Dagblad Suriname heeft in verband met de 80ste geboortedag van R.R. Venetiaan op 18 juni aanstaande zijn doopceel gelicht om deze kei uit de kast te halen. In deze editie komt u meer te weten over de drievoudige president van de Republiek Suriname. De mening van meerdere personen werd opgetekend en vervlochten om te komen tot dit verslag.
Fanatisme
Venetiaan heeft gedurende zijn periode als President van de Republiek Suriname meegemaakt: de verzuiling, het verschijnsel van het uiteenvallen van de Surinaamse maatschappij in scherp uiteenlopende opvattingen die met fanatisme worden beleden en een verstoring zijn van de band onder het volk. Individuen die zich afscheiden van organisaties waarin zij zijn gevormd en gegroeid. Zie daar de verzuiling. Zij die nieuwe politieke huizen in Suriname schragen en in stand houden komen veelal voort uit de N.P.S. Deze kinderen van het land, gedreven door de drang om hoger en verder te vliegen, verlieten het ‘nest’, maar hebben daarbuiten veelal geen vertrouwenwekkend houvast gevonden. De inleiding van Venetiaan tot president begon op 24 december 1990 toen het militair gezag bekend maakte, de regeermacht met onmiddellijke ingang te hebben overgenomen van de op 25 januari 1988 beëdigde president Ramsewak Shankar en vice president Henck Arron. Johan Kraag en Jules Wijdenbosch werden respectievelijk president en vice president.
Eerste zittingsperiode president Venetiaan
16 september 1991/14 september 1996
Op 25 mei 1991 vonden nieuwe verkiezingen plaats. Op 16 september daaropvolgend werd Runaldo Ronald Venetiaan tot president verheven. Zijn eerste zittingsperiode werd gekenmerkt door voorzichtig manoeuvreren om de boze militairen geen stof te geven om in te grijpen zoals tijdens het bewind van zijn voorganger R. Shankar. Venetiaan wordt weleens verweten getreuzeld te hebben met het op hun plaats zetten van de militairen.
Het waren de onberekenbare militairen en de wapens die als stok achter de deur functioneerden. De vrees was niet denkbeeldig. Venetiaan werd meerdere keren een stok tussen de benen gegooid. Het eerste kabinet Venetiaan had het bovendien druk met het herstellen van de democratie, de financieel/economische positie en het internationaal vertrouwen in de Republiek Suriname. De scheuring binnen de VHP waardoor de Basis Partij voor Vrijheid en Democratie ontstond, die na de verkiezingen van 23 mei 1996 met anderen samenwerkte om de NDP in het zadel te helpen, was er de oorzaak van, dat Jules Wijdenbosch, Venetiaan opvolgde als president.
Tweede zittingsperiode president Venetiaan
4 augustus 2004/4 augustus 2005
Na de verkiezingen van 25 mei 2000 kwam het tweede kabinet Venetiaan tot stand. Hij werd bij enkele kandidaatstelling gekozen door De Nationale Assemblee nadat de andere presidentskandidaten zich hadden teruggetrokken.
Gedurende zijn tweede zittingsperiode kon het weer oppakken van de draad niet goed geschieden vanwege het desastreuze beleid van de regering Wijdenbosch. Venetiaan ging er flink tegenaan en Suriname raakte gestadig uit het dal. De oppositie liet geen moment onbenut om te beuken op de Venetiaanse politiek. Die achteraf bekeken, de Republiek Suriname goed heeft gedaan.
Derde Zittingsperiode President Venetiaan
3 augustus 2005/12 augustus 2010
Op 3 augustus 2005 is president Venetiaan voor de derde keer tot president gekozen in de Verenigde Volksvergadering. Hij zette het werk dat hij in de voorgaande periode had verzet voort. Intussen rommelde het danig in de politiek. De klappen die Venetiaan heeft moeten incasseren hebben hem zo te zien niet kunnen vloeren. Hij blaakt van gezondheid. Behalve aan zijn, van nature stevig postuur, is deze conditie te danken aan de zorg die hij aan zichzelf besteedt.
Venetiaan, voorzitter van de NPS heeft nadat hij president af was gezegd, dat er slechte tijden aanbreken voor Suriname. Deze constatering wordt onderbouwd door de maatregelen die zonder inspraak van het volk zijn genomen. Hij verwees naar maatregelen die met uitsluiting van inspraak van het volk bevestigd dat het kabinet Bouterse, die zogenaamd ‘samen met het volk’ zou regeren een farce is. De voorzitter van de NPS bracht in herinnering dat de regering onder leiding van hem steeds streefde naar stabiliteit. De parallelkoers mocht de officiële koers nooit omhoog meetrekken. Het monetair beleid liet volgens hem veel te wensen over. Hij wees onder andere op de devaluatie van de SRD. De gewezen president Venetiaan zei, dat vanaf het moment het duidelijk werd dat de Mega combinatie de verkiezingen zou winnen, de straatkoers de lucht in ging.
‘Wij hadden al zitten uitrekenen dat het salaris die men de nieuwe governor van de Centrale Bank van Suriname had aangeboden, zou zorgen voor inflatie en devaluatie van onze munteenheid. Nu worden bepaalde personen bevoordeeld met een verhoogde toelage op hun salaris zodat zij niet hoeven in te leveren. Het volk wordt steeds armer en armer’, aldus Venetiaan.
Er is één grote verrader
De vermeende steun van Den Haag aan de staatsgreep van Bouterse in 1980, waarbij NPS-premier Henck Arron werd afgezet, zit Venetiaan dwars. De roep naar ‘nieuwe’ leiders wordt steeds luider. Odo’s zijn Surinaamse wijsheid. Wij zouden meerdere kunnen citeren om de Surinaamse politieke situatie te schetsen, maar Dagblad Suriname kiest voor enkele versregels uit de poëzie van ‘Vene’ om de samenleving een spiegel voor te houden. Wortoe d’e tan abra van Shrinivási (1970) is een bloemlezing uit de Surinaamse poëzie vanaf 1957. De schrijver Vene leverde de volgende bijdrage aan de bundel waaruit de volgende strofe werd gelicht:
‘Er is één grote verrader
de tijd
een dolle wals
die de grootste misdaden begraaft
in het stof van het verleden…’
