Sinds de abrupte stopzetting van de suppleties aan de ziekenhuizen in januari 2014 en de aanpassing van de ziekenhuistarieven per 1 mei, zijn de tarieven niet dekkend. Momenteel zijn die al lang niet meer gebaseerd op de enorme prijsstijgingen van de afgelopen jaren. Medicijnen, medische verbruiksartikelen, medische apparatuur etc. komen allemaal uit het buitenland, waarbij de koersen heden ten dage meer dan verdubbeld zijn ten opzichte van 2014.
Als dit niet het ergste is, werd ook de deur opengelaten voor spanning tussen de Vereniging van Medici in Suriname, de minister van Volksgezondheid en het Staatsziekenfonds (SZF). De vele betalingsperikelen zijdens het SZF met dienstverleners, in het bijzonder met de artsen, blijken de afgelopen maanden hand over hand te zijn toegenomen, zonder dat door het SZF (als debiteur) aan de dienstverlener (de crediteur) enige garantie kan worden geboden op tijdige betaling van de aan de SZF-verzekerden geboden diensten. De betalingen vinden steeds later plaats en ook niet meer volledig, soms in tranches zonder zicht op algehele betaling. Bestaande afspraken worden niet nagekomen dan wel steeds vooruitgeschoven door het SZF.
Minister Patrick Pengel heeft als gevolg van de klinkende stem van de VMS onlangs hard uitgehaald naar een naar zijn oordeel kleine groep mensen die probeert de gezondheidssector in gijzeling te nemen. “Een groep mensen die met de vuist op tafel heeft geslagen en het SZF een ultimatum heeft gegeven van: betaal of ik werk niet meer. Betaal me of ik help mijn medemens niet meer, ik wil geld zien anders doe ik niet meer datgene waarvoor God gezorgd heeft dat ik in staat ben te doen. Ik wil geld zien”, stelde Pengel. De minister gaf verder aan dat de kleine groep totaal de verkeerde richting wil opgaan en dat hij dat niet zal accepteren.
De VMS was in reactie hierop woedend. De minister zou hen onterecht hebben verweten teveel te focussen op het geld in plaats van het accent te leggen op menslievendheid. De econoom Stanley Raghoebarsing wenst de autoriteiten erop te attenderen dat zulke spanningen in de huidige crisissituatie juist vermeden moeten worden. Hij werpt in dit kader een blik terug op het verleden. “Er zijn meer specialisten geweest in het land. Dit is één van de goede dingen die gebeurd is in het land door een betere economische situatie (tot 2011). Er is beter zorg geweest in het land. Als wij in een situatie belanden dat deze specialisten het land verlaten en je echt een braindrain krijgt, zal de gezondheidszorg in het land verder structureel achteruit gaan”, meent Raghoebarsing.
Dit is natuurlijk niet een nieuwe waarschuwing, maar blijkt bij elke oplaaiende spanning uit het oog verloren te geraken. De vrees voor een braindrain zit niet alleen op het niveau van de specialisten, maar ook op het niveau van de verplegers. Die zijn volgens Raghoebarsing in trek in zowel het Caribisch gebied als in Nederland. “Laatst nog kregen wij te horen dat er in Nederland mensen bereid zijn om te werken onder specialisten van Surinaamse herkomst. Daar verliezen wij weer een hele generatie aan goed kader. De mensen zijn opgeleid op kosten van dit land, en wij zijn niet in staat om hen nu goede perspectieven te geven. Die perspectieven zullen zij ergens anders zeker vinden. Wij gaan nu voor de derde keer door dit drama heen. Opnieuw van de grond uit bouwen wordt funest. Wij willen dat niet hebben”, aldus Raghoebarsing.
Hij heeft al een herhaaldelijk op gewezen dat het probleem waar Suriname momenteel mee zit niet alleen een financiële is. “De moeilijkheid zit niet alleen in het geldprobleem, maar dat er mensen aan het roer zitten die het werk niet aankunnen”, aldus Raghoebarsing. Leiderschap die de juiste prioriteiten stelt en de juiste beleidsdoelen aanpakt, ziet hij al geruime tijd missen. Vandaar dat ook er telkens op gewezen wordt dat ‘het ergste al voorbij is’, maar de spanningen rond het financiële, vanwege het gemis van correct leiderschap, dit gezegde telkens een kopje kleiner maakt.
Kavish Ganesh
