Als een concessiehouder in Suriname gemiddeld niet eens SRD 2.000 per jaar aan concessierecht betaalt en 83 cent per hectare concessieterrein, dan is dat wel triest te noemen. Ons bos moet niet voor een appel en een ei worden verkocht aan wie dan ook. Concessies moeten zodanig worden verleend dat belangen van zowel de Staat als die van ondernemers en werkers worden gediend. Door de bosbouwstichting is onlangs het rapport “Bosbouw Sector Analyse 2011” gepubliceerd. Daaruit blijkt dat een concessiehouder gemiddeld SRD 1713 per jaar betaalde in 2011 aan de Staat. Het is een rapport waarvan de geüpdatet versie zeker om het ene jaar moet verschijnen. Suriname behoort tot de top van de bosrijke landen ter wereld, bekeken vanuit de totale oppervlakte van het land. Suriname behoort niet tot de landen met de grootste oppervlakte, maar zo kleinis het weer niet. Ons land is 16.4 miljoen hectare groot. Daarvan is 14.8 miljoen hectare bosgerelateerdoftewel 90 %. Per hoofd van de bevolking is 27 ha bos aanwezig. De bijdrage van de bossector aan het bruto binnenlands product in 2001 was 1.3% oftewelUSD 54.6 miljoen. De inkomsten uit de houtexport waren in 2011 USD 14.2 miljoen. Interessant is dat de groei van de bosbouwsector in 2011, ten opzichte van 2010, een significante 48 % bedroeg. Hier is interessant om te onderzoeken welke factoren toen hebben bijgedragen dat de productie met ca. 50% toenam. Het zou kunnen liggen aan een hogere productiviteit en/of schaalvergroting en het aantal bosexploitatiebedrijven dat in 2011 al lag op 166. De directe inkomsten voor de staat uit de bosbouwsector worden gevormd door de bosheffingen. Deze zijn de exploratievergoeding, retributie op gewonnen en afgevoerd hout, keuringslonen, exportrechten op on- en ruw bewerkt hout en het concessierecht. In 2011 is er SRD 116.506 aan concessierecht betaald door de concessiehouders. Volgens het rapport ging het in 2011 om 68 concessies die een oppervlakte bestreken van ca. 1.4 miljoen hectare. Afgezet tegen de 16.4 miljoen hectare Surinaams grondgebied is de 1.4 miljoen hectare significant. Per concessie is gemiddeld SRD 1.713 aan concessierecht betaald aan de Staat. Dat is heel erg laag en het is verantwoord om te zeggen, omdat het bos gemeenschapsgoed is. Het behoort toe aan de collectiviteit, aan de totale bevolking van Suriname. Het moment dat de Staat concessie verleent aan bepaalde burgers om wijzigingen aan te brengen in het bos en onder meer het bos te kappen, dan moeten er genoeg inkomsten daaruit voortvloeien voor het sociaaleconomisch programma van de regering. Blijvend bij de concessies komen de concessierechten neer op SRD 0.83 (83 cent) per hectare concessieterrein. Dat is treurig om te noemen. Over de duurzaamheid van de activiteiten hebben we hier dan nog niets gezegd.De retributie wordt betaald over gewonnen en afgevoerd hout. Deze was SRD 6.741.499 in 2011. Als alleen uitgegaan wordt van de 74 houtkapvergunningen en 68 concessies (samen 142) dan komt de retributie neer op SRD 47.5 duizend per houtkapvergunning en concessie. Op zich lijkt dat wel behoorlijk significant, maar hier is van belang hoeveel hout er totaal bij de houtkapvergunningen is gewonnen en afgevoerd. De houtkapvergunningen en concessies hun bijdrage aan de productie was samen 70% oftewelca.356.477 kubieke meter hout en per concessie of houtkapvergunning 2.510 kubieke meter. Per kubieke meter per concessie of houtkapvergunning komt de retributie gemiddeld op SRD 19 en dat zou zeker beter kunnen. Een laatste ruwe berekening is het waard om los te laten op exportrechten op on- en ruw bewerkt hout. Dat is SRD 5.787.278 voor 2011. Het overgrote deel van de exporten bedraagt zonder toegevoegde waarde dus rondhout en wel voor 90%. Het aandeel voor de exportrechten is dan ruw berekend SRD 5.2 miljoen. Aan rondhout wordt ca. 90.000 kubieke meter hout geëxporteerd. Per kubieke meter komen de exportrechten neer op ca. SRD 58. Het rapport vermeld dat de waarde van het geëxporteerde rondhout in totaal USD 10.814.377 is oftewel 120 USD per kubieke meter. Dat is SRD 402 per kubieke meter geëxporteerd rondhout. Als retributie, concessierechten en exportrechten bij elkaar worden opgeteld en worden afgezet tegen de exportwaarde, dan kan zelf worden nagegaan hoe het gesteld is met de inkomsten van de Staat uit de bosbouwsector. Er zijn 70 houtexporteurs in het land. De berekeningen die hierboven zijn gemaakt, zijn ruw en zullen zijn niet altijd exact zijn geweest. Het punt dat wij willen maken, is dat de regering serieus moet gaan kijken naar mogelijkheden om meer te halen uit het achterland waar ettelijke bedrijven, ook uit het buitenland, bezig zijn om vrij goedkoop het gemeenschappelijke bos neer te halen en er grof geld mee te verdienen. De Staat moet meer gaan halen uit de bosbouwsector en daarvoor moeten de tarieven weer worden bekeken. Door meer te gaan halen uit deze sector kunnen enige belastingen op loontrekkers worden verlaagd of ontstaat meer ruimte om andere productiesectoren te bevorderen. Milieuorganisaties moeten nu de druk gaan zetten om te voorkomen dat aanpassingen in het bos en in het milieu zo goedkoop aan toe gaan. Bedrijven moeten nu ook gedwongen worden tot het planten van bos waar zij hebben gekapt.
