Suriname heeft als eerste land in de Amazone het certificaat ‘malariavrij’ ontvangen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). Dat bereik je niet zomaar. Het ministerie van Volksgezondheid en het kader dat gezamenlijk naar dit punt toe heeft gewerkt verdienen wel de felicitaties. Iedereen in de malariasector, van hoog naar laag, heeft hieraan bijgedragen, waarvoor alleen maar complimenten. Het land heeft aangetoond dat er sinds september 2021 geen malariagevallen op Surinaams grondgebied zijn geweest. Dat lezen we in de internationale media waaruit we meer gaan putten.
Ook is het land volgens de WHO redelijkerwijs in staat om te voorkomen dat de ziekte opnieuw oprukt. Deze historische mijlpaal volgt op bijna 70 jaar toewijding van de Surinaamse regering en bevolking om de ziekte uit te bannen, dat vindt de WHO in een persbericht. Malaria is een infectieziekte die zonder behandeling ernstig kan verlopen en zelfs tot de dood kan leiden. De Surinaamse overheid werkte al sinds de jaren ‘50 aan het uitbannen van malaria. Door het gebruik van pesticiden en een betere behandeling van de ziekte lukte dat in de kustgebieden, waar het overgrote deel van de bevolking woont, relatief snel. In het dichtbegroeide binnenland van Suriname was dat moeilijker. Daar besloot de overheid om mensen uit lokale gemeenschappen op te leiden om malaria-gevallen snel te diagnosticeren en gratis te behandelen. Deze veldwerkers doen ook aan preventie en bereiken groepen mensen die anders niet met de overheid in aanraking komen, zoals illegale migranten en goudzoekers.
Dat Suriname malariavrij is, betekent dat onze bevolking niet langer risico loopt. Het uitbannen van malaria zal bovendien positieve effecten hebben op de gezondheidszorg, de economie en het toerisme. Dat is terecht de opvatting van de arts en minister van Volksgezondheid, Amar Ramadhin. Terecht zegt hij dat we tegelijkertijd alert moeten blijven als we deze status willen behouden.
We moeten de nodige maatregelen blijven nemen om te voorkomen dat malaria terugkomt. Inclusief Suriname zijn er wereldwijd nu 47 landen en gebieden die volgens de WHO malariavrij zijn.
Suriname is officieel malariavrij verklaard door de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en is daarmee het eerste land in het Amazonegebied dat de ziekte heeft uitgeroeid. Deze certificering markeert de succesvolle onderbreking van de overdracht van inheemse malaria gedurende ten minste drie opeenvolgende jaren – een belangrijke stap voorwaarts in de wereldwijde strijd tegen een van de dodelijkste ziekten ter wereld. Dit is een buitengewone prestatie voor Suriname – een baken van hoop in een tijd waarin klimaatverandering en de groeiende onzekerheid over de wereldwijde financiering van de gezondheidszorg de wereldwijde vooruitgang in de strijd tegen malaria dreigen te ondermijnen. Zo ziet het WHO onze vordering.
Het gaat er nu om stand te houden. Suriname verdient nu alle steun om deze moeizaam verworven status te beschermen en de herintroductie van malaria te voorkomen. Om deze prestatie te bestendigen, zal de WHO de malariabestrijding van Suriname tot 2027 blijven ondersteunen, met gerichte investeringen in
het voorkomen van de herintroductie van malaria en het versterken van geïntegreerde gezondheidssystemen. Ook zal het fonds helpen investeren in het opbouwen van duurzame financieringsmechanismen voor de gezondheidszorg en het verbeteren van de regionale samenwerking ter ondersteuning van de eliminatie van malaria.
Het succes van Suriname is het resultaat van onophoudelijke inspanningen op het gebied van preventie, vroege opsporing en behandeling. Sinds 2005 speelt de WHO een cruciale rol bij het vergroten van de toegang tot diagnostiek – waaronder microscopie en snelle diagnostische tests – met name voor mobiele en risicogroepen. De distributie van met insecticide behandelde klamboes en de inzet van gezondheidswerkers in afgelegen gebieden hebben ook bijgedragen aan het doorbreken van de transmissieketen.
Het Surinaamse malariaprogramma werkt actief samen met buurlanden om grensoverschrijdende bedreigingen en bevolkingsverplaatsingen die een heropleving zouden kunnen veroorzaken, te beheersen. Regionale solidariteit en gegevensuitwisseling blijven essentieel voor het in stand houden van de grensoverschrijdende eliminatie van malaria.
Malaria heeft keer op keer bewezen dat het zich snel aanpast. Om de ziekte voor te blijven, is voortdurende innovatie nodig – de volgende generatie klamboes, diagnostiek, behandelingen en vaccins – en de systemen om deze te leveren waar ze het hardst nodig zijn.
Ondanks deze mijlpaal in Suriname blijft malaria een enorme uitdaging voor de wereldwijde gezondheidszorg. Klimaatverandering breidt de leefgebieden van muggen uit en de resistentie tegen medicijnen en insecticiden neemt toe. De Wereldgezondheidsorganisatie zet zich in om een stap voor te blijven en investeert in geavanceerde instrumenten en robuuste systemen om levens te redden en de wereldwijde uitroeiing te bevorderen.
Met de aankondiging van deze week heeft de WHO nu 46 landen en één gebied malariavrij verklaard – en elk van hen heeft met succes de heropleving van de ziekte voorkomen.
Het Global Fund is goed voor 65% van alle internationale financiering voor malariaprogramma’s en heeft (tot juni 2024) meer dan 19,1 miljard dollar geïnvesteerd in malariabestrijding. Deze inspanningen werpen vruchten af: in landen waar het Global Fund investeert, daalde het aantal malariadoden met 28% tussen 2002 en 2022. Zonder deze interventies zou het aantal sterfgevallen in dezelfde periode naar schatting met 90% zijn gestegen. Suriname moet scherp blijven en de hulp vanuit de internationale gemeenschap ten volle benutten.
