Vandaag wordt wereldwijd herdacht de Internationale Dag van de Gezondheid. De gezondheid van de Surinaamse mensen staat behoorlijk onder druk door de dreiging van eenzijdige voeding, weinig mogelijkheden tot beweging en een gezondheidszorgsysteem dat niet voldoet. Het gezondheidssysteem en het sociale zekerheidssysteem dreigen te gaan mislukken.
Suriname heeft een onderontwikkeld sociaal zekerheidssysteem overgenomen van de koloniale regering toen het onafhankelijk werd in 1975. Er was geen vorm van verplichte ziektekostenverzekering, geen plicht voor werkgevers om werknemers te verzekeren. Eigenlijk waren de mensen in Suriname overgeleverd aan het lot. We hebben in 2014 de aanname van de zogenaamde sociale wetten gehad. Toen werden de wetten met betrekking tot het minimumloon, de basi zorgverzekering en het algemeen pensioen geïntroduceerd. Echter heeft men nagelaten om bij het ontwerpen van de laatste twee wetten rekening te houden met de devaluatie van de Surinaamse munt. Premies zijn bepaald in de Surinaamse munteenheid. Verder heeft de regering, en in deze het ministerie van Binnenlandse Zaken, nagelaten om de werking van deze wetten te evalueren. Dat was beloofd bij de inwerkingtreding van de wet. Uit de pers wordt vernomen, dat er commissies zijn benoemd die moeten werken aan de evaluatie en herziening van deze wetten met name die van de basiszorg en het algemeen pensioen.
Jaarlijks wordt er een openbare vergadering gehouden door de toezichthoudende instituten over de basiszorg en het algemeen pensioen. Daarbij wordt steeds benaderd, dat de wetgeving bekeken moet worden en dat staatsbesluiten moeten worden gemaakt. Intussen zijn we al ruim 8 jaar verder. De commissies die ingesteld zijn, hebben hun werk nog niet opgeleverd. De vraag rijst wanneer zij dat zullen doen.
Verder zien we in Suriname zwaar onweer waarin ziekenhuizen zijn terechtgekomen. Vrij regelmatig zijn er stakingen in de ziekenhuizen. Lonen kunnen niet op tijd worden betaald. Met de laatste crisis hebben we weer een stroom van verplegenden, specialisten en artsen die hebben gekozen voor voortzetting van hun carrière in de regio of in Europa. Dit alles legt een nog zwaardere druk op de kwaliteit van de gezondheidszorg. Het is nog niet bekend hoe het ministerie van Volksgezondheid de structurele problemen in de sector zal aanpakken.
We doelen dan op goede premies, het pakket aan dienstverlening, het voorkomen van bijbetalen door verzekerden. Recent is voorgekomen dat burgers die verzekerd zijn en die geopereerd moesten worden, diep in hun zak moesten gaan om voor die operaties te betalen. Daardoor hebben burgers noodzakelijke operaties ook uitgesteld. Regelmatig komt het ook voor, dat ziekenhuizen niet beschikken over de nodige verbruiksmiddelen om operatieve ingrepen uit te voeren. Ook moet worden gekeken naar het noodzakelijke aantal bedden in Suriname en het terugbrengen van de operationele kosten. Hoeveel bedden hebben we daadwerkelijk nodig? Hoeveel volledige ziekenhuizen hebben we nodig? Regionale spreiding is wel nodig, omdat reizen burgers het leven krijgt kan kosten. Regionaal verspreid moet de EHBO wel aanwezig zijn.
De regering moet nagaan in hoeverre de premies bij de ambtenaren en bij de verplicht verzekerden kan worden verhoogd. Ook dient een systeem te worden bedacht om de beloning van de verplegenden drastisch te verhogen. Een oplossing kan zijn om domeingrond toe te wijzen aan verplegenden zodat hun woon- en leefomstandigheden beter worden.
We hebben hier vaker de nadruk gelegd op de voorlichting en de instructies die achterwege blijven vanuit de minister van Volksgezondheid. Dan denken we aan de preventie. We benadrukken weer, dat er geen bewegingsnorm is vanuit het ministerie. We benadrukken weer, dat er geen mogelijkheden zijn voor de massa om massaal te gaan bewegen. De Surinaamse wegen zijn behoorlijk gevaarlijk vanwege het uitblijven van controle door de politie. Er wordt roekeloos gereden. Houten palen sneuvelen wekelijks. De meest laagdrempelige manier van bewegen voor de burger is lopen of joggen buiten in de openlucht. Dat gebeurt in het buitenland op straat, op gescheiden looppaden en in parken. Suriname heeft noch gescheiden looppaden noch parken. Het is niet haalbaar voor de Surinaamse burger om elke dag naar een gym te gaan. We schrijven dit voor de 100e keer. Gyms zijn duur en niet regionaal verspreid.
Wij doen wederom een beroep op de minister van Volksgezondheid om dagelijks en regionaal verspreid doodlopende straten af te laten sluiten gedurende bepaalde tijden na het werk, zodat burgers minimaal een uur intensief kunnen lopen en bewegen. Bij het bepalen van deze tijden moet rekening worden gehouden met de werktijden die gelden in de publieke- en de privésector.
In Suriname zijn er heel weinig maatregelen die burgers ertoe moeten bewegen om minder suiker te consumeren. Veel suiker wordt geconsumeerd via populaire softdrinks. We bevelen de soft- en ook sapfabrikanten aan om maatregelen te treffen om de hoeveelheid suikers die ze zetten in hun drank, te decimeren.
Op deze dag wensen wij ook te benadrukken, dat er in de ziekenhuizen lange mensonterende rijen te zien zijn. Allemaal zitten ze opgepakt op elkaar. Ziekenhuisadministraties en de medische specialisten hebben het nooit noodzakelijk gevonden om een degelijk afsprakensysteem in te voeren. Omdat de arts onder alle omstandigheden ean aantal minuten moet besteden aan een individuele patiënt, moet het niet moeilijk zijn een afsprakensysteem in te voeren. Het kan bijvoorbeeld in Suriname dat een oogarts op een dag bij 20 patiënten een oog ingreep doet en dan de volgende dag alle 20 patiënten oproept om 7 uur. Het ondersteunend en administratief personeel en de specialisten zijn lui om een afsprakensysteem te organiseren.
Over het algemeen is er in het zorgsysteem van Suriname weinig begrip en sympathie voor de Surinaamse patiënt en zijn lijden. Het lijkt erop alsof de benadering is, dat men pech heeft of dat men dom is om in Suriname te wonen en dus patiënt te zijn (geworden) onder de Surinaamse omstandigheden. Op de Dag van de Gezondheid besteden we minder aandacht aan de geestelijke gezondheid, maar ook dit is enorm van belang. Preventie is altijd het beste middel en we hopen dat de regering toch de nodige maatregelen treft.
