Volgens raadsadviseur Jules Wijdenbosch is de leidende gedachte bij huidige regeringscoalitie, dat indien mogelijk nog in deze kabinetsperiode een nieuw kiesstelsel zal moeten worden ingevoerd. Het nieuwe kiesstelsel dient vorm te krijgen binnen de grenzen van de Grondwet. Uitgangspunten van de veranderingen dienen onder meer te zijn: ‘Een betere onderlinge verhouding tussen het aantal zetels van de verschillende districten. Het aantal te kiezen zetels per district moet zo evenredig mogelijk zijn aan het inwonersaantal.’ Er wordt gedacht aan de introductie van een gemengd stelsel voor de verkiezing van de Nationale Assemblee, met nadruk op het eigen mandaat van de volksvertegenwoordiger en accent op het personele element. Gedacht wordt om het totaal aantal zetels zo veel mogelijk te handhaven op 51. Het genoemde karakter blijkt uit het gegeven dat op landelijk niveau zoveel mogelijk evenredigheid wordt bereikt en de aanwezigheid van de leden (deels) geschiedt vanuit districten.
De Staatscommissie Evaluatie Verkiezingswetgeving
De Staatscommissie Evaluatie Verkiezingswetgeving, onder voorzitterschap van Wijdenbosch, hield op 22 juli 2016 de eerste vergadering met de politieke partijen in het Perscentrum, Kabinet van de President. Het was een gezamenlijke vergadering met de daarvoor in aanmerking komende politieke partijen. Daarna volgden vergaderingen met individuele partijen. Vrijdag zou de Partij voor Democratie en Ontwikkeling als laatste in het rijtje gehoord worden. Deze ontmoeting is verschoven naar vandaag, zaterdag.
Wijdenbosch heeft tijdens de eerste informatieve bijeenkomst van de commissie op 22 juli jongstleden voorwaarden genoemd, waaraan een moderne politieke partij moet voldoen. Hij gaf onder andere zaken aan, die kunnen worden meegenomen in de deliberaties. Het is zaak dat er bij voorstellen rekening gehouden wordt met meerdere factoren en aspecten die los en in verband en combinatie met elkaar, worden bekeken.
Wijdenbosch: ‘Wanneer wij de grote opvattingsverschillen volgen, rijst zeker de vraag: wat is voor ons het beste stelsel waarbij wij al de bezwaren die naar voren zijn gebracht door de verschillende groepen kunnen aanpakken. Kiezen wij voor een gemengd stelsel voor DNA of handhaven wij de bestaande methode? Handhaven wij de wijze van regionale verkiezing? Wie staat centraal bij verkiezing, de partij, de kiezer of de kandidaat.’
De werkwijze van de commissie
Partijen die betrokken zullen worden bij de activiteiten van de commissie zijn onder andere: de politieke partijen die deel uitmaken van DNA, partijen die geen deel uitmakende van DNA, maar die wel deelgenomen hebben aan de verkiezingen. De districtscommissarissen, de Staatsraad, het Centraal Hoofdstembureau, het Onafhankelijk Kiesbureau, de Democratic Unit AdeK, het ministerie van Binnenlandse Zaken, de Studentenafvaardiging Adek, de Vereniging van Journalisten, het Vrouwen Parlement Forum en het Nationaal Jeugdparlement
De werkwijze zou moeten inhouden: wekelijkse discussievergadering tijdens welke presentaties worden gehouden door leden van de commissie, inhoudende kiesstelsel, grondwet, kiesregeling, Kiesbesluit, Decreet Politieke Partijen, Besluit Registratie Politieke Organisatie, ga zo maar door.
