In de media is het opvallende bericht verschenen, dat de reshuffling plannen van de president spaak lopen, omdat de coalitiepartijen niet zouden meewerken. Uit het bericht kan gehaald worden, dat er binnen de grootste coalitiepartij geen bezwaar of verzet is tegen de reshuffling van ministers die voorgedragen zijn door de partij. Bij reshuffling, een bekend fenomeen uit de regeringen Bouterse, denken we aan het bedanken van ministers, maar ook het verschuiven van ministers naar andere posten of ministeries. De namen van enkele ministers van de VHP worden steevast genoemd, waardoor de kans heel groot is dat deze ministers te maken hebben met de verschuivingen. Het aanstellen van ministers is een zelfstandige aangelegenheid van de president van de Republiek Suriname.
Achter de schermen kan het zijn dat de president advies vraagt of overleg heeft, maar de Grondwet schrijft dat niet voor. Dat betekent, dat de president ministers mag vervangen en aanstellen naar eigen inzicht. Het is een zeer belangrijk element van de presidentiële verantwoordelijkheid. Wat schetst onze verbazing als blijkt dat de politieke partij ABOP en de PL zich op het standpunt stellen dat de president ministers uit deze partijen niet kan vervangen, als het geluid ten minste waar zou zijn.
Want als het waar zou zijn, dan betekent het, dat deze twee coalitiepartners de grondwettelijke zelfstandige bevoegdheid van aanstellen en ontslaan van ministers niet erkent. Er zou zijn gezegd, dat de president de ministers van zijn partij wel mag vervangen, maar van de andere twee partijen met rust moet laten. We hopen van harte, dat dit bericht in de media niet waar is, want anders hebben we een heel gevaarlijke bestuurlijke situatie in het land. Anders hebben de dus een aantal ministers in het kabinet dat niet door de president kan worden vervangen. De vraag rijst dan wie deze ministers mag vervangen. Uit het bericht zou gedistilleerd kunnen worden, dat het de partijvoorzitters zijn oftewel de partijen waar ze uit voortkomen, die deze ministers zouden kunnen ontslaan. Dat betekent dat de president vanwege de politieke verhoudingen in de coalitie, niet in staat is om zijn constitutionele taken als president uit te oefenen. Oftewel…de facto hebben wij in het land niet 1, maar 3 presidenten, een situatie die ongrondwettelijk is.
Volgens de Grondwet is de president bevoegd tot het formeren van de Raad van Ministers, na zich te hebben laten informeren, mede op grond van de uitslag van de verkiezingen. Dat betekent dat de Grondwet wel aangeeft, dat de president de informatie tot zich neemt wat de politieke resultaten en de verhoudingen tussen de partijen zijn, voordat hij zijn team van ministers kiest. Het team van ministers wordt wel door de president gekozen; hij heeft het laatste woord als hij politieke partijen uitnodigt om kandidaten voor te dragen. Nadat de president zijn Raad van Ministers heeft geformeerd, mag hij de ministers ook zelfstandig benoemen en hij mag ze volgens de Grondwet ook zelfstandig ontslaan. Opvallend is dat het zich laten informeren zoals voorgeschreven bij de regeringsformatie of het voeren van enig overleg niet voorgeschreven is voor het benoemen of ontslaan van ministers. Dit is een van de onderscheidende kenmerken van de executieve taken van de president in de huidige staatsrechtelijke constellatie.
De president is duidelijk de baas van de ministers en bijvoorbeeld niet de vicepresident of de president van het Hof van Justitie. Dat hij de baas is en alleen hij, blijkt ook uit artikel 110 van de Grondwet waar aan de president de bevoegdheid is gegeven om besluiten van de Raad van Ministers, die heel vaak door de vicepresident worden getekend, te schorsen. Daaruit blijkt de president ook de baas is van de vicepresident, in die zin dat die de besluiten van de vicepresident kan schorsen.
Ook besluiten van ministers mag de president schorsen zonder anderen dwingend te horen. De sterke positie van de president blijkt ook uit de bevoegdheid uit het artikel om vergaderingen van de Raad van Ministers bijeen te roepen en deze te leiden.
Normaliter worden Raad van Ministers-vergaderingen geleid door de vicepresident. Er wordt heel vaak gesteld, dat in deze regering er geen eenheid van beleid is. Ook is er geen politieke eenheid, met andere woorden de ABOP en de PL accepteren het leiderschap van de VHP niet. Sterker nog, ze accepteren de constitutionele taken van de president ook niet. Nu willen we niet raden hoe hoog politiek overleg binnen de huidige coalitie plaatsvindt, het is allemaal beangstigend. Er is een coalitie gevormd, er is een politiek akkoord getekend en is er een regeerakkoord aan de kiezer gepresenteerd. Er is gekozen voor politiek leiderschap van de grootste partij de VHP, die ook de president mocht leveren.
Het is een zeer kwalijke zaak wanneer de partijen ABOP en PL achteraf dat leiderschap negeren en niet accepteren. We krijgen hiermee een politieke chaos die ongekend is in de jongste politieke geschiedenis van Suriname. We nemen het de partijvoorzitters kwalijk dat ze in een politiek huwelijk stappen voor politieke en economische voordelen, maar weigeren om zich bij de Grondwet neer te leggen. De oorzaak van de economische en sociale malaise waar we niet uit komen en de verbetering die niet kan komen, heeft te maken met het feit dat de president niet op de loyaliteit en de ondergeschiktheid kan rekenen van een aantal ministers. Deze ministers halen kennelijk hun opdrachten en instructies niet van de president, maar van hun partijvoorzitters.
Als volk van Suriname zitten we op een schip met een groot stuur, een middelmatig stuur en een klein stuur. Aan alle 3 sturen wordt getrokken door een grote kapitein, een middelmatige kapitein en een kleine kapitein en dat is dus zelfstandig. Het gevolg zal zijn een zigzagkoers en 1 stap vooruit, 2 stappen achteruit. Indien het waar is dat de president vanwege politieke consequenties zijn kabinet niet kan reshuffelen, dan zitten we met een ongekend probleem dat nooit eerder is voorgekomen om coalities. Maar, op zich is het op zich niet verwonderlijk. Het is wel duidelijk dat deze chaos, waarvoor 2 politieke leiders kiezen, het land gegijzeld houdt en verlamt. Het is de oorzaak van de armoede die we ervaren. Niet verwonderlijk dat Surinaamse investeerders ervoor kiezen om hun heil in Guyana te zoeken.
