en meren langzaam opdrogen door slecht waterbeheer. Bovenstroomse en benedenstroomse belangen botsen in stroomgebieden en wakkeren conflicten aan. In reactie hierop zijn het juist watergebruikers die dialogen opstarten om afspraken te kunnen maken over de beste waterverdeling.
Tijdens de mondiale viering op het UNESCO-hoofdkantoor in Parijs riep UN Water voorzitter Alvaro Lario op tot grotere inzet op een eerlijk en evenwichtig watergebruik.
Jaarlijks verschijnt op Wereldwaterdag het nieuwe World Water Development Report van de Verenigde Naties. Uit de nieuwste editie blijkt dat nog steeds 26% van de wereldbevolking geen beschikking heeft over schoon drinkwater en 46% geen beschikking heeft over deugdelijke toiletten. Het duurzaamheidsdoel SDG6 voor water streeft naar universele toegang in 2030. De bevolking die nog geen toegang heeft, leeft vooral op het platteland in Afrika, Zuid-Amerika en Zuid-Oost Azië. Het is lastig om daar goede watervoorzieningen aan te leggen en de realisatie van SDG6 blijft achter. Waar in vorige edities van het World Water Development Report nog sprake was van een benodigde verdubbeling van de snelheid waarmee nieuwe voorzieningen worden gerealiseerd, spreekt het nieuwste rapport over een benodigde verviervoudiging.
De 2024-editie van het WWDR-rapport geeft ook goed nieuws. Het gaat in de wereld steeds beter met het lokale waterbeheer, zo melden de opstellers van het rapport. Lokaal is er steeds betere kennis van waterbeheer en krijgen goede ervaringen steeds meer navolging. Een sprekend voorbeeld is het Tsjaadmeer waar een speciale watercommissie van de vijf omringende landen meer mandaat heeft gekregen om de gestage krimp van het meer tegen te gaan. Ruim 20 miljoen mensen leven rond het meer dat in 60 jaar 90% kleiner is geworden. De afnemende zoetwatervoorraad is exemplarisch voor veel Afrikaanse stroomgebieden en wordt gezien als een belangrijke aanjager van immigratie.
Jaarlijks stroomt 151 miljard kubieke meter water vanuit Suriname in de Atlantische Oceaan. Per Surinamer is er 228.000 kubieke meter water beschikbaar, veel meer dan men kan consumeren. Ter vergelijking; 2/3 van de wereldbevolking heeft een tekort aan water. Suriname’s belangrijkste zoetwaterbron is de overvloedige jaarlijkse regenval. Er zijn zeven rivieren die 4.800 m3 per seconde zoetwater in de Atlantische Oceaan laten stromen, ongeveer 30% van de jaarlijkse regenval. De Marowijne- en de Corantijnrivier dragen 70% bij.
Informatie van het Algemeen Bureau voor de Statistiek (ABS) leert dat de brutowaterproductie van de NV Surinaamsche Waterleiding Maatschappij in de periode 2009-2013 met 31% is gestegen en spoelwater met 16.8% is toegenomen. De nettoproductie is met 32% omhoog gegaan. In vestiging centraal en west wordt grondwater verwerkt tot drinkwater en in vestiging oost wordt rivierwater (oppervlaktewater) verwerkt tot drinkwater. De Coroniezwamp, officieel bekend als Coroniezoetwaterzwamp (zoetwatermoeras), is gelegen in de kustvlakte van Suriname in het district Coronie. De oppervlakte bedraagt ongeveer 250.000 hectare. Het Coroniemoeras is de grootste zoetwaterzwamp van Suriname. Het relatief onbekende moeras is qua oppervlakte ongeveer twintig maal zo groot als het district Paramaribo. Suriname is rijk aan hydrologische hulpbronnen.
De overvloed aan water wordt beschouwd als ‘wit goud’. De jaarlijkse gemiddelde neerslag in Suriname bedraagt 2.200 mm of 355 km3/jr op het grondgebied van het land. Ongeveer 50 procent van de jaarlijkse neerslag in Suriname valt tijdens de vier maanden van het lange natte seizoen, terwijl ongeveer 20 procent plaatsvindt tijdens het lange droge seizoen. Suriname heeft zeven grote stromen die uitmonden in de richting van de Atlantische Oceaan. De grootste zijn de rivieren Marowijne en Corantijn. Deze twee rivieren stromen naar het noorden en draineren bijna 58 procent van het land. Ook de Coppename- en de Surinamerivier stromen noordwaarts en voeren samen ongeveer 24 procent van het land af. In Suriname zijn er nog gemeenschappen zonder goede watervoorziening en die lange afstanden moeten afleggen voor water.
Het probleem is dus watermanagement en dat schept een ongelijkheid. Verder is er het gevaar van de vervuiling van het grondwater. Suriname zal te maken krijgen met ontzilting door de zeespiegelstijging en daardoor kunnen zoetwaterbronnen vervuild raken. Suriname moet op deze ontwikkelingen berekend zijn.
