Het Nationaal Nierdialyse Centrum (NNC) zit momenteel met ruim 714 patiënten in haar bestand (ongeveer 1/3 deel van alle nierdialysepatiënten in Suriname). Uit een (beperkt) onderzoek, gedaan door studenten van de Faculteit der Medische wetenschappen, blijkt dat er inmiddels al ruim 1300 pre-dialyse patiënten verwachtbaar zijn. Die kunnen mogelijk meer zijn, gezien het onderzoek afgebakend was. Dialyse is nu al duur (rond de SRD 750 per behandeling). Verwachtbaar is dat tegen de tijd deze 1300 pre-dialyse patiënten in de dialysezorg belanden, de kosten op jaar basis tegen de SRD 152 miljoen kunnen oplopen, de koersverschillen buiten beschouwing gelaten.
Dagblad Suriname vroeg Maureen Wijngaarde, directeur op het ministerie van Volksgezondheid, hoe het ministerie kijkt naar de huidige situatie binnen dit deel van de sector. Ook werd gevraagd naar wat voor stappen er worden ondernomen om aanpak van dit probleem te versnellen. Wijngaarde stelt dat de 1300 geprojecteerde patiënten slechts tijdelijk uit de zorg kunnen worden gehouden. Uiteindelijk zullen die wel in de dure dialyse terechtkomen. “Ze zullen er echt wel in belanden. De echte winst haal je door te voorkomen dat de voorkombare diabetes en hypertensie ontstaat, waardoor je geen consequentie van dialysebehoefte krijgt. Dus ook het effectief behandelen en voorkomen van de risicofactoren voor diabetes en hypertensie genieten voorkeur”, stelt de directeur.
Het ministerie c.q. de overheid heeft als prioriteit het voorkomen van de ziekten die tot nierdialyse aanleiding geven. Er wordt dus een zware focus gelegd in de preventiesfeer. “Echter moet de dialyse zelf ook beter gereguleerd worden, want we kunnen niet dialyseren tot we erbij neervallen. Het is gewoon te duur”, meent de manager. Zij benadrukt dat er wel aandacht wordt geschonken aan de pre-dialyse patiënten.
“Inderdaad hebben we ‘de vertragers’ op de prioriteitenlijst. Zowel de pre-dialyse poli introduceren (een stap voor de dialysecentra, dus bij de huisarts), als het stabiel hebben van diabetes door goede begeleiding naar het model van begeleiding die de One Stop Shop ontwikkeld heeft”, stelt Wijngaarde. Zij legt de nadruk op het (correct) hanteren van het behandelprotocol voor diabetes en van hypertensie door de huisarts. Daarnaast richt het ministerie zijn beleid op de prioriteit voor waar mogelijk, vergroten van de dialysecapaciteit (zowel qua materiaal als qua personeel).
Volgens het Universitair Ziekenhuis Antwerpen wordt nierinsufficiëntie gedefinieerd als: ‘een verminderde filtratiesnelheid, die leidt tot een ontoereikende verwijdering van de bij stofwisseling gevormde afbraakproducten uit het bloed’. Nierinsufficiëntie is dus een situatie waarin de nieren niet volop meer functioneren. Men spreekt ook wel van nierfalen. De nieren zijn dus niet meer in staat effectief afvalstoffen uit het lichaam te verwijderen, de vocht- en zoutbalans te regelen, de zuurgraad te corrigeren, hormonen aan te maken en vitamine D te activeren die een rol heeft in de botstofwisseling. Door deze verminderde functie zullen er zich afvalstoffen ophopen in het lichaam en zal het lichaam uit zijn fysiologisch evenwicht worden gehaald. Hierdoor kan men in de loop van de tijd complicaties gaan ontwikkelen, zoals een hoge bloeddruk, bloedarmoede, zwakke botten, zenuwschade en een algeheel ziek gevoel. Deze complicaties zijn niet altijd direct merkbaar, maar ontwikkelen zich over een langere periode.
Kavish Ganesh
