In DNA zijn de beraadslagingen met betrekking tot de koersontwikkelingen doorgegaan. We blijven met betrekking tot deze aangelegenheid zeggen, dat de koers geen eigen leven leidt. Het is allemaal onderdeel van de economie en de sterkte van de economie. Er dient gebouwd te worden aan de economie en dan zal de koers op zichzelf beheersbaar zijn.
Er zijn in de financiële huishouding en de maatregelen interessante onvolkomenheden. Zo is het een feit dat niet alle bedrijven zich houden aan de retentieregeling. Die regeling houdt in dat de bedrijven die dollars verdienen, een deel van hun inkomsten inwisselen bij de CBvS en in de plaats daarvan SRD terugkrijgen. Opvallend is. dat het percentage dat genoteerd wordt voor de retentieregeling 21% is en dat het de target van 35% niet haalt. Opmerkelijk is dat het juist de kleinschalige goudbedrijven zijn die wel aan de retentieregeling voldoen en de andere bedrijven niet. Er is een Retentie Monitoring Unit en deze groep heeft vastgesteld welke bedrijven niet voldoen aan de retentieregeling. De lijst van bedrijven die niet voldoen is al doorgegeven aan het OM. We zijn echt geïnteresseerd hoe het OM om zal gaan met deze ondernemers die de wet aan het overtreden zijn. We vinden dat het onredelijk zou zijn als het bedrijfsleven klaagt als ondernemers straks strafrechtelijk worden vervolgd en misschien straks boetes krijgen of opgesloten worden.
Opmerkelijk is dat de rijstsector, de houtsector en de visserijsector nauwelijks valuta afdragen aan de Staat. Dat betekent dat er sprake is van een ongelijke situatie. Er zijn bedrijven die zich wel aan de regeling houden en bedrijven die ongestoord de regeling overtreden. De vraag rijst waarom deze bedrijven en ondernemers niet worden aangepakt.
Het is niet bevorderlijk dat er een cultuur van chaos en wildwest heerst binnen de economie. Opmerkelijk is dat onder de bedrijven die valuta verdienen, de grootverdieners zijn de kleinschalige goudexporteurs: ze verdienen 75% van de exportopbrengsten, de rest verdient 25%. Daaronder vallen de houtsector (10%), de visserijsector (7 %) en de rijstsector (2%). Indien deze bedrijven wel aan de retentieregeling voldoen, dan zal het toch niet geweldig aan de retentieregeling bijdragen. De Monitoring Unit echter geeft aan, dat indien iedereen zich houdt aan de retentieregeling, er wel voldoende valuta aanwezig zal zijn. De Unit geeft niet aan hoeveel miljoen USD vrij kan komen als de bedrijven die niet compliant zijn, wel hun valuta afdragen. De grote deviezenverdieners die hun eigen valuta aanhouden zijn de grote goudbedrijven (2) en Staatsolie. Die gaan niet op de valutamarkt.
Een andere opmerkelijke zaak is, dat de vraag naar valuta in de eerste drie maanden van 2023 is gestegen vergeleken met de eerste drie maanden van 2022. Opvallend is dat bij de oliemaatschappijen de vraag naar valuta zelfs is verdrievoudigd. De vraag rijst waarom oliemaatschappijen opeens meer valuta nodig hebben gehad. Er zijn geluiden, dat oliemaatschappijen iets direct of indirect te maken zouden hebben met smokkel van olie. Er zijn ook geluiden dat die smokkel op zee plaatsvindt en dat de ondernemers die met deze criminele activiteiten bezig zijn, ook bekend zouden zijn. Maar, waarom treedt de regering dan niet op?
Over het algemeen kan er niet opgetreden worden wanneer de politici van de regering gelden tijdens de verkiezingscampagne hebben aangenomen van deze ondernemers. Intussen worden deze criminele ondernemers steeds rijker en zit de samenleving te verpauperen. En dan kan het gewoon zo zijn, dat deze ondernemers die op louche manier hun geld en imperium opbouwen, staatseer ten deel valt.
Wij vinden dat degenen die de economie van Suriname analyseren, partijdig zijn, omdat men de harde conclusies niet kan en wil trekken. Zo wordt er gesproken over de vraag en aanbod van valuta, maar is er geen beeld hoe de koers wordt bepaald door de aanbieders van vreemde valuta. Is het toegestaan dat valutaverkopers vrij en blij de prijs van hun valuta bepalen, maar dat we wel beperkingen leggen voor de verbouwers en bezitters van rijst en melk?
Wat we opmerkelijk genoeg ook in de economie van Suriname hebben is de grote stijging van de kredieten die niet in de productieve, maar kennelijk in de consumptieve sfeer, zijn besteed. Door de CBvS is de kasreserveregeling met 5% verhoogd, waardoor de banken minder ruimte hebben om de maatschappelijke geldhoeveelheid middels kredieten te verhogen. Het geld moet dan aangehouden blijven op de bank.
We willen het graag geloven en hopen dat het allemaal uitkomt: de Monitoring Unit is ervan overtuigd dat het vertrouwen in de economie zal herstellen en dat dit effect zal hebben, door de OMO’s en de maatregelen van de minister van Financiën. De Unit praat over dominante spelers op de valutamarkt en hun machtspositie … de regering en de CBvS kijken toe maar kunnen niets doen. De Unit denkt dat deze situatie leidt tot speculatie wat een negatieve sentiment is.
Maar, wat is speculatie? Er is sprake van speculatie wanneer men iets op oneigenlijke wijze heeft kunnen bezitten en daarvan misbruik maakt door hoge prijzen vast te stellen. Maar, de valutabezitters hebben de valuta die ze bezitten niet cadeau gehad van bijvoorbeeld de regering. We kunnen daarom in principe niet praten over speculatie in negatieve zin. Valuta nogmaals zijn een verhandelbaar goed net als suiker. De bezitters hebben de ruimte om vrij de prijs te bepalen, maar waarom is het zo dat er winstmarges voor deze goederen worden bepaald en voor valuta niet? Belangrijk is dat de Unit voorspelt dat er rust zal komen en dat geeft hoop. We hebben rest eerder gisteren dan vandaag.
