Het was voorspeld, kenners gaven aan dat de oorlog tussen Trump en Elon Musk een kwestie van tijd was en het is nu zover. Trump negeerde alle bestuurlijke protocollen, tot alle plezier van Elon Musk, en nodigde hem uit om een heel ministerie van ‘overheidsefficnetie’ te draaien genaamd DOGE (Department of Government Efficiency). Dat deed hij zonder minister, directeur of enige soort van ambtenaar te zijn. Ambtenaren kregen brieven om vrijwillig ontslag te nemen. Die laten alles over zich heen komen, want protesteren betekent onverbiddelijk ontslag.
De ministers in het kabinet hebben Elon Musk aanbeden omdat ze Trump volgen en in het uiterste geval hebben ze hem geduld. Musk zelf greep elke kans om te tonen dat hij lak heeft aan ‘de Office’, Trumps presidentschap, de regering en alle ambtenaren. Hij was veel groter dan iedereen en onafhankelijk. Hij zou gedragen en zeggen en doen wat hij gepast vond. Dat deed hij blijkens de keuze van zijn kleding en het meebrengen van zijn kind naar het Witte Huis.
De lichte scheurtjes in de vriendschap begon toen Musk kritiek uitte op het handelsbeleid van hoge tarieven voor USA-importen. Nu is de breuk compleet. En Musk begint uit de school te klappen. Trump reageert met bedreigingen.
Een openlijke en zeer publieke ruzie tussen de rijkste man ter wereld en de president van de Verenigde Staten heeft de afgelopen dagen voor ophef gezorgd op sociale media, waarbij beiden elkaar ernstige beschuldigingen hebben geuit. En hoewel techmiljardair Elon Musk de ruzie enigszins lijkt te hebben bekoeld – door enkele van zijn meest opruiende berichten op sociale media over Donald Trump te verwijderen – lijkt de president nog steeds niet van plan om het goed te maken. Hij waarschuwt Musk voor “zeer ernstige gevolgen” als hij de Democraten steunt bij de tussentijdse verkiezingen in 2026.Trump wil dus de vrijheid van de miljardair beperken, dit lijkt op situaties die zich voordoen in de politiek in de ‘shithole countries’.
De spanningen liepen op over Trumps “One Big Beautiful Bill”, een wet die Trump wil invoeren. Deze wet stelt forse belastingverlagingen voor die de Amerikaanse staatsschuld met ongeveer 3 miljard dollar zouden kunnen verhogen. Nadat Musk zijn functie als adviseur van Trump had neergelegd, bekritiseerde hij de wet als een “walgelijke gruwel” die “Amerikaanse burgers zou opzadelen met een verpletterende, onhoudbare schuld”. Trump reageerde met de woorden: “Elon was ‘slecht’, ik vroeg hem te vertrekken […] en hij werd gewoon gek!”. In een dramatische escalatie reageerde Musk door te pleiten voor Trumps afzetting.
Musk tweette ook beschuldigingen dat Trump betrokken was bij de Epstein-dossiers met betrekking tot kindermisbruiker Jeffrey Epstein. Hij heeft die tweets inmiddels verwijderd.
Waarom is de veelbesproken “bromance” tussen Musk en Trump plotseling voorbij? En wat was de basis van hun alliantie? Net als veel miljardairs aarzelde Musk eerder om zich in de politiek te mengen. Hij zegt dat hij in 2016 op Hillary Clinton en in 2020 op Joe Biden heeft gestemd, maar in 2021 beweerde hij: “Ik blijf liever uit de politiek.” Begin 2024 beweerde Musk nog steeds politiek onafhankelijk te zijn en suggereerde hij dat hij geen donaties zou doen aan een van beide presidentiële campagnes.
Deze schijnbare neutraliteit kwam ten einde na de poging tot moord op Trump tijdens een campagnebijeenkomst in juli 2024, waarna Musk onmiddellijk zijn steun aan Trump uitsprak. In werkelijkheid bekeerde Musk zich al lang vóór de aanslag tot de Make America Great Again (MAGA)-beweging. Musks hyperactieve Twitter/X-account vertoont een gestage radicalisering.
Tijdens de periode 2020-2024 ging Musk in gesprek met accounts die MAGA- en extreemrechtse complottheorieën deelden. Hieronder vallen de antisemitische Great Replacement Theory en de daarmee samenhangende samenzwering rond de blanke genocide in Zuid-Afrika.
Musks berichten tonen ook de obsessie met het tegengaan van diversiteits-, gelijkheids- en inclusiebeleid (DEI) dat kenmerkend is voor de MAGA-beweging. Nadat hij Trump had gesteund, gaf Musk 288 miljoen dollar uit aan Trumps verkiezing en verscheen hij op campagne-evenementen in het hele land.
Musks steun voor Trump was zowel ideologisch als pragmatisch. Van belastingverlagingen en immigratiebeperkingen tot het verzet tegen DEI, er waren duidelijk veel ideologische overeenkomsten tussen Musk en Trump. Er waren ook duidelijke praktische voordelen voor beide mannen. Trump kreeg de financiële steun van de rijkste man ter wereld. Musk kreeg niet alleen ongeëvenaarde toegang tot de Amerikaanse president, maar ook een leidende rol binnen het nieuwe DOGE.
In de eerste maanden van de Trump-regering bezuinigde Musk opmerkelijk snel op overheidsprogramma’s en -medewerkers. Het USAID-programma werd bijzonder hard getroffen, evenals het ministerie van Onderwijs en het Bureau voor Consumentenbescherming.
Naarmate de bezuinigingen vorderden, begon Musk meer controverse te wekken. Critici trokken de schijnbare macht van de niet-gekozen miljardair in twijfel. Musks banden met extreemrechts kwamen ook in de schijnwerpers te staan nadat hij twee “Romeinse groeten” leek uit te brengen, wat volgens veel waarnemers een nazigroet was. Musks ogenschijnlijke woede-uitbarsting binnen de overheid duurde niet lang. Toen Trumps benoemde bestuurders de controle over hun departementen overnamen, ondervonden Musk en DOGE toenemende weerstand.
Na een reeks moeizame kabinetsvergaderingen zou Trump in maart de macht van DOGE hebben ingeperkt. Ook de politieke aandacht had duidelijk invloed op Musks bedrijven. De negatieve publiciteit heeft het merk Tesla aanzienlijk geschaad, wat heeft geleid tot dalende verkopen wereldwijd en herhaaldelijke dalingen van de aandelenkoers van Tesla.
Musk legde zijn functie neer tijdens een ingetogen ceremonie in het Witte Huis, waar Trump hem bedankte voor zijn diensten en hem een ceremoniële “gouden sleutel” voor het Witte Huis overhandigde. Achter de publieke hoffelijkheidsbetuiging broeide echter de spanning over Trumps One Big Beautiful Bill. Trump en Musk hadden aanvankelijk beweerd dat de 2 miljard dollar aan DOGE-besparingen gebruikt zouden kunnen worden voor een aanzienlijke belastingverlaging. Nu de efficiëntiebesparingen uitbleven, vreesde Musk dat de ‘mooie wet’ de Amerikaanse staatsschuld aanzienlijk zou verhogen.
Niet in staat Trump of andere Republikeinse wetgevers te overtuigen, ging Musk over tot X en lanceerde een “Kill the Bill”-campagne die uiteindelijk leidde tot zijn vlammende confrontatie met Trump. Heel erg amusant allemaal en mooi materiaal voor een komische drama-comedie. Het heeft zeker ook lessen voor ons over…hoe het niet moet.
