Er is geen Quickfix voor de problemen van vandaag.
Kenmerken van de huidige sociaaleconomische situatie:
1. De regering geniet weinig vertrouwen in de samenleving;
2. Vertrouwen terugwinnen zonder daden te stellen gaat niet lukken;
3. Sociaaleconomische situatie gaat verslechteren omdat Suriname structureel ziek is; op de oude voet doorgaan heeft dus geen zin;
4. De huidige situatie is de resultante van een accumulatie van slecht beleid sinds 1975. Ze is niet plotseling uit de lucht komen vallen. We hebben decennialang de productie verwaarloost, en ons alleen geconcentreerd op het opmaken van de begroting. Wat er aan productie was hebben we kapot gemaakt. Surland welke goed zou zijn voor miljoenen USD deviezen op jaarbasis hebben wij aan het buitenland verkocht mede door toedoen van het nieuw Front, in het bijzonder van een corrupte Chinese president-commissaris die eerst lid was van de NPS, later van PL en die nu weer op de schoot zit van de NPS, terwijl het bedrijf onder het VHP Ministerie van LVV viel. De VHP is een partij van karakterloosheid geworden. Hun enige heldendaad heeft bestaan uit het sluiten van Surland. Geen enkele andere partij zou een bedrijf sluiten waar 2000 mensen die op hun lijken werken. En deze mensen gaan het land opbouwen!?Waarom hebben prominente hindoestanen zoals Harry Radhakishun, Chandie Shaw, George Hindorie, Henk Ramdin, Albert Ramdin en vele anderen de VHP links laten liggen.
Waar waren de mensen toen die nu menen te moeten weten wat er fout is en wat er gedaan moet worden. Waar waren zij in 1987, in 1991, in 2000, in 2010 en zo kan ik doorgaan. Omdat het toevallig goed ging dacht men dat het eeuwig zo mooi zou gaan. Gezellig zeilen op een gladde zee. Een land ontwikkelen is een kwestie van lange adem, precies zoals een piramide steen voor steen opgebouwd wordt, zo is dat ook met de sociaaleconomische ontwikkeling van een land. Echter onze politieke elite heeft een korte tijdshorizon en haar mentale toestand wordt beheerst door eigenbelang, vaak stambelang, en in geval men denkt aan productie dan is het roofbouwproductie. Wij zijn een gevangene van onze geschiedenis geworden. Echter de geschiedenis werpt zijn schaduw vooruit. We moeten realistisch zijn, de goede oude tijd komt nooit weer terug, het was een zoete droom, het was een toevalligheid. Ons land is structureel ziek. Onze politieke elite is uniek op deze wereld want zij leiden luilakken op, zij belonen luiheid. En zij willen dat andere mensen op de wereld hun duur verdiende belastingcenten gaan gebruiken om het aan ons te geven om daarmee luilakken te verwennen.
Wij zitten met een make of breek situatie, het is erop of eronder. De regering, de president, moet zaken niet meer versluieren maar rond uit duidelijk maken dat we in een moeilijke situatie zitten en dat we daaruit niet zullen geraken met één of twee wonderoplossingen. Er bestaan geen wonderoplossingen, er is geen Quickfix voor een situatie dat langer dan 60 jaar heeft zitten sudderen. Alle politieke partijen zijn even schuldig aan de huidige situatie. Weshalve wij alleen uit deze situatie zullen geraken indien wij solidair zijn met elkaar. Wie denkt garen te spinnen bij deze situatie die droomt, al zou deze regering aftreden en de oppositie zou regeermacht hebben, dan nog zou de situatie eerder verslechteren dan verbeteren.
We gaan er niet uitkomen als we, coalitie en oppositie, niet zullen samenwerken. Dat betekent dat een ieder offers gaat moeten brengen. De coalitie kan niet op grote voet leven en offers vragen van een samenleving die alsmaar aan het verpauperen is. Ook de coalitie gaat offers moeten brengen.
Op Korte termijn is een volledige ombuiging van het beleid richting economische groei, groei van de koopkracht, creatie van productieve werkgelegenheid, vermindering van de afhankelijkheid van het buitenland, et cetera niet mogelijk. Maar we kunnen wel stappen in de goeie richting ondernemen, maatregelen treffen welke het vertrouwen bij de samenleving in het beleid zullen doen toenemen. Samenleving moet weer vertrouwen krijgen in de toekomst.
Concreet zouden de navolgende maatregelen genomen moeten worden. Bijzondere omstandigheden vragen om bijzondere maatregelen.
In de eerste plaats moet de stijging van de koers tot staan worden gebracht. Binnen het kader van het IMF akkoord is daar ruimte voor, al hoewel het klassieke recept van het IMF altijd is dat men bezuinigingen voorstelt om te geraken tot begrotingsevenwicht, monetair evenwicht en wisselkoersevenwicht. De sociale kosten van het klassieke IMF recept zijn altijd heel zwaar, terwijl de resultaten vaak uitblijven. De koers stijgt bij ons omdat er meer dollars het land uitgaan dan er binnenkomen. Tijdens de regering Venetiaan 1 is wisselkoers stabiliteit bereikt door de subsidies af te schaffen en door vervolgens monetaire financiering stop te zetten. De situatie van vandaag is een andere. De detailhandel waar circa 80% van het besteedbaar inkomen wordt besteed is voor haast 90% in handen van buitenlandse Chinezen die dan ook alle verdiende deviezen via hun twee banken naar het buitenland brengen. Daarnaast heb je de vele casino’s die hetzelfde doen. Koersstabilisatie is hierdoor een illusie geworden. Wat het IMF en de Europese Unie gedaan hebben in het buitenland is altijd als eerste in een dergelijke situatie capital controls toepassen. Dat heeft men gedaan in IJsland, Cyprus, Ierland, Griekenland, etc. Tijdens de Aziatische crisis in 1997 heeft Maleisië dat ook gedaan en is daardoor als eerste uit de crisis gekomen. Het invoeren van capital controls is een harde maatregel maar het is de enige effectieve. De andere maatregelen van het IMF gaan in Suriname niet werken vanwege het feit dat de situatie in Suriname verschilt van die van het buitenland. Surinamers heeft een zeer zwakke productiebasis, wat er was is door R.R.Venetiaan en cs kapot gemaakt, en Suriname heeft een zeer hoge exportconcentratie in één of twee producten. En dat is ons nu funest geworden. Hiervoor was altijd al gewaarschuwd, sinds de jaren 60 van de vorige eeuw.
Een tweede maatregel die de overheid moet nemen is tering naar de nering zetten. Dat betekent concreet onnodige buitenlandse reizen beperken, onnodige buitenlandse ambassades sluiten, overbodig personeel op wachtgeld zetten. Het wachtgeld zal elk jaar met 5% afnemen. Deze maatregel impliceert natuurlijk dat productieve werkgelegenheid geschapen wordt op het kennis-, vaardigheid-, en kundigheid niveau van de werkzoekenden.
Onnodig om op te merken dat bijna 80% van het overheidspersoneel over een heel laag kennis-, vaardigheid-, en kundigheid niveau beschikt. Derhalve zijn investeringen in arbeidsintensieve sectoren een must.
Zijn bezuinigingen een stramien van de te nemen maatregelen, lastenverzwaringen voor de samenleving zullen zoveel als mogelijk beperkt moeten worden omdat vanwege de koersstijging en daarmee gepaard gaande prijsstijgingen de koopkracht van de samenleving al meer dan gehalveerd is. Het bedrijfsleven zit op apen gapen.
Het gehanteerde IMF recept mislukt vaak omdat het beperkt is tot maatregelen in de monetaire sfeer terwijl er niet veel gebeurd in de reële sfeer van productie, werkgelegenheid, koopkracht en export. Dus het belangrijkste pakket van maatregelen zullen betrekking moeten hebben op het vergroten van investeringen in het bijzonder in de exportsector, dat is de netto deviezen verdienende exportsector, in diverse sectoren van de economie, in diverse regio’s van het land.
Daartoe moeten de belangrijkste parameters die van invloed zijn op de concurrentiepositie van Suriname, op een dusdanig niveau gebracht moeten worden dat zij de concurrentiekracht van het Surinaams bedrijfsleven verhogen waardoor export levensvatbaar wordt. Deze parameters zijn: de prijs en kwaliteit van energie, de arbeidsproductiviteit, de prijs en kwaliteit van kapitaal, logistieke kwaliteit (industrieterreinen, havens, opslagfaciliteiten, voorziening van utiliteiten et cetera), institutionele voorzieningen voor wat betreft onderzoek , ontwikkeling, technische ondersteuning, en financiering.
Zulks impliceert bijvoorbeeld de vestiging van:
• een goed functionerende ontwikkelingsbank, een Landbouw en Industriebank, geleid door kundig management;
• de vestiging van een productiviteit centrum of instituut;
• de vestiging van een innovatie centrum of instituut;
• de vestiging van sectorinstituten in de belangrijkste sectoren; et cetera.
Om de omslag van consumptie naar productiemaatschappij te kunnen maken zullen vele kaders omgeschoold moeten worden en getraind moeten worden in de uitoefening van technische economische functies.
Het beleid inzake concessies, met name in de sectoren visserij, mijnbouw, bosbouw et cetera moet gewijzigd worden op dat deze concessies in de eerste plaats bestemd moeten worden voor Surinaamse ondernemers. We moeten ophouden makelaar van de uitverkoop van Suriname te spelen. Zo zijn er vele beleidsmaatregelen die genomen moeten worden welke erin moeten resulteren dat investeringen concurrerend moeten kunnen zijn in de netto deviezen verdienende sector en sectoren waar veel productieve werkgelegenheid geschapen wordt zoals bijvoorbeeld de oliepalmsector. Het trainen en opleiden van aspirant ondernemers is een andere. Het beschikbaar stellen van industrie faciliteiten ten behoeve van deze aspirant ondernemers is derhalve een must.
Dit is een kleine selectie van te nemen maatregelen. Al deze maatregelen moeten in detail uitgewerkt worden opdat ze succesvol in praktijk gebracht kunnen worden. Projecten kunnen na identificatie van succesvolle product markt technologie combinaties opgemaakt worden. Het geheel moet vervat worden in een meerjaren ontwikkelingsplan. Hiervoor is in de eerste plaats nodig een kundig regeerteam die in staat geacht moet worden om het bovenstaande in de praktijk te brengen. Maar omdat ambtenaren niet op basis van hun vermeende deskundigheid en prestatievermogen benoemd worden, maar eerder op basis van hun politieke loyaliteit ga je zo een ontwikkelingsprogramma nooit kunnen uitvoeren met ambtenaren. En ook niet met quasi deskundigen. Derhalve moet men daartoe gespecialiseerde instituten opzetten, zoals het IDCS NV bedoeld was, en het bemannen met de juiste mensen. Onnodig te stellen dat het nodig zal blijken te zijn gebruik te maken van consultants die beschikken over een goede staat van dienst en over bewezen deskundigheid.
Richard B. Kalloe
