Op 2 juli is wereldwijd de Internationale Dag der Coöperaties herdacht. Het dient een moment te zijn waaromheen de aandacht wordt gevestigd op de coöperatieve beweging in Suriname zelf. Er is heel veel braak terrein en ruimte in Suriname om de productie en productiviteit in Suriname vooral in de volksbuurten, rurale gebieden en die van de Inheemse en Tribale Volken te bevorderen via de bevordering van coöperaties. Die bevordering vereist in Suriname nog een actieve betrokkenheid van de regering in de eerste plaats in het verhogen van het besef van (potentiele) kleine zelfstandige producenten van goederen en diensten en het actief helpen bij het daadwerkelijk oprichten van een coöperatieve vereniging: van het opzetten van verenigingen en besturen en het opstellen van statuten tot het efficiënt organiseren en functioneren van deze productieve werkeenheden. In Suriname is na een dieptepunt bereikt dor corruptie in de verenigingen, een aanhoudende inactiviteit ontstaan welke nog voortduurt. Coöperaties kregen een boost in het begin van de zogenaamde Revo-periode en in het tweede gedeelte ontaardden de coöperaties door corruptie. Deze corruptie werd gevoed doordat coöperatiebesturen zelfstandig mochten beschikken over specifieke lappen terreinen die honderden hectaren behelsden. De nadruk verschoof van productie naar het toewijzen van gronden, besturen werden handelaar. In de jaren negentig culmineerde dit alles tot de brute dood van een coöperatievoorzitter.
Deze had arme landbouwers voor de gek gehouden door 1 stuk perceel meerdere keren aan verschillende personen te verkopen, hij werd dood gekapt. Sinds toen is het nog stiller geworden rond coöperaties, waarmee we eerder doelen op de coöperaties in de agrarische sector. Het zou onterecht zijn om alles over een kam te scheren, omdat wel degelijk in de financiële sector, succesverhalen van wereldformaat zijn te rapporteren, waarmee we bedoelen enkele spaar-en kredietcoöperaties. Internationaal worden de coöperaties in verband gebracht met de Sustainable Development Goals, de duurzame ontwikkelingsdoelen (sdg’s). Deze trachten voornamelijk 3 zaken te realiseren: het beëindigen van extreme armoede, het tegengaan van ongelijkheid en het aanpakken van klimaatsverandering voor de komende 15 jaren tot 2030.
Coöperaties worden geacht een uitstekende rol te vervullen in het realiseren van de sdg’s, omdat ze bijdragen aan de economische groei, sociale ontwikkeling en milieuverantwoordelijkheid. Het probleem in Suriname echter is dat de Surinaamse regering en de politieke top niet geïnteresseerd is in economische groei, waarin vrienden en familie geen graantje kunnen meepikken. Coöperaties geven teveel macht weg aan kleine en soms minder geschoolde mensen, het maakt hen weerbaar en minder afhankelijk van de politiek. Daarom zal het heel moeilijk zijn om significant budget opzij te zetten voor het op poten zetten van een goede coöperatieve beweging. De Surinaamse regering wordt teveel geleid door personen die al hun hele carrière lang gokken en kansen nemen. Men is niet geïnteresseerd in economische groei, maar persoonlijke en groepsgroei. Vanwege de gebrekkige ontwikkeling van de bevolking inclusief de groepen die het meest van coöperaties zullen profiteren, is de kiezer niet in staat om een beleid gericht op de bevolking af te dwingen van politici, men kiest dus voor de eigen achteruitgang.
Kortom, elke poging waar de ‘power’ terug gegeven wordt aan de ‘people’ zal op impliciet verzet stuiten van Surinaamse politici. Pogingen om een coöperatieve beweging op poten te zetten waar politici geen lintjes hoeven te knippen en geen blad kunnen maken, zullen de kiem in worden gesmoord. Suriname zal daarom blijven voortmodderen met een economie en hoogstwaarschijnlijk eindigen in de groep van armste landen. De hoofdoorzaak is een onontwikkelde bevolking. Volgens de 2015 World Co-operative Monitor echter is de omzet van de top 300 coöperaties in de wereld gegroeid van USD $2,2 triljoen tot USD $2,4 triljoen. Deze 300 coöperaties noteerden een groei van 6.9% net onder de USD 2.4 triljoen. De top 300 coöperaties komen verspreid voor in 25 landen, waarvan 40% actief in de verzekeringssector, 32% in de landbouw- en voedselindustrie en 17% in ‘wholesale and retail’. Volgens een recente studie zijn 250 miljoen personen te werk gesteld in een coöperatie of verdienen ze op een andere manier een broodje in de coöperatieve sector. Hoeveel duizend personen en hoeveel % van de werkende klasse in Suriname verdient een brood in deze sector? Dat is alweer niet bekend. Coöperaties worden gekenmerkt van een actieve betrokkenheid van de leden, deze bepalen de richting waarin een coöperatie opgaat en met name de normen en waarden via welke de business wordt gedaan. Terwijl dat gebeurt, vindt versterking van de bevolking, kwetsbare groepen en de productieve sector plaats. Er zijn regeringen die dat graag hebben, dat als bestaansrecht van een regering zien en andere weer niet. Terwijl we dit schrijven is het duidelijk geworden dat Suriname de eerste deadline gesteld door het IMF, kennelijk op het stuk van rapportage, niet heeft gehaald. Met wat men van het overheidsapparaat van de hoge tot de lage echelons heeft gemaakt, is dit nieuws geen verrassing.
