Verfijnde verbrastechnieken OW-werk: wegverzakkingen en staatsoplichting

Heel vaak wordt er geklaagd over wegverzakkingen en andere onvolkomenheden die maken dat uitgevoerde openbare werken niet lang meegaan. In een onderzoeksrapport recentelijk uitgevoerd in opdracht van OW wordt duidelijk hoe handelingen van OW-functionarissen in combinatie met de zegen van hogerhand en corrupte aannemers, in de periode 2006 tot 2010 onder minister Ganeshkoemar Kandhai, hieraan ten grondslag liggen.
 Advies gunningscommissie genegeerd
De gunningscommissie brengt na beoordeling van de inschrijvingen, advies uit aan de OW-minister of –directeur welke inschrijver voor een project in aanmerking komt. In sommige gevallen legde de leiding van het ministerie het advies van de commissie terzijde om aan een andere aannemer het werk te gunnen. De reden van afwijking is nergens vermeld. Maar de gunningscommissie zelf gaat ook niet vrijuit. De commissie heeft vaak nagelaten om te controleren of aannemers alle onderdelen van het werk opnemen in de aanneemsom; men keek alleen naar het bedrag. Het gevolg is dat de aannemer bepaalde onderdelen van het werk niet uitvoert, waardoor werken kwalitatief laag zijn en niet lang meegaan. Na ‘afronding’ vraagt de aannemer meerwerk aan om de ontbrekende delen van het werk alsnog uit te voeren. Vier aannemers (K., A., B., en T.) hebben deze werkwijze regelmatig toegepast, niet zonder medewerking van OW-toppers.
 Verschil bestek en raming en falende veldopzichters
Heel vaak zijn ramingen waarmee aannemers werken, hoger dan bedragen/hoeveelheden in het bestek. De onderzoekers vermoeden een zekere ‘onder een hoedje spelen’ tussen de afdeling die de ramingen maakt en de aannemers. Bestekken en ramingen werden door verschillende personen gemaakt. Het gevolg van dit alles is dat bij een declaratie op basis van de ruimere raming, OW onterecht meer aan aannemers betaalt. Oorzaken van deze wanpraktijk zijn volgens het rapport het te lang op de betreffende afdeling zitten van ambtenaren, waardoor vriendschapen met aannemers ontstaan. Het rapport verwijt de juridische afdeling hier ook van onvoldoende projectmonitoring. Een ander patroon waarop onderzoekers stuitten, waren onbetrouwbare en onvolledige veldverslagen. Zo werd er geen melding gemaakt van schending van afspraken door aannemers en als projecten niet werden opgeleverd.
 Eerst grote hap, dan kleine
Aannemers is het toegestaan om, ongeacht de volgorde en opbouw van een werk, eerst de dure delen van het werk te declareren. Zo kwam het voor dat eerst voor het aanlegen van kokers werd gedeclareerd, terwijl de betreffende trenzen niet eens waren opgehaald, althans daarvoor niet was gedeclareerd. Ook is aan aannemers voor de onderhoudsperiode uitbetaald, terwijl het werk op zich niet eens was afgerond.
 Bezuinigen op materiaal en toch vol declareren
Aannemers zijn betaald voor half afgemaakte werken. Vreemd genoeg werden wel  opleveringsrapporten opgemaakt door OW of de toezichthoudende consultant. Voorts is het vaak voorgekomen dat men minder materiaal gebruikt dan vereist (vb. 60%), maar toch declareert alsof men conform het bestek en raming (100%) heeft gewerkt. Er is heel vaak minder materiaal dan voorgeschreven gebruikt zoals duikers, straatkolken en zand. Het gevolg is de verzakkingen, die er regelmatig te constateren zijn en behalve geld ook mensenlevens kosten. Aannemers hebben ook ruimte gehad om bijna ongestraft laagwaardige kwaliteit materiaal, z.a. schelpen, te gebruiken. In sommige gevallen kreeg men daarvoor slechts een kleine boete. Voor late aanvang en/of late levering is ook vaak verzuimd om de dwingend voorgeschreven boete te innen.
Fraudetechnieken
Opgevallen was dat soms de werkelijke afmetingen (vb. breedte) van straten waaraan gewerkt is, aanzienlijk kleiner zijn dan de afmetingen in het bestek. Er wordt wel op basis van het bestek gedeclareerd. Opleveringsrapporten zijn goedgekeurd en afwijkingen zijn niet gemeld, terwijl aannemers eigenhandig inkorten op belangrijke onderdelen van het werk (en ook minder declareren). Ook is regelmatig voor meer materiaal dan aangegeven gedeclareerd. Aannemers is toegestaan om aanvullend werk te doen, terwijl dit extra werk onderdeel is van een ander project. Naast snoeien, is het aan aannemers ook toegestaan om in het originele werk, andere werkzaamheden op te nemen en daarvoor geld te vangen alsof het om het normale werk ging. Aannemers hebben voorts specificaties gehanteerd en op basis daarvan geld ontvangen, terwijl er grote verschillen waren met de totaallijsten die de werkelijkheid weergeven. Als laatste uit een grotere rij kan worden genoemd het ontbreken in de projectdossiers van de lijst van gebruikte goederen voor het project. Hierdoor is het onmogelijk om vast te stellen of alle ‘vrije geïmporteerde goederen’ volledig zijn gebruikt voor de aangewezen projecten.
Over het afjassen van werk en opvallend twijfelachtige werken met een geur zijn er ook uitspraken gedaan, waarop de krant terugkomt. Al met al is het plaatje zoals geschetst is in het rapport niet om opgewekt van te worden. De verkwisting van het schaarse kapitaal is naar het lijkt enorm geweest. Deze verkwisting en wellicht ook corruptie met betrokkenheid van overheidsonderdelen en delen van de private sector, is heel duur geweest. Er was minder geld voor uitvoering van sociaaleconomische projecten en versterking van de economie. Wegverzakkingen als gevolg van voorzienbare oplevering van slechte kwaliteit werk hebben burgers letterlijk ook het leven gekost.

error: Kopiëren mag niet!