Het is gebleken dat er nog politici en politieke partijen in Suriname zijn die vrede hebben met het ‘uit het hoofd’ kiezen door de kiezers in Suriname, dus door puur naar gezichten te kijken en niet te kijken naar issues. Deze politici hebben geen moeite met de domme en niet bewuste kiezer. De bespreking van de Kiesregeling heeft interessante discussies in DNA opgeleverd. Het kan voor de goede luisteraar van de vergadering een eyeopener zijn geweest. Het blijkt dus dat in de huidige regeercoalitie er verschil van opvatting bestaat over de wijze waarop politiek kan en moet worden gevoerd. Ook binnen de oppositie bestaat er geen eenduidigheid. De standpunten worden ingenomen op basis van de individuele situaties van de politieke partijen zelf. Grotere partijen met een goed uitgewerkte structuur, een wetenschappelijk bureau, dat politieke programma’s in allerlei vormen kunnen schrijven, de beschikking over kapitaal en een goede pr hebben belang bij in het alleen de verkiezingen ingaan en de drempels die nu opgeworpen worden. Er zijn politieke partijen die bij de verkiezingen een kansje wagen. Hun organisatiegraad is laag en vaak hebben ze niet eens een verkiezingsprogramma. Daarbij moet wel worden benadrukt dat het een voor-de-gek-houderij is dat alle politieke programma’s op elkaar lijken. Dat is in de afgelopen periode totaal niet zo geweest. De partijprogramma’s in Suriname verschillen wel degelijk van elkaar, maar men moet wel gaan lezen om de verschillen en ook de fundamentele verschillen tussen de partijen en de combinaties hun beloftes en intenties te gaan achterhalen. En wij weten dat de gemiddelde Surinamer, ook de broeders en zusters met een Adek-diploma, niet de gewoonte hebben om te gaan lezen. En al helemaal niet om verschillende documenten met elkaar te vergelijken. Er is in het parlement verdedigd dat Surinamers stemmen door naar gezichten te kijken, niet naar wat men van plan is aan overheidsbeleid uit te voeren. In DNA heeft men ook nog getracht om dat goed te praten als een gezonde situatie. Men heeft dus willen verdedigen de politiek, die ontdaan is van alle ethiek, en dat is niet correct. Bij het kiesgedrag van partijen moet het gaan om twee zaken. In de eerste kant moeten partijen hun ware gezicht aan de kiezer tonen. Dat doet men door aan de kiezer te zeggen wat de ideologie van de partij is. In deze ideologie gaat blijken waar de grenzen van de partij liggen. Dat zal dan maken dat op den duur vastgesteld zal worden wie een politieke hoer is en wie niet. We gebruiken hier dus de bewoording gebezigd door een gerespecteerde nieuwe politicus van een nieuwe partij in DNA. In de tweede plaats moeten de paartijen aan ons gaan vertellen wat ze binnen de ideologie aan meetregelen gaan uitvoeren wanneer ze aan de macht zijn. Zo kan een partij die zegt groen te zijn, niet gaan zeggen dat ze de ontwikkeling van het land gaan laten afhangen van het verbranden van olie. Deze twee zaken bepalen het gezicht van de partij en van haar politici. En dat is het gezicht waarvoor de kiezers moeten kiezen. Het behoort niet te gaan om een lange neus of een mooi gezicht. In Suriname zijn er veel opportunisten en gelukszoekers die politieke partijen draaien als een bedrijf. Deze bedrijven zijn geen politieke partijen. Dit zeggen we omdat onze grondwet bepaalde grenzen aangeeft wanneer het gaat om het voeren van de politiek. De opdracht vanuit de grondwet is dat we ons ware gezicht tonen aan de kiezers. En dat moet niet gebeuren door politieke podiumtaal te verkopen, maar door beginsel- en partijprogramma’s kenbaar te maken. Er zijn nu partijen in DNA die daar nu tegenstander van zijn. Zij willen het oude systeem van patronage voortzetten. En precies daar verzaken ze als politieke leiders de plicht om de samenleving te helpen sturen. Onze oproep aan de verkiezingsautoriteiten is om zwaar te letten op de vereisten, die gesteld zijn in de grondwet en de bijzondere kieswetgeving. Verder moet een systeem worden gehanteerd, waarbij wildgroei wordt voorkomen. Er is nog geen limiet aan het aantal partijen, maar het systeem moet bevorderen dat binnen een aantal partijen over de volle breedte van het politieke spectrum, van links naar rechts, de ruimte is aan genoeg partijen om te dingen naar de gunst van de kiezers. Het is verder ontoelaatbaar dat telefoonboeken worden gebruikt om fictieve kiezerslijsten in te dienen. Het is daarom zaak dat er een soort depositobedrag wordt ingevoerd als drempel. Het is namelijk een goede zaak dat alleen serieuze partijen tot de verkiezingen worden toegelaten. Enige drempels op dit vlak zijn daarom welkom. In Suriname geldt de bevoegdheid van de burgers om politieke organisaties op te richten, behoudens de beperkingen die uit het recht voortvloeien, aldus de grondwet. Politieke organisaties moeten de nationale soevereiniteit en de democratie respecteren. Bij het uitoefenen van haar bevoegdheden moeten de politieke organisaties de kiezers in staat stellen kennis te kunnen nemen van het beginselprogramma en het verkiezingsprogramma van de politieke organisaties. Bij het samenstellen van een programma moet het enige doel zijn de behartiging van het nationaal belang.
