Deze week zal het een jaar geleden zijn dat de Centrale Bank van Suriname (CBvS) veilingen van Termijn Deposito’s (TD) heeft geintroduceerd. De TD-veilingen worden gehouden onder de algemene banken en hebben als doel overtollig geld in omloop af te romen dan wel “vast te binden”. Hierdoor zou dit geld geen vraag kunnen uitoefenen naar vreemde valuta. De vraag naar vreemde valuta doet de wisselkoers stijgen en de inflatie wordt daarmee aangewakkerd.
In het economisch herstelprogramma dat met het IMF is overeengekomen, wordt overtollig geld in omloop gezien als de grootste boosdoener van de inflatie, dus de waardevermindering van de SRD. Maandelijks stellen de CBvS en het IMF de basis geldhoeveelheid in omloop, naar het gewenste niveau vast. Voor juni was deze basisgeldhoeveelheid vastgesteld op SRD 10.1 miljard. Al het geld boven die vastgestelde basis geldhoeveelheid wordt afgeroomd middels het continue proces van de wekelijkse TD-veilingen onder de algemene banken. Aan deze Open Markt Operatie (OMO) hangt wel een duur prijskaartje.
Aan de banken wordt voor hun TD-beleggingen rente uitbetaald. Dit rentebedrag is ondertussen na een jaar van TD-veilingen opgelopen tot SRD 876 miljoen en zal na de veiling van woensdag deze week met nog enkele miljoenen verder stijgen. De kritieken op de TD-veilingen vinden hun voornaamste oorzaak in deze enorme renteopbrengsten van de banken. Gesteld wordt dat de banken zonder enige inspanning zich enorm verrijken ten laste van de samenleving. Immers, de rente die de CBvS aan de banken uitbetaald zijn middelen van de samenleving.
Basis geldhoeveelheid
De algemene banken bieden wekelijks geld aan ter belegging in TD’s . De algemene banken geven zelf aan de beleggingsrente die ze willen ontvangen. Uit de verschillende biedrente stelt de CBvS de gewogen gemiddelde rente vast. Aan de hand van de vastgestelde basis geldhoevelheid voor de maand, bepaalt de CBvS wekelijks het totaal veilingbedrag aan TD’s (OMO-volume) en de verschillende looptijden van TD’s. Het gaat veelal tot nu toe om 1-weekse TD’s, 1-maandse TD’s en 3-maandse TD’s.
De gewogen gemiddelde TD-rente lag in de eerste vier weken van de veilingen vorig jaar rond de 12 en 15%. In de daaropvolgende maanden schoot de TD-rente snel omhoog om tegen eind december vorig jaar een ongekende hoogte van 92, 3% te bereiken. Aan het begin van dit jaar vertoonde de rente een gestadige daling tot rond de 30% eind april. Daarna vertoonde de TD-rente weer een stijgende trend. Bij de veiling vorige week steeg de rente van de 1-weekse TD’s met 2,3 procentpunt naar 63,9%. De 1-maandse TD noteerde een rente van 69,3% en die van de 3-maandse TD’s een percentage van 79,9%.
Meer geld in omloop
Gelet op de ontwikkelingen op de SRD geldmarkt, is het niet verwachtbaar dat de huidige hoogte van de TD-rente zal dalen. Integendeel heeft het er alles van, dat die verder zal stijgen. Met de uitbetaling eind deze maand van vakantiegelden bij de overheid en bij delen van het bedrijfsleven zullen grote hoeveelheden SRD’s op de geldmarkt in omloop komen. Deze zullen weer afgeroomd moeten worden. De extra geldhoeveelheid die afgeroomd moet worden zal de TD-rente naar verwachting doen stijgen. De renteopbrengsten van de banken zullen daardoor verder stijgen. Naar verwachting zullen deze nog voor het eind van het jaar SRD 1 miljard bereiken.
Terwijl de TD-veilingen bedoeld zijn om geld uit het bankensysteem te halen, komt dit geld via een andere deur weer in het systeem terecht.
De CBvS geeft wekelijks bij het bekendmaken van de veilingresultaten de jaar op jaar inflatiecijfers aan. Per eind mei bedroeg de jaar op jaar inflatie 55,6%. Voor het jaar 2022 wordt deze geschat op 25,8%, hetgeen ook de “target” is van het IMF herstelprogramma. Gelet op de prijsontwikkelingen in de wereld en de effecten daarvan op het prijspeil in Suriname, vraagt menigeen zich af of deze “target” nog realistisch is.
SS
