Er is sprake van een absurd reactie van de zijde van Guyana wat betreft de verklaringen van de president tijdens zijn jaarrede op 30 september. Er is wel kritiek op de timing van de president, maar er is nooit door hem op enig moment kenbaar gemaakt dat de Surinaamse regering plannen maakt om een inval te plegen in het Tigri-gebied of een militaire confrontatie aan te gaan. De ‘remedie’ van de president voor de onrechtmatige bezetting door Guyana is juist een zwakke. Hij zegt dat hij de zaak op de politieke agenda zal zetten voor bilateraal overleg. Eigenlijk heeft een land geen andere keus wanneer zijn soevereiniteit wordt geschonden dan de constitutionele macht belast met de bewaking van de soevereiniteit in te zetten. Suriname gaat een hele tijd ervan uit dat er in het Tigri-gebid geen sprake is van een vergissing of onduidelijkheid, maar dat het gebied is bezet door Guyana en dat is altijd onrechtmatig, of je het nou erbij vermeldt of niet. Wanneer militairen vaststellen dat een deel van het territoir is bezet, dan rest hun geen andere keus dan de bezetter terug te dringen. In principe wordt met bezetters niet gepraat, hooguit worden er aanmaningen gestuurd om het gebied te verlaten. Er is pas sprake van dialoog wanneer er onduidelijkheid is over de grens. Wij gaan ervan uit dat er geen onduidelijkheid is over de grens… of toch wel? Als we aangeven dat we de bezetting van Guyana niet urgent vinden, maar dat het topprioriteit geniet en dat het bedoeld is voor een oplossing middels dialoog, dan zeg je impliciet dat er een onduidelijkheid is over de grens, dus dat er sprake is van een betwist gebied. Guyana begrijpt dat wanneer men eenmaal zegt dat er sprake is van een onrechtmatige bezetting, dat men navenant zal handelen en dat is uiteindelijk militair. Eigenlijk is het een inbreuk op de integriteit van ook het leger als het niet in de gelegenheid wordt gesteld om zijn meest essentiële kerntaak uit te voeren. In principe had het leger al lang moeten vragen om actief te zijn bij de grens zoals wij dat zien. De vraag is wat de uiteindelijke bedoeling is van de aankondiging van de president nu en de ambivalente houding ook in de jaarrede. Volgens critici is de Tigri-kwestie om de aandacht af te leiden van de economische problemen, maar het heeft in elk geval dat effect niet gehad. Wat absurd is in het geheel is de reactie van de Guyanese president. Die maakt kennelijk dankbaar gebruik van de jaarrede van de president om alle Guyanezen op een lijn te krijgen tegen een gemeenschappelijke vijand en in dit geval zelfs twee: Venezuela en Suriname. Alle Guyanezen moeten nu hun verschillen aan een kant zetten en voedsel beginnen te hamsteren, want er komt een oorlog, daarop lijkt de houding van de Guyanese president. De Surinaamse regering heeft geen oorlog verklaard aan Guyana, noch is gezegd dat men dat overweegt. Voorts is er ook geen troepenbeweging te zien aan de betreffende grens. In de Guyanese media wordt gezegd dat Tigri (volgens hun New River Triangle) een gebied is dat rijk is aan ongerept tropisch regenwoud en minerale bronnen. Ook in de Guyanese media is duidelijk te lezen dat de zaak Tigri “back on the agenda” is. En het gaat om gesprekken (talks with Guyana), omdat het gebied deel is van Suriname. Het volgens de Guyanese media na lange tijd dat de Surinaamse regering aandacht wil geven aan deze zaak. De voorlaatste keer was dat in 1998 tijdens Wijdenbosch/Radhakishun toen Guyana de Canadese CGX toestemming had gegeven om olie te boren voor de kust van Suriname. In de Guyanese media staat ook te lezen dat Guyana sinds de jaren ’60 een deel van Surinaams grondgebied bezet houdt en daar beheersdaden uitvoert. De Guyanese media ziet tegen de achtergrond van dit gegeven een contradictie in de houding van hun president. De Guyanese president zijn verweer is niet zuiver. Hij verwijst naar het oordeel van het zee tribunaal. Dat heeft niets te maken met Tigri. Wat verraderlijk is, is dat Guyana zelfs de loop van de grens in het minder controverse deel in twijfel trekt. In het vonnis van het zeerechttribunaal is gesteld dat alhoewel het een niet al te gebruikelijke grensregeling is, het wel vast staat dat de hele Corantijnrivier aan Suriname toebehoort en dat conform de internationale afspraken die zijn gemaakt. Er is in het geheel geen aanleiding voor de Guyanese president om te gaan tornen aan dit vastgestelde feit. Guyana verijst naar agressie en de president geeft aan dat als het nodig is, het land weer agressie zal gebruiken. De Guyanezen zijn namelijk heel trots erop dat ze in hun geschiedenis een gewapend treffen hebben gewonnen en dat is toen ze onze mannen verdreven uit het gebied eind jaren ’60. Onze mannen waren z bang dat ze het bijna in hun broek deden. De manier waarop ze de Guyanese militairen beschrijven, lijkt het erop alsof het ging om een aantal buitenaardse wezens. De Guyanese president bereid zich voor op militaire acties en dan zijn zij nog de bezetter. Wij worden bezet en denken helemaal niet in de richting zoals de territoriale integriteit wordt opgelost. Er is een Total National Defense Policy uitgeroepen door Guyana. Wat is in Suriname uitgeroepen? Waar Suriname praat over praten, heeft de Guyanese president het niet over praten maar schieten. Suriname wordt bezet en wil praten, de bezetter wil niet praten maar schieten. Hoe los je dat nu op?
