Er is nu een interessante maar onnodige discussie gaande over de voortzetting van het 8 decemberstrafproces. De hoofdvraag is of we een onbevooroordeelde en onafhankelijke rechterlijke macht hebben of niet. Er wordt in politieke kringen beweerd dat de rechter de amnestiewet heeft genegeerd of buiten beschouwing heeft gelaten. Dat is pertinent onjuist. De rechter is niet in de positie om de amnestiewet buiten werking te zetten. De strafrechter werkt op basis van hoofdzakelijk het Wetboek van Strafrecht en het Wetboek van Strafvordering. Het eerste regelt de strafbare feiten in categorieën en gradaties. Het tweede regelt het proces van het vervolgen, berechten en executeren van straffen. In het kader van het 8 decemberstrafproces zijn deze wetboeken niet veranderd. De basiselementen en de gradaties van moord en doodslag zijn hetzelfde gebleven. In 2012 is door DNA wel de amnestiewet aangevuld met de 8 decembermoorden. In het begin werd door de indieners van de amnestiewet en de NDP aangegeven dat men niet wenste in te mengen in de strafzaak die gaande was, men wilde het niet frustreren of saboteren. Men zou alleen hebben gedaan wat men binnen de perken van de wet zou hebben mogen doen. Nu men zegt dat de rechter de wet opzij zet en er een constitutionele crisis is, dan zegt men wel duidelijk dat het de bedoeling van de wet was om de hele strafzaak stop te zetten. Dat was de intentie. Hoe er sprake zou kunnen zijn van een constitutionele crisis is heel moeilijk in te zien. De president is wel een staatsorgaan, maar de persoon van de hoofdverdachte niet. Die is niet immuun voor vervolging voor strafbare feiten gepleegd die niet verjaard zijn. Vervolging van de persoon is een dood normale zaak. Het zou wel een constitutionele crisis worden wanneer de rechter geen rekening houdt met besluiten van de president, waarmee hij verplicht is rekening te houden. Het zou wel een constitutionele crisis zijn wanneer de rechter volgens een geldende wet een rechtszaak moet beëindigen of opschorten of wanneer er materieel volgens het Wetboek van Strafrecht het betreffende feit geen strafbare feit zou zijn, maar de rechter toch zou vervolgen. Het is in deze pas een constitutionele crisis als de Staat Suriname vereenzelvigd wordt met de persoon van de hoofdverdachte. Dat op verantwoorde wijze onmogelijk. Hooguit zou hier het populistisch verwijt kunnen worden gemaakt dat de rechters bezig zijn met verspilling van middelen, maar dat is niet ter zake wanneer de rechter uitvoering moet geven aan zijn grondwettelijke verplichting, bevoegdheid en taak. Toen de amnestiewet werd uitgebreid in 2012, was de zaak van de decembermoorden al gaande. Toen werd gesteld dat de zaak gewoon door mocht gaan, althans dat de DNA met aanname van de wet geen uitspraak had gedaan over de voortzetting van de strafzaak zelf. Vanuit de oppositie werd o.a. gezegd dat wetsaanpassing pas zin zou hebben, wanneer de rechter al een uitspraak zou hebben gedaan. Nu zal het OM op 30 juni een strafvoorstel doen en zal de rechter ergens een uitspraak doen, die kan neerkomen op een vrijspraak wegens gebrek aan bewijs, of een voorwaardelijke of onvoorwaardelijke straftoemeting in termen van gevangenisstraf. De pogingen die nu worden ondernomen in het publieke domein, zijn er gewoon om de rechters onder druk te zetten. De rechters en de officieren staan al enige tijd onder zware druk. Vanuit de uitvoerende macht worden uitspraken gedaan die opgevat kunnen worden als intimidatie, dat is een hele tijd gaande. De druk is er om een veroordeling te voorkomen in eigen huis. Er is een Nederlands strafvonnis op naam van de hoofdverdachte in verband met drugssmokkel, maar dat zou een vals politiek vonnis zijn. In twee zaken met verwanten zou ook het buitenland een hand hebben en zelfs de oppositie. Dat is het weer de schuld van het buitenland. In het buitenland wordt Suriname voor deze situaties met de nek aangekeken en wordt het land te schande gezet. Nu kan ook de vraag gesteld worden waarom het nodig is voor de president/hoofdverdachte om te gaan praten met het leger in het kader van de 8 decemberstrafzaak. Welke rol moet het leger gaan vervullen in deze zaak? Is dat ook niet een van intimidatie? Waarom moet er met de oppositie worden gesproken? De rechters zijn het verwijt gemaakt dat zij in dienst zijn van het buitenland. Bij de wijziging van de amnestiewet wordt ‘amnestie’ verleend aan degenen die in het tijdvak van 1 april 1980 tot en met 20 augustus 1992 strafbare feiten hebben begaan etc. Hier werd de periode waarin de wet amnestie zou verlenen, uitgebreid. Onmiddellijk na afkondiging van de wet zou een waarheids- en verzoeningscommissie worden ingesteld. Inmiddels 4 jaar verder. De OAS Commissie Mensenrechten zei in april 2012 na aanname van de amnestiewet dat 8 december 1982 een voorbeeld is van een serieuze mensenrechtenschending (‘grave human rights violations, including various massacres’). En dat in geval van serieuze mensenrechtenschendingen, amnestiewetten niet in overeenstemming zijn met internationale en OAS mensenrechtenverplichtingen. De commissie zei toen dat in deze gevallen ‘clarification, prosecution and reparation’ (duidelijkheid, vervolging en compensatie) vereist zijn. In april 2012 (een week na aanname amnestiewet) zei de OAS Commissie mensenrechten dat ze zich ernstige zorgen maakte daarover. Nu treedt men in polemiek met juristen met een subtiele verwijzing naar de seksuele geaardheid van bijvoorbeeld een bepaalde advocaat. Nu men inhoudelijk niets heeft, is men op deze toer bezig.
