De overheid dient zoals met het Internationaal Fonds overeengekomen tegen 30 juni een gedetailleerd en uitgebreid, aan tijd gebonden uitvoeringsplan voor de introductie van de Bruto Toegevoegde Waarde (BTW) te hebben ontwikkeld, met daarin duidelijke verantwoordelijkheden. Tegelijkertijd moet de Project Coördinatie Unit zijn opgezet en ingevuld. De BTW dient per januari 2018 te worden ingevoerd. Volgens econoom en jurist Guillermo Samson is het werken aan de invoering van BTW op dit moment totaal onverantwoord.
‘BTW is gelijk aan het verschil tussen de marktwaarde van de productie en de waarde van de gebruikte grond- en hulpstoffen en diensten van derden, bijvoorbeeld werkzaamheden van een schoonmaakbedrijf of de adviezen van een belastingconsulent.’
‘De toegevoegde waarde is dus eigenlijk wat je hebt moeten toevoegen om de waarde van het eindproduct zo te krijgen. BTW werkt anders dan bijvoorbeeld de omzetbelasting. Het heeft voordelen voor mensen die in de handel zitten. Meestal is het zo dat er per kwartaal verrekend kan worden. Wie kan verrekenen? Mensen die in de handel zitten.’ De nadelen echter zijn volgens Samson per slot van rekening voor de consument. ‘Dit zal uiteindelijk volledig afgewenteld worden op de consument’, stelt Samson. Rekening houdende met de koers en de inflatie van rond de 50% zal volgens Samson een BTW flink drukken op de normale consument. ‘De bevolking heeft het al niet goed. Waar zal men het geld voor de BTW vinden? Als we op de vooravond stonden om naar het hiernamaals te gaan, verdwijnen wij nu al naar het hiernamaals. Die buikriem kan niet strakker aangetrokken worden dan het nu al is’, stelt Samson.
‘Volgens de regering zijn de perspectieven voor de komende jaren wel positief. Ook het IMF is positief over de economische groei van Suriname. Daar de BTW pas in januari 2018 wordt ingevoerd, zou er kunnen worden gesteld dat de regering voldoende tijd en ruimte heeft om de samenleving erop voor te bereiden.’ Samson koopt hier niets voor.
‘Waar verdient die overheid? Waar zijn de productiebedrijven? IMF zegt dat er niet gesubsidieerd mag worden. Er zijn al zoveel werklozen. Ik zie op korte termijn ook geen loonsverhogingen komen. Suriname heeft op dit ogenblik geen verdiencapaciteit, gezien de export totaal kapot is. Al zegt ment dat men het in 2018 wil invoeren, zal het met deze corrupte regering niet lukken’, aldus Samson. ‘Het principe van leningen in ruil voor hervormingen komt met een prijs. In hoeverre Surinamers in staat zijn de prijs te kunnen betalen, moet nog blijken. In ieder geval zijn er ook positieve ontwikkelingen geweest voor landen die de prijs hebben moeten betalen.’
Een recent succesverhaal met het IMF is dat van Cyprus. Een paar jaren geleden heeft het land in ruil voor een 10 miljard euro financiële injectie pijnlijke hervormingen doorgevoerd. De lonen moesten omlaag en de BTW omhoog. Nu staat het land financieel weer op eigen benen. Sinds kort is de economie van het land weer op rails. De economie groeit weer. De regering bracht het begrotingstekort terug van maar liefst 9% in 2014 naar 1% in 2015. De werkloosheid van ruim 15% blijft hoog, maar daalt wel. Ierland, Spanje en Portugal sloten kort voor Cyprus ook noodprogramma’s met het IMF af. De economieën van deze landen groeien weer, méér dan landen die zo’n programma af hielden, zoals Italië. Het bevestigt dat het principe van leningen in ruil voor hervormingen wel werkt. Er moet niet uit het oog worden verloren dat de omstandigheden in al deze landen aan verschillen onderhevig zijn.
Kavish Ganesh
