Een diplomatieke kijk op hoe natiebouwers worden geëerd of genegeerd
In de annalen van moderne staatskunde zijn er leiders die, lang nadat ze het politieke toneel hebben verlaten, opnieuw worden opgeroepen om hun land te dienen. Dr. Mahathir Mohamad van Maleisië is daarvan een lichtend voorbeeld. Zijn terugkeer uit pensioen in 2018 — op de leeftijd van 92 jaar — was geen toeval, maar een duidelijke oproep van het volk, uit noodzaak en vertrouwen. Het contrast met de behandeling van de Surinaamse oud-president Ronald Venetiaan is dan ook schrijnend.
Mahathir: architect van een Aziatische tijger
Mahathir leidde Maleisië tussen 1981 en 2003 en opnieuw van 2018 tot 2020. Onder zijn leiding transformeerde het land van een landbouwgerichte economie tot een snelgroeiende industriële natie. Hij stond voor onafhankelijk economisch beleid, anti-koloniale retoriek en modernisering. Mahathir bouwde niet alleen infrastructuur en onderwijs uit, hij belichaamde ook nationale trots. Toen corruptie onder premier Najib Razak het vertrouwen van de bevolking had uitgehold, keerde Mahathir terug met een duidelijke missie: hervorming en herstel. Zijn herverkiezing werd internationaal gezien als een daad van democratische wilskracht.
Venetiaan: de stille staatsman van Suriname
Ronald Venetiaan, drievoudig president van Suriname (1991–1996 en 2000–2010), staat bekend als een moreel kompas in een turbulente politieke cultuur. Met een wetenschappelijke achtergrond, bescheidenheid en een sterke ethische koers leidde hij Suriname door economische hervormingen, internationale schuldregelingen en democratische stabiliteit. Zijn partij, de Nationale Partij Suriname (NPS), speelde een cruciale rol in het verankeren van democratische principes in het land.
Maar waar Mahathir werd geroepen, wordt Venetiaan nu genegeerd. Toen hij publiekelijk zijn zorgen uitte over samenwerking tussen zijn partij NPS en de omstreden Nationale Democratische Partij (NDP), werd zijn advies terzijde geschoven. Meer nog: het huidig bestuur lijkt zijn rol als staatsman en visionair systematisch te marginaliseren.
Diplomatieke overwegingen en mogelijke gevolgen
Vanuit diplomatiek oogpunt is het negeren van een oud-president met aanzienlijke internationale geloofwaardigheid geen louter binnenlandse aangelegenheid. Internationale partners — of het nu gaat om multilaterale instellingen, donoren of diaspora — hechten waarde aan institutionele continuïteit en het respecteren van staatsmannen met integriteit. Venetiaan genoot brede internationale waardering vanwege zijn koersvaste beleid, zijn verzet tegen dictatuur en zijn diplomatieke balans.
De weigering om naar hem te luisteren stuurt niet alleen een verkeerd signaal naar het electoraat, maar ook naar internationale partners. Het kan de geloofwaardigheid van de NPS aantasten, zowel intern als op het wereldtoneel. In tegenstelling tot Mahathir, wiens comeback Maleisië herpositioneerde als een hervormingsgezinde staat, lijkt de Surinaamse politieke elite een kans te laten liggen om te bouwen op het fundament van wijsheid en ervaring.
Een les in leiderschap en natievorming
Zowel Mahathir als Venetiaan vertegenwoordigen een zeldzame categorie leiders: staatsmannen boven partijbelang, denkers boven populisten. De eer die Maleisië toekent aan Mahathir — zelfs met alle politieke verschillen — getuigt van een volwassen politiek besef. Suriname daarentegen lijkt worstelend met kortetermijnpolitiek die historische verdiensten marginaliseert.
Voor de NPS ligt er een cruciale afslag: kiezen ze voor politieke overlevingsstrategie via twijfelachtige allianties, of hervinden ze hun moreel kompas en bouwen ze voort op het nalatenschap van hun meest gerespecteerde leider? De tijd zal leren welke koers de partij zal varen, maar internationaal zal men blijven toekijken — en vergelijken.
Want in de wereld van diplomatie telt niet alleen wat een natie doet, maar ook hoe zij haar staatsmannen behandelt
