84.4% van de kiezers is ontevreden over de huidige economische situatie en 77.2% geeft aan, dat de huidige situatie waarin Suriname verkeert slechter is dan wat het 1 jaar geleden was. De regering Bouterse – Adhin krijgt een gemiddelde cijfer van 4.6 voor het beleid zoals zij dat over de afgelopen vijf jaar voerde.
In de periode 24 januari – 14 februari vond op weg naar de verkiezing van 25 mei 2020, de eerste IDOS Opiniepeiling plaats, dit is dus nog voor de demonstraties zoals die van 17 februari jl, welke zeker van invloed zal zijn op het stemgedrag. De bevindingen van de peiling beperken zich tot vier districten te weten Nickerie, Wanica, Commewijne en Paramaribo. In totaal werden op basis van de voorlopige kiezerslijst 1026 personen in een zogenaamde ”face to face” (persoonlijke vraaggesprekken) geïnterviewd. De foutenmarge is ± 3%.
De afgelopen tijden maakte de Surinaamse gemeenschap kennis met peilingsresultaten van diverse bureaus, die als belangrijkste kenmerk hadden dat meeste via diverse social media channels zijn afgenomen. Bij velen riepen de resultaten daarvan vraagtekens op en werd tegelijkertijd aan het IDOS en met name onze enqueteurs gevraagd om wederom een opiniepeiling te doen. Vijf jaar geleden had het IDOS immers gezegd met opiniepeilingen te stoppen. De reden hiervoor was dat het IDOS na ruim 25 jaar de gemeenschap aktief middels peilingen gediend te hebben, het tijd vond dat aan anderen over te laten.
Controle van gegevens op de kiezerslijst
Aan de kiezers werd de vraag gesteld of zij zullen nagaan of hun gegevens in de kiezerslijst voorkomen en of die wel correct zijn. Op deze vraag gaf 60% te kennen dat zij de moeite zullen nemen om die te controleren. Volgens berichtgeving van het Ministerie van Binnenlandse Zaken heeft tot nu toe slechts 14% van de kiezers de kiezerslijst op het correct voorkomen van hun gegevens gecontroleerd.
Verbod op de vorming van pre – electorale combinaties (Blokvorming)
Een van de belangrijkste politieke veranderingen, die de regering Bouterse tot stand heeft gebracht, is het verbod dat partijen zich als combinatie voor een verkiezing in kunnen schrijven. Zonder in te gaan op het democratisch gehalte van de wijziging(en), moet wel gesteld worden dat de NDP regering met dit strategisch besluit ervoor zorgt, dat de macht van het gecombineerd een verkiezing ingaan tegen de NDP danig verzwakt wordt. Uiteraard zijn er mogelijkheden om hier onderuit te komen middels zogenaamde lijstverbintenissen of simpelweg door met een voor de gelegenheid gecreëerde éénheidspartij aan de komende verkiezingen mee te doen. In het navolgende zal middels de resultaten van de peiling gehouden in Paramaribo worden aangeven wat het resultaat van de laatste wetswijziging is.
In de komende drie maanden zullen de kiezers voor zichzelf moeten uitmaken aan welke partij zij hun stem zullen geven. Door ons werd aan de kiezers gevraagd met welke partij zij op dit moment sympatiseren. Als we naar de huidige voorkeur van de kiezers in Paramaribo kijken dan zullen de NDP, VHP, NPS en de ABOP de partijen zijn, die op dit moment een of meerdere zetels in de wacht zullen slepen. Trekken we gemakshalve de groep kiezers, die op dit moment zegt niet te zullen stemmen en de groep kiezers die zegt nog niet te weten op wie te stemmen samen, dan onstaat er een categorie waarbij ruim 30% van de kiezers tot de groep van de zogenaamde zwevende kiezers gerekend kunnen worden.
Als we de verkregen percentages omrekenen naar DNA zetels in Paramaribo, dan zouden de DNA zetels voor Paramaribo voor dit moment als volgt toegewezen worden (zie tabel)
| DNA Zetel verdeling voor Kiesdistrict Paramaribo | |
| De NDP | 4 DNA Zetels |
| DE VHP | 4 DNA Zetels |
| De NPS | 2 DNA Zetels |
| DE ABOP | 1 DNA Zetel |
| De groep Zwevende Kiezers houden | 6 DNA Zetels |
Als we de resultaten van deze peiling afzetten tegen peilingen die in het afgelopen jaar zijn verricht dan kan men stellen dat in Paramaribo de NPS de enige partij is die een significante groei heeft vertoond. De NDP en de ABOP zouden dan enerzijds stabiel gebleven zijn, terwijl de VHP van 6 naar 4 zetels zou terugvallen. (Zie NIKOS en OPS peilingen)
De tabel die de zetelverdeling van het moment aangeeft, roept de vraag op waar de 6 zetels die de zwevende kiezers vasthouden uiteindelijk naar toe gaan. Een inzicht hierin kan verkregen worden als we kijken naar de etnicteit van de kiezer. Waarom etniciteit zult u zich afvragen. Er zijn minstens twee redenen hiervoor. In de eerste instantie wordt het draagvlak van met name de traditionele politieke partijen bepaald door de etnische groep waaruit ze voortkomen, maar belangrijker nog is, dat het de mogelijkheid biedt om in te schatten hoeveel groeiruimte er procentueel over is voor andere partijen om aanhang dwz stemmen binnen een specifieke etnische groep te verwerven. U ziet met andere woorden hoeveel vissen (krobia’s) er in de vijver, waarover de politici praten overblijven voor de vangst.
| Hoofdvoorkeur van kiezers in Paramaribo naar etniciteit | ||
| Marron | 22.2% is Zwevende kiezer | 42.6% van de Marron zegt voor de ABOP te stemmen |
| Hindostaan | 25.8% is Zwevende kiezer | 59.9% van de Hindostaan zegt voor de VHP te stemmen |
| Javaan | 32.6% is Zwevende kiezer | Geen significante voorkeur van de Javaan voor HVB en PL, of NDP, VHP, NPS |
| Creool | 36.4% is Zwevende kiezer | 36% van de Creool zegt voor de NDP te stemmen |
| Gemengd | 27.6% is Zwevende kiezer | Geen significante voorkeur van deze groep voor van de NDP, VHP, NPS |
In Paramaribo zien we dus, dat de Creoolse kiezers gevolgd door de Javaanse kiezers, de kiezers zijn die een verdere doorslag zullen geven naar de partijen waar de restzetels naar toe zullen gaan. Voor de Hindostaanse en Marron kiezers is met nog 4 maanden te gaan de partijkeuze het duidelijkst. Als we er van uit mogen gaan dat Paramaribo als trendsetter voor de kiesvoorkeur van de diverse etnische groepen geldt, dan kan er nu reeds gesteld worden dat er weinig kans is dat een partij alleen de regering na de verkiezing van 25 mei zal kunnen vormen. Op de vraag of de NDP in staat zal zijn om wederom op zijn eentje een regering te vormen gaf 73% van de kiezers aan, dat de NDP niet meer hiertoe in staat achten.
De verkiezingen voor de vertegenwoordiging op Ressort niveau
Waar weinigen bij stilstaan is, dat er op 25 mei twee verschillende verkiezingen plaatsvinden. Men kiest namelijk voor een vertegewoordiger in de DNA en op het zelfde moment kiest U iemand die U vertegenwoordigt op het ressort niveau. Het hebben van een meerderheid op met name het Ressort niveau is bij een aantal verkiezingen gebleken cruciaal te zijn voor het kiezen van de President en de Vice president van het land. De aldaar gekozen President vormt uiteindelijk de regering. De verwachting is, dat de presidentskandidaat van een partij gekozen zal worden in de Volksvertenwoordigende Vergadering die voor 90-95% uit ressortraadsleden zal bestaan.
Hoe zit dat nu met deze RR verkiezingen. De Surinaamse kiezer, zo hebben we bij alle voorgaande verkiezingen gezien, vertoont een disciplinair stemgedrag, dat wil zeggen dat de kiezer haar stem op ressortniveau disciplinair uitbrengt op alle kandidaten van zijn partij. Middels een simpele meerderheid kan een partij, als gevolg van dit stemgedrag alle RR zetels in een Ressort winnen. Het Kiesdistrict Paramaribo, waar we het in deze over hebben, is belangrijk in de zin dat zij 287 Ressortraat zetels oplevert. Als we dit disciplinair stemgedrag toepassen op het gemeten stemgedrag op Ressort niveau, dan ziet de verdeling van die RR zetels er op dit peilingsmoment als volgt uit.
| Partij | Winnaar in: | Aantal zetels |
| NDP | 4 Ressorten | Aantal RR zetels 68 |
| VHP | 3 Ressorten | Aantal RR zetels 49 |
| NPS | 1 Ressort | Aantal RR zetels 17 |
| ABOP | 1 Ressort | Aantal RR zetels 17 |
| Zwevende | 3 Ressorten | Aantal RR zetels 51 |
Aangezien diverse partijen het idee van een lijstverbintenis promoten, hebben we de volgende excersitie gpleegd. Indien de NPS en de VHP in Paramaribo een gezamenlijke lijst voor de verkiezingen op het RR niveau indienen, ontstaat er een drastische verandering in de toewijzing van RR zetels en de daarvan afgeleide DR zetels. In zo een geval zou bijvoorbeeld een VHP-NPS lijst de meerderheid aan stemmen in 9 ressorten behalen in plaats van de 4 uit de tabel. De NDP valt terug naar 1 ressort waarin ze alle ressortraads zetels winnen en de ABOP blijft op 1 Ressort. Één (1) ressort zou gaan naar een ressort, waar op dit moment het gross van de kiezers niet aangeeft welke partij hun voorkeur heeft.
Hoe optimistisch is de kiezer over onze economie
Aan de kiezers werden een drietal vragen voorgelegd, die een indruk moeten geven over hoe de kiezer de huidige economische situatie ervaart, hoe die een jaar geleden ervaren werd en wat zijn toekomstverwachtingen in dit opzicht zijn. De onderstaande tabel laat ons duidelijk zien dat 77.2% van de kiezers van mening is, dat de huidige economische situatie slechter is dan wat het I jaar geleden was. 84.4% van de kiezers is ontevreden over de huidige economische situatie.
Iets meer dan een kwart (25.9%) van de ondervraagde kiezers verwacht dat de economische situatie van Suriname er over 12 maanden beter uit zal zien dan nu het geval is, terwijl 31% verwacht dat het er nog slechter uit zal zijn dan nu. De in deze peiling ondervraagde kiezers gaven een gemiddelde cijfer van 4.6 aan de regering Bouterse voor het beleid zoals zij dat over de afgelopen vijf jaar voerde.
IDOS 17 Februari 2020
