De berichten in de media met betrekking tot de situatie van de FAI zijn verontrustend. De regering heeft het loon van de werknemers over de afgelopen maand betaald. Maar het is niet de Staat die de verplichting had om het loon van de arbeiders te betalen. De verplichting rust op het bedrijf. Nu wordt in de media beweerd dat de managers van het bedrijf als dieven in de nacht zijn vertrokken. De FAI is een naamloze vennootschap. Deze rechtspersonen worden volgens een bepaalde wijze opgericht. Het wetboek van koophandel geeft aan hoe de nv’s moeten worden opgericht. Er is altijd een vrees bij arbeiders tegenover buitenlandse managers. We lazen in de mediaberichten dat toen een ongeval plaatsvond in de Chinese fabriek, de manager voor enige tijd vertrok naar zijn land van herkomst. Heel vaak komt de dreiging bij buitenlandse managers dat men vertrekt naar het buitenland, zonder zaken goed af te handelen. Of om hun verantwoordelijkheid als bedrijfsleider en ondernemer te ontlopen. Wij gingen er lange tijd ervan uit dat het onmogelijk was om bedrijven hier op te richten zonder een Surinaamse counterpart. De reden hiervoor was om het vluchtgevaar van managers in te perken. We zagen ook in het geval van Suralco dat managers vertrokken waren naar het buitenland. Dan wordt het moeilijk voor lokale autoriteiten om deze managers te bereiken en te spreken. We hebben nog een aantal bedrijven in Suriname die in handen zijn van buitenlanders. In Suriname moet er dus wetgeving komen om te voorkomen dat buitenlanders alleen aan het hoofd staan van bedrijven. De praktijk van het werken met een Surinaamse counterpart, moet in de wetgeving worden vastgelegd. In het geval van FAI, was de Staat Suriname (lees: LVV) aandeelhouder voor 10%. Dat betekent dat de regering ook deel was van de aandeelhoudersvergadering. Verder is de Wet op de Jaarrekeningen aangenomen. Daarbij is het verplicht dat bedrijven hun jaarverslagen opmaken en ter inzage liggen. De regering kan dus hier moeilijk zeggen dat ze niet op de hoogte waren van de situatie van het bedrijf. Er zijn berichten dat de FAI in zijn bestaan, nooit winst heeft kunnen maken. Er is een behoorlijke korps van werknemers en de FAI heeft zoals we horen, de ondersteuning van de LVV niet gehad. Het kan dus niet waar zijn dat de regering nu overvallen wordt met de zaken van FAI. Er is door deskundigen buiten LVV aangegeven hoe ernstig de Moko ziekte is voor de productie in de bananensector. De FAI-managers hebben nooit herrie gemaakt. Zo is het vrij onbekend wie de managers van de FAI zijn. Ze hebben nooit via de media druk gezet op de regering om haar bijdrage te leveren. Het is ook onbegrijpelijk hoe de twee bonden in het bedrijf de sluiting van het bedrijf niet zagen aankomen. Dat betekent dat de managers hun kopzorgen met de bonden niet hebben gedeeld. Dat betekent dat de twee partijen niet om de tafel gingen om te praten over de kopzorgen van het bedrijf. Want, er is reden genoeg voor beide partijen om over een mogelijke sluiting van het bedrijf te praten. De FAI-aandeelhouders zijn bereid het bedrijf voor 1 USD over te dragen aan een koper. Deze koper moet ook de schulden van het bedrijf overnemen. Wat kan een kopen voor 1 USD overnemen? Als het bedrijf eigenaar is van de gronden, dan is dat zeker wat waard. Een optie is dat de regering het bedrijf opkoopt. Als de grond in huur of grondhuur is uitgegeven, dan krijgt de regering met het verkrijgen van het recht op deze gronden, geen waarde terug. De nv heeft aandelen en deze zijn een zeker bedrag waard. Hoeveel dat waar is, is niet bekend. Het kopen van het bedrijf door de regering, betekent het opkopen van de 90% van de aandelen. Daarmee treedt de regering in de rechten van de grootaandeelhouder. De grond is dus bij grondhuur etc.. niet veel waard, alleen bij eigendom. De aanplant moet een zeker bedrag waard zijn, omdat het vruchten zal opleveren die geëxporteerd kunnen worden. De opstallen (gebouwen) die hier en daar op de plantages staan, worden dan ook van de regering. Maar dat zal niet veel waard zijn. De werknemers overnemen levert geen winst op, noch verlies. Het vertegenwoordigt geen economische waarde. Het rollend materiaal van FAI is ook niet veel waard. Bij het overnemen van de FAI neemt men dus over de schuld van het bedrijf minus de waarde van de vruchten die men direct kan exporteren. Het verschil is waarschijnlijk niet veel naast de waarde van de schuld. Als niemand het bedrijf koopt, dan betekent dat het bedrijf op de veiling komt. De rechten waarover de FAI bezit, worden dan verkocht en met de opbrengsten worden dan de schulden betaald. Die opbrengsten zullen waarschijnlijk niet genoeg zijn om de schulden te betalen. Schuldeisers zullen fluiten naar een deel van hun geld. Al met al blijft het moeilijk om vast te stellen of het verstandig is om het bedrijf op te kopen. De waarde van wat je krijgt met of zonder koop is namelijk heel moeilijk vast te stellen.
