“Luister dan,sprak hij,“ik beweer dat het recht niets anders is dan het belang van de sterkere….elk bewind maakt wetten in zijn eigen belang, de democratie democratische, de tyrannie tirannieke, enz. En daaruit blijkt dat dit eigenbelang het recht voor de onderdanen vormt.De overtreders daarvan worden gestraft als handelend in strijd met wet en recht. Dat bedoel ik: in alle staten is recht hetzelfde, namelijk wat het heersende regiem tot voordeel strekt. Daar berust immers de macht.”
“Een bekwaamheid veronderstelt niet het belang van de sterkere, maar noopt juist tot het belang van de zwakkere en de afhankelijke….Is het niet zo, dat een dokter in zijn hoedanigheid van genezer niet let op zijn eigen belang, maar op dat van de de zieke? Dus, Thrasymachos, bedenk dat iemand, die een bepaalde bekwaamheid beheerst, niet geleid wordt door zijn eigen belang, maar door het belang van degenen die van hem afhankelijk zijn. Met het oog daarop zegt hij wat hij zegt en doet hij wat hij doet…” Uit Plato, Politeia, boek 1.
Thrasymachos en Socrates spreken met elkaar in deze passages uit Plato’s Republiek. Wiens belangen geven in het recht de doorslag, die van de sterkere of die van de zwakkere? Socrates wijst op het ethisch gehalte van het recht en stelt recht met rechtvaardigheid gelijk. Thrasymachos heeft het over de werkelijkheid van het recht en ziet recht in het verlengde van macht. De discussie kan samengevat worden in de volgende uitspraak: het recht behoort aan de kant van de zwakkere te staan, maar meestal geldt het recht van de sterkste.
De vraag is wat er in de praktijk terecht is gekomen van het ordenend recht in de Surinaamse politieke en maatschappelijke realiteit. De maatschappelijke realiteit is dat kort na onze staatkundige onafhankelijkheid in 1975 ons land in stormachtige wateren terecht is gekomen met veel geweld, vijandigheid, criminaliteit, spanningen, etnische verdeeldheid, wantrouwen, oneerlijkheid, uitbuiting, corruptie en graaicultuur in het staats-bestuursapparaat.
Het land zit vol politieke –economische profiteurs en onze politieke partijen hebben maar een doel: dichtbij de staatsvleespotten te zitten om zoveel mogelijk te graaien en politiek voordeel te behalen. De bevoorrechte behandeling, het beloningssysteem en staatsprivileges van ministers, DNA-leden –Presidenten en Vice presidenten
(de politieke elite) is voor het electoraat niet meer acceptabel. Zij beschikken over het kruis en hebben zich vanaf 1975 zich volledig ingezet om zichzelf en hun gezinsleden op staatskosten een luxe, bevoorrechte bestaanszekerheid te verschaffen. Suriname biedt genoeg voor de totale bevolking, maar niet voor de hebzucht ,graaizucht en pronkzucht van veel politici ,ondernemers en grondspeculanten (importeurs, aannemers, vastgoedhandelaren, consultants).
Onze paters bidden voor recht, eerlijkheid, barmhartigheid, wijsheid, vergeving, verzoening, vrede en een vredige welvarende samenleving. Voor hernieuwde inzet en de morele kracht om het goede te doen.Maar…..het is niet prettig om nu tot de zeer grote groep van armen en behoeftigen te behoren. Want aan de “mofinawan” schijnen slechts weinigen te denken. Zo kent ons land een enorme geldontwaarding en een enorme inflatie, waardoor alles vele malen duurder is geworden en is menig gezin de rand van de ernstige armoede benaderd. Zo zoetjesaan gaat het aan ons voorbij: de kreten van de allerarmsten.Het leed van de zieken die al lang geen medicijnen meer kunnen betalen.De senior burgers en bejaarden die al lang niet meer uitkomen want hun AOV is niets meer waard.En de jeugdigen en jongeren die geen studieboeken en studiegeld meer kunnen betalen. En het leger van werkloze jongeren en hangjongeren.En de steeds toenemende gewelddadige berovingen en criminaliteit. En onze “Reshuffle PRESIDENT” en onze nieuwbakken “reshuffle ministers”? U mag zelf invullen wat hun motieven zijn en wat die willen…….
Leendert Doerga
