In de media is gemeld, dat Suriname arbeiders zal laten aanrukken uit Haïti. Er zou een onderzoek zijn verricht. Onder voorwaarden zou toestemming zijn gegeven om 176 arbeidskrachten uit Haïti naar Suriname over te laten komen. Dat betekent, dat de Staat betrokken is bij het aantrekken van migranten. Deze immigratie is dan in het algemeen belang; de behoefte moet er zijn geweest bij de Staat om deze arbeiders te importeren. Die behoefte kan de Staat zelf identificeren en daarna afstemmen met bedrijven om hen met hun vacatures af te helpen.
Maar, het kan ook dat bedrijven aankloppen bij de regering om haar te vragen om de arbeiders te importeren. Zo heeft de plantage economie de behoefte naar arbeidskrachten via de koloniale regering ingevuld door het aanrukken van tot slaafgemaakten en de contractarbeiders. Door de Staat geleide arbeidsmigratie heeft de afgelopen 20-30 jaar niet plaatsgevonden. De laatste keer is op een zekere schaal een aantal arbeidskrachten geïmporteerd voor moeilijk invulbare arbeidsplaatsen in de bacovenvelden.
Er is al jarenlang een oververtegenwoordiging van vreemdelingen geweest in de visserij (Aziaten en Guyanezen) en een behoorlijke aanwezigheid in de bouwsector (Guyanezen). Suriname moet voorzichtig zijn want we hebben recent het geval gehad waarbij er vraagtekens waren met betrekking tot mensenhandel. Een persoon die betrokken was in de grootste regeringspartij zou Haïtianen laten halen naar Suriname als een sociale activiteit. Daarbij zou hij duizenden dollars zonder enige tegenprestatie hebben besteed aan het charteren van vluchten en het betalen van huisvesting. We hebben hier toen gesteld, dat het verweer van de meneer niet overtuigend was.
Nu wordt opeens melding gemaakt van een bedrijf genaamd Team Haïti Agriculture Industries NV. We kennen een aantal landbouwbedrijven die gewassen, groenten en fruit telen, maar we hebben nooit van Team Haïti gehoord. Wat verbouwt dit bedrijf? Of wat verwerkt dit bedrijf en waar is het gevestigd? Online zien we geen enkele informatie van dit bedrijf. De grote vraag die rijst is waarmee precies dit bedrijf bezig is. Zijn ze verantwoordelijk voor alles rondom de binnenkomst van de Haïtiaanse werknemers? Is dit een werkbureau die migranten laat halen en dan de verblijfsvergunningen, werkdocumenten en andere formele zaken van de migranten regelt? Dit bedrijf zou garant staan voor de arbeiders. Maar, is het nodig en verplicht dat bedrijven garant staan voor werknemers? Waar hebben we dat weer eens gehoord? O ja, in Qatar waar bedrijven garant staan voor arbeiders volgens het Kafala- Systeem. En er is sprake van een wijdverbreide uitbuiting van arbeiders. Kafala of het Kafala-Systeem is een juridisch systeem waaronder gastarbeiders werken in Arabische landen als Libanon, Saoedi-Arabië, Jordanië en de Golfstaten. Onder het systeem moeten alle ongeschoolde gastarbeiders een ‘sponsor’ hebben, meestal hun werkgever. Deze werkgever is verantwoordelijk voor de gastarbeider en degastarbeiders hebben zelf nauwelijks rechten. Kafala krijgt vanuit het Westen regelmatig kritiek, omdat het aan kan zetten tot uitbuiting en misbruik. De organisatie van het WK voetbal 2022, wat in Qatar gehouden zal worden, en de FIFA, kregen kritiek, omdat veel gastarbeiders onder zeer zware omstandigheden moeten werken aan de bouw van de infrastructuur zoals stadions en hotels. Het Kafala-Systeem is in 2020 officieel afgeschaft maar bestaat nog in de praktijk. Ook huishoudelijke hulpen, veelal vrouwen, vallen onder dit systeem. Door de economische crisis als gevolg van de Corona-pandemie in 2020 kwamen heel wat onder hen in Libanon zonder middelen op straat te staan.
Het Kafala-Systeem vereist dat alle migrerende werknemers een binnenlandse sponsor hebben, meestal hun werkgever, die verantwoordelijk is voor hun visum en wettelijke status. Deze praktijk is bekritiseerd door mensenrechtenorganisaties, omdat het gemakkelijke kansen creëert voor de uitbuiting van werknemers. Dit, aangezien veel werkgevers paspoorten van de arbeiders in beslag nemen en hun werknemers misbruiken met weinig kans op juridische consequenties.
Volgens een HRW-rapport uit 2008, is het zo dat bij het Kafala-Systeem in Saoedi-Arabië, een werkgever de verantwoordelijkheid op zich neemt voor een ingehuurde migrerende werknemer. En moet hij expliciete toestemming verlenen voordat de werknemer Saoedi-Arabië kan binnenkomen, werk kan overdragen of het land kan verlaten. Het Kafala-Systeem geeft de werkgever enorme controle over de werknemer. HRW verklaarde dat “sommige werkgevers misbruik maken van het kafala-systeem en huishoudelijk personeel dwingen om tegen hun wil te blijven werken en hen verbieden terug te keren naar hun land van herkomst” en dat dit “onverenigbaar is met artikel 13 van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens”.
HRW verklaarde, dat “de combinatie van de hoge wervingsvergoedingen die door Saoedische werkgevers werden betaald en de macht die hun door het Kafala-Systeem werd verleend om te controleren of een
werknemer van werkgever kan veranderen of het land kan verlaten, sommige werkgevers het recht gaf om ‘eigendom’ uit te oefenen over een huishoudelijk werker “. En dat het “gevoel van eigendom … slavernijachtige omstandigheden creëert”.
In 2018 rapporteerden France 24 en ALQST over het gebruik van Twitter en andere online sociale netwerken door werkgevers van het Kafala-Systeem, “kafils”, om huishoudelijk personeel te “verkopen” aan andere kafils, in strijd met de Saoedische wet. ALQST beschreef de online handel als “slavernij 2.0”.
Suriname kent heel zwakke instituten en zaken belanden al gauw in de doofpot. Het is zaak dat de regering oplet, want er is al een onopgeloste zaak en dezelfde mensen zijn weer betrokken. Haïti is een land dat veel problemen en armoede kent en dan kunnen mensen algauw in andere landen uitgebuit worden.
