Tijdens de conferentie van De Moederbond “Een wetenschappelijke visie die leidt tot een planmatige en duurzame ontwikkeling”, ter gelegenheid van het 65-jarig bestaan van deze vakcentrale, sprak prof. dr. Anthony Caram over de recente monetaire ontwikkelingen in ons land. Met betrekking tot de achterliggende oorzaken van de uitdagingen waarmee wij geconfronteerd worden, merkt Caram op dat deze naar zijn stellige indruk niet primair het gevolg zijn van een gebrek aan kennis en ervaring met betrekking tot economische verschijnselen en de werking van monetaire mechanismen. Zij zijn veeleer het gevolg van een doelbewuste keuze voor een populistisch geaard beleid. Zowel theoretisch als praktische argumenten benadrukken volgens Caram de noodzaak van het voeren van een monetair beleid, dat gebaseerd is op een doelmatig compromis tussen de extreme paradigma’s. Een voorzichtig monetair beleid en economische groei zijn nodig om voldoende financiële buffers op te bouwen voor het opvangen van onvoorziene tegenvallers. Hoewel de geschetste interne en externe economische schokken de problemen voor onze economie hebben doen ontstaan, merkt Caram op dat Suriname met dergelijke schokken zou kunnen leven indien de Staat financiële buffers had opgebouwd.
“Om verscheidene redenen deel ik de opvatting van André Telting dat de waarde van de internationale reserve voldoende moet zijn voor de dekking van de import gedurende een periode van 6 maanden. In deze dekkingsratio schuilt dan deels de gewenste buffer. Daarnaast zal een nationaal spaarfonds moeten worden gevormd”, zegt Caram. Ondanks duidelijke signalen dat er een omslag op komst was, kiest de regering niet voor ombuiging van haar uitgavenbeleid. Bij het aangaan van schulden speelt het Bureau voor de Staatsschuld niet de rol die hem bij wet is toevertrouwd. De Centrale Bank vervult goeddeels de rol van schuldbemiddelaar. Hierdoor neemt het risico toe dat haar wettelijke kerntaak, gericht op het bevorderen van de stabiliteit in de waarde van de geldeenheid, in het geding komt. Het vertrouwen verdwijnt verder doordat de Centrale Bank tegelijkertijd, via interventies op de valutamarkt, de koers van onze munt ten opzichte van de Amerikaanse dollar tracht te stabiliseren.
Het vertrouwensherstel kan voor Caram worden bevorderd indien de monetaire autoriteiten met parlementaire instemming gezamenlijk een bindende verklaring doen uitgaan dat de Staat vooralsnog geen of slechts een beperkt beroep zal doen op de kredietfaciliteiten van de Centrale Bank. Haar kredietbehoeften dienen op de markt dan wel in het kader van internationale samenwerkingsverbanden te worden gedekt. Strikte beteugeling van de kredietverlening en deugdelijke transparantie over de filosofie achter het budgettaire en monetaire beleid zullen ook leiden tot de vereiste unificatie van de koersen op de valutamarkt. De Centrale Bank moet in het vervolg absolute prioriteit geven aan uitvoering van haar kerntaken. Monetaire maatregelen zijn noodzakelijk, maar bij monde van Caram helemaal niet voldoende. Additionele, samenhangende op korte en langere termijn werkende maatregelen zijn vereist. Met behulp van het macro-economische Surya simulatiemodel is recent globaal berekend wat het effect is van alternatieve beleidspakketten op de economie. Exercities met dit model indiceren dat voorlopig niet valt te ontkomen aan daling van de productie, van de koopkracht van de bevolking en van het oplopen van de werkloosheid. Dit sombere beeld zal zich ook bij het doorvoeren van diepingrijpende maatregelen voordoen. Zo zullen het constant houden van de nominale lonen, hervormingen in de sfeer van belastingen en subsidies, vermindering van de consumptieve bestedingen door een effectieve kredietbeperking en verhoging van de productie in 2016 onvoldoende resultaat opleveren. Een uit balans gegroeide economie kan nu eenmaal niet op korte termijn recht worden getrokken. “De vraag is of wij de wijsheid, discipline en bereidheid hebben een rigoureus stabiliteits- en groeiprogramma op eigen kracht ten uitvoer te brengen. Indien wij deze vraag ontkennend beantwoorden dienen wij niet te schromen een beroep te doen op organisaties, zoals het Internationale Monetaire Fonds, voor steun en begeleiding gekoppeld aan het verkrijgen van conditionele overbruggingsfinanciering”, stelt Caram.
Kavish Ganesh
