De media zijn communicatiekanalen die gebruikt worden om informatie door te geven aan de samenleving zoals nieuwsberichten, amusement, educatie. Deze branche is heel erg aan veranderingen onderhevig. Vandaag de dag kunnen mensen via de sociale media ook hun eigen nieuws wereldkundig maken. En juist daar schuilt het gevaar. Een journalist geeft feiten door en de krant publiceert feiten. Hetgeen er wordt gepubliceerd wordt aan een zeer strenge controle onderworpen, dus kan de lezer erop vertrouwen dat hij feiten doorgespeeld krijgt.
Het in het leven roepen van de sociale media was goed bedoeld, alleen gaan velen er niet goed mee om. Men zet er niet alleen feiten op, maar ook fake nieuws en eigen interpretaties als waarheid en dat maakt het zo gevaarlijk.
We worden vaak geconfronteerd met fake nieuws en verkeerde interpretaties. Fakenieuws is bewust onwaarheden verspreiden met het doel de ander schade toe te brengen. Een situatie verkeerd interpreteren hoeft geen kwaadwillige opzet te zijn. Echter beiden zijn erg gevaarlijk.
– Een recent voorbeeld, laatst hoorde ik Dave van Aerde op de televisie zeggen, dat de president snel het vliegtuig heeft gepakt om een probleem te Nickerie te gaan oplossen en dat een groep uit Brokopondo een petitie had ingediend op het kabinet in verband met het waterprobleem aldaar en dat er nog niets aan dat probleem is gedaan. Hetgeen hij zei klopte niet daar er wel iets is gedaan aan dat waterprobleem en men is er nog steeds mee bezig. In eerste instantie gaf ik hem de benefit of the doubt, ‘ach hij zal wel over de verkeerde informatie beschikken.’ Maar, toen ik hem hoorde zeggen dat de president zo handelde, omdat hij vier zetels in Nickerie had behaald en nul in Brokopondo, concludeerde ik dat dit kwaadwillige opzet was. Hij wilde de mensen laten geloven dat de president sneller handelde voor het gebied dat hem stemmen had bezorgd. Dit laatste was dus mijn (goede of verkeerde) interpretatie van zijn gedrag.
– De hoofdredacteur van een krant werd rechtstreeks door het NOS-journaal in Nederland geïnterviewd over de protestacties in Suriname. Toen ik zijn antwoorden hoorde, concludeerde ik dat hij niet objectief was. Hij gaf namelijk zijn eigen bevooroordeelde versie van het gebeuren weer.’ Dat kan en mag, maar het gevaarlijke hieraan is dat de Nederlandse journalist dit als waarheid wereldkundig maakte.
– Over Gentle, Hellings en Atompai wordt gepubliceerd dat het drugscriminelen zijn die misbruik maken van hun positie bij de politie, drugs vervoeren in dienstauto’s, honderden hectaren grond hebben gekregen van de vorige regering en nu de vastgoedmakelaar uithangen. Dit kunnen keiharde feiten zijn, maar ook fake nieuws.
– Het bericht over de overleden baby’s in AZ was onderhevig aan vele negatieve interpretaties totdat een minister in het programma TO THE POINT de ware toedracht hieromtrent gaf. One mistake is all they see.
Mensen lezen en horen liever nieuws dat getuigt van drama, commotie, en opruiing en zijn geneigd om direct klaar te staan om te oordelen.
Door dit onbewuste oordelen, trappen we sneller in een nepbericht dat onze mening bevestigt (dat heet confirmation bias).
Ook denken we eerder dat iets waar is, als veel mensen het delen. Ik las laatst een vaak doorgestuurde app waarin er werd gezegd dat het gedrag van de Organic groep lijkt op de strategie van de NDP namelijk, eerst het volk opruien tegen de huidige regering, gevolgd door stoere taal, ‘we gaan de vijand de oorlog verklaren.’ En tenslotte in de gecreëerde chaos naar de politieke macht grijpen.
Organic bazuinde eerst rond dat het volk ontevreden is en dat zij namens de ontevreden mensen protesteren, dat zij de mensen wel zullen redden, ze lieten zien dat ze lak hebben aan gezag en regels en geen belangstelling in een dialoog. Alleen het geweld is hier nog niet toegepast. Het publiek wordt gedwongen zich alleen op de demonstranten te focussen en niet de realiteit te zien.
Een verkeerde interpretatie hoeft geen kwaadwillige opzet te zijn. Een en dezelfde situatie kan door mensen verschillend worden geïnterpreteerd. Vaak is het een kwestie van wat je wilt geloven. Als je de pest hebt aan iemand zal je oordeel zelden objectief zijn en zal je zijn handel en wandel negatief uitleggen.
Het gevaar zit in de beïnvloeding van anderen. Je dringt een ander je negatieve gedachten als waarheid op en probeert zijn gedachten, een bepaalde richting op te sturen. Bijvoorbeeld Bouva bracht het gebeuren op de Centrale bank naar buiten als frauduleuze handelingen door het ministerie omdat hij deze minister graag wil weghebben. Enkele mensen lieten zich beïnvloeden en gingen mee in die negatieve flow van gestolen miljoenen van een noodlijdend land en een ander deel sprak zijn afschuw uit over dit gedrag omdat ze het zagen als bewuste kwade opzet om de regering in een kwaad daglicht te stellen. Hij die objectief oordeelde zei: ”Ik hoop dat dit tot de bodem zal worden onderzocht en de schuldigen gestraft.”
Volk van Suriname een waarschuwing is hier op z’n plaats. Maak korte metten met fakenieuws en laat je niet meesleuren in negatief denken en handelen. ‘Don’t let anyone walk through your mind with their dirty thoughts.’ Zorg dat je over de juiste feiten beschikt, zodat je elke situatie juist kan beoordelen en interpreteren. Denk zelf en verzamel de feiten zelf. Anderen hebben altijd hun eigen agenda en zijn uit op eigen voordeel. Laat vooral altijd in elke situatie je geweten spreken.
Er is een groter gerechtshof dan alle bestaande rechtbanken en dat is het gerechtshof van het geweten.
Josta Vaseur
