Asiskumar Gajadien, VHP-fractieleider in de Nationale Assemblee, dringt er bij de regering op aan de stand van zaken aan te geven met betrekking tot de ordening van de kleinschalige goudsector.
De ordening van de kleinschalige goudwinning beoogd een effectievere inning van belasting, dus een verhoging van de overheidsinkomsten uit sector. Het Assembleelid wil weten wat de getroffen maatregelen zijn in het kader van de ordening en hoe deze hebben geresulteerd in verhoogde inkomsten voor de overheid. Om de begroting te kunnen financieren dient de overheid haar inkomsten te halen daar waar het gehaald moet worden.
Gajadien heeft eerder herhaaldelijk gevraagd naar de stand van zaken met betrekking tot de ordening van de kleinschalige goudsector. Tijdens de Assembleevergadering afgelopen vrijdag heeft hij opnieuw nadrukkelijk de regering erom gevraagd. Hij vindt dat tijdens de Assembleevergadering van morgen, dinsdag de regering het parlement moet informeren over de stand van zaken. “Het heeft er veel van dat men andere dingen doet dan bezig te zijn met de ordening van de goudsector”, liet hij zich op ietwat geërgerde toon ontvallen.
Verhoogde overheidsinkomsten
Het belang van verhoogde overheidsinkomsten uit de goudsector plaatste Gajadien tegen de achtergrond van de koersontwikkelingen van de laatste weken. Hij haalde de kwestie aan tijdens de debatten afgelopen vrijdag in het parlement rond de wijziging van de Wet Werkvergunning voor Vreemdelingen. Het wijzigingsvoorstel houdt in de verhoging van de kosten voor een werkvergunning aanvraag voor vreemdelingen van SRD 75 naar SRD 1.000. Gajadien vindt dat er differentiatie moet komen in de tarieven. Zo stelde hij voor de kosten voor een werkvergunning in de kleine goudsector te brengen naar US$ 1.000 per jaar per persoon. Uitgaande van 20.000 personen die naar schatting in de kleinschalige goudwinning actief zijn, zou dit de staat jaarlijks een aardig bedrag kunnen opbrengen. Daarmee kunnen andere noodzakelijk zaken voor de samenleving bekostigd worden, zegt hij.
Doelstelling IMF
Het behalen van verhoogde inkomsten uit de goudsector in 2022 is één van de harde doelstellingen in het IMF-programma dat de Surinaamse regering is overeengekomen. Ook in het Sociaal Akkoord is dit een punt waar de regering overeenstemming heeft bereikt met de sociale partners. In het Herstelplan staat de verhoging van de goudinkomsten ook als actiepunt opgenomen. In het akkoord met het IMF staat dat de royalties voor de grote goudmultinationals verhoogd moet worden naar 7,5 procent, of dat er verhoogde belastingen moeten worden geheven bij de kleinschalige goudwinning op een zodanig niveau, dat het minstens evenveel opbrengt als bij de verhoging van 7,5% royalties. De huidige overeenkomst met de goudmultinationals die bij wet is vastgesteld voorziet in het betalen van 6% royalties. Verhoging hiervan zou betekenen dat er heronderhandeld moet worden. De regering heeft derhalve gekozen om de meer-inkomsten uit de kleinschalige goudmijnbouw te halen door royalties van 2,75% naar 4,5% te verhogen. Het is tot nu toe niet duidelijk of deze maatregel ondertussen is ingevoerd en wat de resultaten ervan zijn.
Reeds enige tijd bezig
Voor een effectieve belastinginning is het ministerie van Natuurlijke Hulpbronnen reeds enige tijd bezig met de voorbereidingen voor de ordening van de kleinschalige goudmijnbouw. De kleinschalige goudwinningsactiviteiten spelen sinds jaar en dag over het algemeen zich in een sfeer van illegaliteit. Met de ordening waarbij alle actoren, van concessionaris tot machinehouders en goudwerkers, zich dienen te registreren en daarvoor een mijnbouwpas zullen krijgen, wordt de sector in de legale sfeer gebracht. Dit moet de inning van belasting effectiever maken.
Volgens voorlopige cijfers uit het financieel Jaarplan van de regering bedroeg de totale goudproductie in 2020 rond de 39.000 kilogram. De kleinschalige goudmijbouw nam hiervan 38% voor haar rekening, gelijk aan ongeveer 14.800 kilogram. In 2020 bedroegen de inkomsten van de overheid uit de goudsector rond de USD 155 miljoen, en voorlopige cijfers geven aan, dat voor 2021 de inkomsten rond de USD 256 miljoen zullen liggen. Bijna alle goudinkomsten van de overheid komen van de grote goudmijnbouw multinationals. Het betreffen inkomsten uit royalties, winst/inkomstenbelasting en loonbelasting. De ordening van en effectieve belastinginning in de klein goudmijnbouw zal de overheidsinkomsten uit de goudsector substantieel doen stijgen. Dat is één van de belangrijkste “targets” van het IMF-programma.
Naar schatting belopen de exportopbrengsten uit de kleinschalige goudsector jaarlijkse US$ 800 miljoen. Uit de 35% retentieregeling die voor de sector geldt, wordt voorzien in de valutabehoefte voor de import van brandstof. De 35% retentieregeling houdt in dat 35% van de exportopbrengsten in vreemde valuta via de lokale banken op de valutamarkt wordt aangeboden ten behoeve van onder andere noodzakelijk importen, zoals die van brandstof.
SS
